12.6: Planteneters, vleeseters en alleseters

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

12.6: Planteneters, vleeseters en alleseters

Wat gaan we doen vandaag?

Huiswerk nakijken

Quiz

Uitleg basisstof 12.6

Werken aan de opdrachten

Quiz over hoofdstuk 12

Alvleesklier helpt bij de vertering van:

1. Koolhydraten en vetten
2. Eiwitten en vetten
3. Koolhydraten, eiwitten en vetten
4. Koolhydraten en eiwitten

In de dikke darm wordt...

1. Water uit de voedselbrij gehaald
2. Eiwitten uit de voedselbrij gehaald
3. Koolhydraten uit de voedselbrij gehaald
4. Vitaminen uit de voedselbrij gehaald

Wat is de indicator van zetmeel?

1. Aanwijsstof
2. Kalkwater
3. Jood-oplossing
4. Glucosestrips

Welk verteringssap bevat geen enzym?

1. darmsap
2. maagsap
3. gal
4. alvleessap

Leerdoelen

Je kunt de delen van tanden en kiezen noemen met hun kenmerken.

Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen de voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken en functies van de tanden en kiezen.

Je kunt omschrijven wat tandplak is en wat tanderosie is.

Bouw van het gebit

Kroon: bovenste deel van de tand

Wortel: zit vast in het kaakbeen

Glazuur: beschermt het tandbeen 

Tandbeen: is bedekt met een laagje cement

Tandholte: hierin liggen de zenuwen en bloedvaten 

Wortelvlies: bevestigd de wortel in de kaak

planteneters 

-lang darmkanaal

-plooikiezen

-meestal geen hoektanden

Vleeseters

-knipkiezen.
-grote hoektanden 

Alleseters

-middellang darmkanaal

-knobbelkiezen 

-vaak ook hoektanden

Het gebit

Planteneters

• Cellulose in celwanden
• Plooikiezen
• Lang verteringsstelsel met bacteriën

Vleeseters

• Geen celwanden
• Hoektanden en knipkiezen
• Kort verteringsstelsel

Alleseters

• Knobbelkiezen
• Middellang verteringsstelsel

Je gebit verzorgen

Door je gebit te poetsen, verwijder je tandplak van je tanden en kiezen

• Tandplak is een dun laagje aanslag van?

Elke dag komt er een nieuwe laagje op je gebit

Maar wat doen die bacteriën?

Wat is tanderosie?

Antwoord: Etensresten, speeksel en heel veel bacteriën

Antwoord: Zij zetten suiker uit het voedsel om in zuur. Dit zuur maakt het glazuur van de tanden en kiezen kapot. Het vormen van zuur gebeurt vooral op het moment dat je eet of vlak erna. Er kunnen gaatjes ontstaan.

Aan het werk

Maak van basisstof 12.6

Opdracht 1 t/m 5

Wat is een kenmerk van plooikiezen?

1. Hebben knobbels aan de bovenzijde van de kroon
2. Geschikt voor het eten van vlees
3. Geschikt voor het malen van plantaardig voedsel
4. Korte, scherpe randen

Wat is de functie van glazuur?

1. Voorkomt tandplakvorming
2. Verbetert de smaak
3. Beschermt het tandbeen
4. Versterkt het wortelvlies

Wat is de lengte van het darmstelsel van vleeseters?

1. kort
2. middellang
3. lang
4. dat is bij elk dier even lang

Wat is tanderosie?

1. Doorbreken van de verstandskiezen.
2. Slijtage van de glazuurlaag van de tanden.
3. Vervanging van de melktanden door de definitieve tanden.
4. Vervanging van de natuurlijke tanden door een kunstgebit.

Welke verteringssappen bevatten stoffen die bacteriën in voedsel doden? Meerdere antwoorden...

1. maagsap
2. speeksel
3. alvleessap
4. darmsap

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit?

1. x (rood)
2. y (groen
3. z (paars)
4. ze zijn allemaal gelijk

Welke voedingsstoffen moeten eerst worden verteerd?

Verteringssappen bevatten enzymen. Wat zijn enzymen?

1. indicatoren
2. slotjes voor sleutels
3. stoffen die processen versnellen
4. stofjes die het beste werken bij 37 graden

Examenvraag:
Een vegetariër eet geen vlees.
Welke voedingsstof zal een vegetariër via andere voedingsmiddelen moeten binnenkrijgen om voldoende bouwstoffen voor zijn spieren binnen te krijgen?

1. vetten
2. vitaminen
3. eiwitten
4. koolhydraten

Wat is hier het enzym?

1. Blauw - A
2. Blauw - B
3. Rood - C
4. Het oranje deel

Koraal bedreigd!

Voor de teruggang van de koraalriffen worden diverse oorzaken genoemd. Eén daarvan is de temperatuurstijging ten gevolge van het versterkte broeikaseffect. Temperatuurstijging leidt tot een verstoring van de fotosynthese bij de algen. De verstoring van de fotosynthese zou veroorzaakt 

kunnen worden doordat de betrokken enzymen niet meer optimaal werken. Waardoor vermindert de enzymwerking als de temperatuur hoger is dan de optimumtemperatuur?

In onze voeding zitten voedingsstoffen. Sommige voedingsstoffen leveren energie, andere voedingsstoffen leveren geen energie. Welk van de volgende rijtjes voedingsstoffen bevatten uitsluitend energieleverende voedingsstoffen?

1. Alcohol, koolhydraten en vitamines
2. Koolhydraten, vetten en eiwitten
3. Eiwitten, koolhydraten en mineralen
4. Mineralen, vetten en water

Examenvraag:
Welke van onderstaande voedingsstoffen kunnen direct in het bloed worden opgenomen zonder eerst verteerd te worden?

1. eiwitten
2. glucose
3. vetten
4. zetmeel

Welk enzym zal werkzaam zijn in je maag?

1. Pepsine
2. Trypsine
3. Beiden
4. Geen van beiden

Koolhydraten leveren energie.
-Noem nog twee groepen voedingsstoffen die energie kunnen leveren.

Kan je nu?

de delen van tanden en kiezen noemen met hun kenmerken?

Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen de voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken en functies van de tanden en kiezen?

Je kunt omschrijven wat tandplak is en wat tanderosie is?