6.5 Voortplanting bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

	Vak: Biologie Hoofdstuk: 6.5 Voortplanting bij dieren
1.	Lesopening
2.	Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen
3.	Mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Pak je boek van biologie en open deze op blz.  176.

2. Lesdoel + leergebiedoverstijgende doelen

Aan het einde van de les:

- kun je uitleggen dat bij bevruchting elk van de ouders de helft van de chromosomen levert. 

- kun je voorbeelden geven van geslachtelijke voortplanting.

Leergebiedoverstijgende doelen:

Plannen en organiseren

- je schrijft zelfstandig huiswerk en leerwerk op in jouw agenda

- je plant leermomenten in voor een toets in jouw agenda

3. Mini-check + arrangementen

Verdiept arrangement --> 8 of hoger:

De rest doet mee met de mini-check.

Vrouwtjes vissen zetten eitjes af. Vervolgens bevrucht een mannetjes vis deze eitjes.
Wat voor een soort voortplanting is dit?

1. ongeslachtelijke voortplanting
2. geslachtelijke voortplanting
3. ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting

Hoe heet de mannelijke geslachtscel bij dieren?

1. chromosoom
2. eicel
3. stuifmeelkorrel
4. zaadcel

Bij veel insecten vindt inwendige bevruchting plaats.
Wat voor een soort voortplanting is dit?

1. ongeslachtelijke voortplanting
2. geslachtelijke voortplanting
3. ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting

Wie maakt wat?

Had je alle vragen goed, dan ga je zelfstandig aan de slag. Je maakt opdracht 1 t/m 4 op blz 178 en 179.

De rest doet mee met de instructie. 

Geslachtelijke voortplanting

Bij geslachtelijke voortplanting versmelt de kern van een mannelijke geslachtscel met de kern van een vrouwelijke geslachtscel. 

Bij zaadplanten zijn dat de kern van een stuifmeelkorrel en de kern van een eicel.

Elke celkern bevat chromosomen.

• Chromosomen zijn lange, dunne ‘draden’. 
  
• Chromosomen bevatten de informatie voor de erfelijke eigenschappen.
  

De helft van de chromosomen in de bevruchte eicel komt van de moederplant en de helft van de vaderplant. 

Bij geslachtelijke voortplanting hebben de nakomelingen niet precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouders.

Geslachtelijke voortplanting bij dieren

Bij alle dieren vindt geslachtelijke voortplanting plaats. 

   - De mannelijke geslachtscel = zaadcel. 

   - De vrouwelijke geslachtscel = eicel (net als bij planten). 

Uit een bevruchte eicel kan een nieuw dier groeien. De nakomelingen hebben dan niet precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouders 

Bevruchting:

• Uitwendige bevruchting
  
• Inwendige bevruchting
  

Uitwendige bevruchting

Bij dieren die hun eieren in het water leggen, kan de bevruchting in het water plaatsvinden (buiten het lichaam). 

Bevruchting buiten het lichaam noem je 

uitwendige bevruchting.

Uitwendige bevruchting bij kikkers

Bij kikkers zit het mannetje tijdens de paring boven op het vrouwtje.

 Het mannetje geeft zaadcellen af nét op het moment dat het vrouwtje eicellen afzet. De bevruchting vindt plaats in het water. 

Inwendige bevruchting

Bij insecten (en zoogdieren en vogels) vindt de bevruchting meestal plaats in het lichaam van het vrouwtje. Dit noem je 

inwendige bevruchting. 

Na de bevruchting zet het vrouwelijke insect eitjes af. In de eitjes ontwikkelen zich larven.

5. Begeleid inoefenen

Had je alle vragen van de mini-check fout, dan maken we samen opdracht 1. 

6. Zelfstandig werken

Je maakt zelfstandig opdracht 1 t/m 4 op blz. 178 en 179

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna maak je de inzichtsvragen op blz. 179 en 180

7. Evaluatie LJ1

Hoe ging de les?

Zijn er opdrachten waar je moeite mee had?

Heb je nog ergens vragen over? 

- kun je uitleggen dat bij bevruchting elk van de ouders de helft van de chromosomen levert?

- kun je voorbeelden geven van geslachtelijke voortplanting?