Taalverzorging werkwoorden les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Tegenwoordige en verleden tijd

Wat gaan we doen?

• Doel van deze les  
• Terugblik 
• Uitleg werkwoorden tegenwoordige en verleden tijd
• Aan de slag  
• Afsluiting  
• Evaluatie

Doel van deze les

• Aan het einde van dit hoofdstuk kun je het schema voor werkwoordspelling gebruiken.

Wanneer gebruik je 't ex-kofschip en hoe werk dit dan?

Het schema

Blz. 197

Twijfel bij het schema

• De verleden tijd van een zwak werkwoord: moet je -te(n) of -de(n) schrijven?
• Als het woord geen persoonsvorm is: moet je -t of -d schrijven?

• Oplossing: 't ex-kofschip of 't ex-fokschaap!
• Haal -en van het hele werkwoord af verhuizen = verhuiz
• Staat de laatste letter in 't ex-kofschip of 't ex-fokschaap? Gebruik dan -t/-te/-ten. In alle andere gevallen gebruik je -d/-de/-den.
  
  
• Let op! gebruik de regel nooit bij tegenwoordige tijd!

Tegenwoordige en verleden tijd

• De persoonsvorm (pv) is het werkwoord in de zin dat van tijd kan veranderen.
• De persoonsvorm kan in tt (tegenwoordige tijd) en vt (verleden tijd) staan.

Stap voor stap

1. Is het een persoonsvorm?

• Hoe vind je de persoonsvorm?

Stap voor stap

2. Nee het is geen persoonsvorm.

• Schrijf het zo kort mogelijk, maar let op de uitspraak.
• Laatste letter -t of een -d? Maak het woord langer!
• Voltooid deelwoorden of bijvoeglijk gebruikt (komt nog).

Stap voor stap

3. Ja het is een persoonsvorm 

• Is het tegenwoordige tijd of verleden tijd?
• Kijk naar de rest van de zin.

Stap voor stap

4. Het is tegenwoordige tijd

• Is het enkelvoud of meervoud?

Stap voor stap

4. Het is tegenwoordige tijd

Antwoorden

• ik = ik-vorm      NIET DE STAM!
• jij = ik-vorm + t
• ... jij? = ik-vorm
• hij/zij/het = ik-vorm + t
• wij/jullie/zij = hele werkwoord / infinitief

Stap voor stap

4. Het is de verleden tijd

• Is het werkwoord sterk of zwak? 

Stap voor stap

5. Het is de verleden tijd

• Het werkwoord is sterk
• Sterke werkwoorden veranderen van klank. 
• Je schrijft ze zo kort mogelijk.
  
• Bijvoorbeeld:
  
  ik kocht, mijn vrienden vonden, de collega’s bedachten, Tommie werd. 

Stap voor stap

5. Het is de verleden tijd

• Het werkwoord is zwak
• Is het enkelvoud of meervoud? 

Stap voor stap

4. Het is verleden tijd

Antwoorden

• Enkelvoud = ik-vorm + de of te    NIET DE STAM!
• Meervoud = ik-vorm + den of ten
• Bij twijfel 't sexy fokschaap

Aan het werk!

• Wie?      Zelfstandig of met zacht overleg
• Wat?     Opdracht 4 en 5
• Waar?      In het lokaal
• Wanneer?     In de les tot 5 minuten voor het einde
• Waarom?     In het schrijfexamen telt iedere spelfout!
• Hoe?      Zachtjes overleggen of in stilte
  
  
• Klaar?     Nakijken, quizlet voor woordenschat
  

Huiswerk

• Opdracht 4 en 5 van werkwoorden

Tot de volgende keer!