Paragraaf 3. Centrum en periferie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Centrum en periferie

Wat gaan we doen?

Terugblik

Leerdoelen

Uitleg paragraaf 3

Lezen + maken paragraaf 3

Afsluiting

Leerdoelen

- Ik kan uitleggen hoe kolonialisme heeft bijgedragen aan de verschillen tussen arm en rijk in de wereld

Ik kan de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie

Ik kan de relaties tussen landen in het centrum en landen in de periferie beschrijven

Drie groepen landen in de wereld

Centrum

    - Meeste rijkdom en macht

Periferie

    - Arme landen met weinig macht

Semiperiferie

    - Tussen het centrum en de periferie in

Centrum

• Rijke landen
  
• Hoge HDI
  
• Grote invloed op de wereld
  
• Westerse landen
  
• Hoofdkantoren
  
• Centrum van de kennis
  

    - opleidingen

    - onderzoek

• Goed ontwikkelde industrie
  

Kolonisatie

Kolonisatie

Landen nemen gebieden in bezit

Economisch belang (grondstoffen, handel)

Inheemse bevolking onderdrukt (slavernij, ziekten)

Europa: Spanje, Nederland, Engeland

Dekolonisatie

19e en 20 eeuw: Koloniën worden onafhankelijk

Vooral na de Tweede Wereldoorlog

Anti-koloniale bewegingen

Soms vreedzaam, soms oorlog

Gevolgen: 

weinig kennis, ervaring en geld om dingen zelf te onderhouden

Moeilijk bestuur door koloniale grenzen; afscheiding, wie heeft de leiding?

Periferie

• Landen in de periferie
  
• Arme landen
  
• Ontwikkelingslanden of derdewereldlanden
  
• Meeste mensen leven onder de armoedegrens
  
• Veel mensen werken in de landbouw
  
• Weinig onderwijs en gezondheidszorg
  
• Leveren grondstoffen en landbouwproducten aan centrum
• Industrie is niet goed ontwikkeld

Semiperiferie

• Tussen centrum en periferie
  
• Grote verschillen tussen landen
  

       - voormalige centrumlanden (Rusland)

       - voormalige periferielanden (China, Brazilië, Mexico)

            - opkomende economieën

            - steeds belangrijkere rol in de wereld

Periferie blijft arm

• Moeilijk om aan de armoede te ontsnappen
• Veel mensen onder de armoedegrens
  
• Kinderen moeten meewerken
  

       - weinig onderwijs

       - weinig toename van kennis

• Werkgelegenheid en lonen stijgen nauwelijks
  

Wat is geen centrum land?

1. Amerika
2. Australië
3. Duitsland
4. China

Wat is een product uit een semi periferie land?

1. Graan
2. Katoen
3. Auto's
4. Steenkool

Welke provincie in Nederland is perifeer?

1. Noord Holland
2. Friesland
3. Zuid Holland
4. Utrecht

Welk land in Europa is geen centrum land?

1. Nederland
2. Duitsland
3. Bulgarije
4. België

Welk land in Europa is een semi periferie land?

1. Rusland
2. Denemarken
3. Zweden
4. Italië

Welke stad is in dit deel van Flevoland het Centrum?

1. Creil
2. Emmeloord
3. Lemmer
4. Marknesse

Centrum of periferie?

1. Centrum
2. Periferie

Centrum of periferie?

1. Centrum
2. Periferie

Centrum of periferie?

1. Centrum
2. Periferie

Centrum of periferie?

1. Centrum
2. Periferie

Aan de slag

Maken opdrachten paragraaf 3.3

Eerste 10 min in stilte

Aan de slag

Maken opdrachten paragraaf 3.3

Fluistertoon

Fluister alleen met degene naast je

Blijf op je plek

Leerdoelen

- Ik kan uitleggen hoe kolonialisme heeft bijgedragen aan de verschillen tussen arm en rijk in de wereld

Ik kan de wereld indelen in centrum, semiperiferie en periferie

Ik kan de relaties tussen landen in het centrum en landen in de periferie beschrijven