Les-7-Afstemmen zorgverlening-Groepsdynamica

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

Lesdoelen

• Je kunt de verschillende stadia van groepsontwikkeling volgens Tuckman benoemen
• Je begrijpt de rol van de verpleegkundige bij het begeleiden en ondersteunen van een groep zorgvragers in verschillende ontwikkelingsfasen.

Waar denken jullie aan als jullie het woord groepsdynamica horen?

Groepsdynamica

"is een term voor het gedrag en de psychologische processen die plaats vinden binnen een sociale groep"

Tuckman

Een groep of een team ontwikkelt zich. Er spelen bepaalde processen. Dit noemen we groepsdynamica. Als je weet hoe deze processen verlopen, dan kun je ze beïnvloeden. Als je het groepsproces beïnvloedt, kun je ervoor zorgen dat een team/groep effectiever wordt. Je kunt dit doen door teambuilding. Dit betekent dat je werkt aan het bouwen van het team/groep. Een model dat je inzicht geeft in de ontwikkeling van een groep zijn de vijf ontwikkelingsstadia van Tuckman.

Groep fases van Tuckman 

1. Forming| Afwachtend, verkennende houding 

2. Storming| posities worden ingenomen, discussies

3. Norming| "regels" worden vastgesteld binnen de groep

4. Performing| er ontstaat een gemeenschappelijk doel

5. Adjourning| Het proces wordt afgesloten 

Groepsvorming uitgelegd

1 Vormfase: In de vormfase moet de groep nog gevormd worden. Er is nog geen groepsgevoel. Rollen en posities zijn nog niet ingenomen en de groepsleden nemen een afwachtende houding aan. 

2 Stormfase: In de stormfase proberen de groepsleden een positie in te nemen. Dit leidt vaak tot onderlinge strijd. Groepsleden hebben kritiek op de ideeën van anderen, vormen groepjes met mensen die dezelfde ideeën hebben en ervaren vijandigheid in de groep.

3 Normfase: In de normfase komen de groepsleden dichter tot elkaar. Ze bepalen de regels van het samenwerken en teamdoelen worden gedeeld en vastgelegd. In deze fase ervaren de groepsleden een wij-gevoel en is het voor iedereen duidelijk wat de bedoeling is.

Groepsvorming uitgelegd

4 Prestatiefase: In de prestatiefase kun je spreken van een team. De leden van het team vullen elkaar aan. Er wordt samengewerkt aan het doel. Een team dat zich in deze fase bevindt, is in staat om zelfstandig te functioneren. G

5 Afscheidsfase:

De vijfde fase is de afscheidsfase. Als de teamdoelen bereikt zijn, wordt het team opgeheven. Groepsleden trekken zich terug en zijn uiteindelijk onafhankelijk van de groep.

https://youtu.be/cXIzeziCczg?si=ux_AkHFXRVnJD1lR

In welke fase denk jij dat de klas nu zit en waarom?

Groepsnormen 

"Een manier waarop een groep samenhangend wordt, is door de ontwikkeling van groepsnormen, dat wil zeggen de normen voor gedrag en de houding waaraan de groep zich houdt"

 Regels 

- onbesproken regels 

Wat houdt conformisme in?

https://youtu.be/o8BkzvP19v4?si=ce3T7wdhS0g96CYM

https://youtu.be/xwDoZGSoh-Y?si=aAlpbNDxsv_M3Yjq

Invloed op groepsproces

Als begeleider/verpleegkundige

Zorg voor een goede sfeer

Sfeer binnen een leefgroep = leefklimaat 

Wordt ervaren met zintuigen 

Materiële zaken en personen maken samen de sfeer 

Sluit je aan bij de ontwikkelingsfase van de client

1. Gebeurtenissen

2. De reactie van cliënten op de gebeurtenis

3. Jouw reactie op de gebeurtenis en op de reactie van de cliënten

Betrokkenheid stimuleren

• Zelf het goede voorbeeld geven
• Cliënten attenderen op interesses of ervaringen van elkaar
• Groepsactiviteiten organiseren 

Individuele aandacht geven 

Nooit alleen aandacht aan groep als geheel 

Ga uit van behoefte van individuele cliënt 

Omgaan met conformisme

In elke groep is er druk om te conformeren 

Conformisme verhoogt de groepscohesie 

Als verpleegkundige is het goed om te observeren. Welke groepsleden passen zich aan? Gebeurt dat vrijwillig? 

Overzicht behouden

Wat speelt er in de groep ? Wat doe ik als begeleider/verpleegkundige ?

Grijp ik op de juiste manier in ?

Tips: Hanteer duidelijke regels

Grijp in als cliënt zich niet aan regels houdt

Aandacht op positief gedrag

Houd ogen en oren open

Snel schakelen (opmerken/ handelen) 

Learnbeat

Hoofdstuk 6 Begeleiden in de zorg

6.11 Begeleiden van groepen

B: Groepen en groepsprocessen

Deze les (tuckman) is een aanvulling op de stof die online in Learnbeat te vinden is.