23 nov: les 13

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom havo 2B!

Op tafel:

- Laptop en log in op LessonUp

- Map

- Pen

Welkom havo 2B

Telefoon in het zakkie en rechtsboven op je tafel of in je tas.

Vandaag donderdag 23 november: 

• Mededeling SO

• Mededeling

• Les 13

Mededeling SO

Aanstaande maandag 27 november

SO over les 12, 13, 17, 18 en 19.

Neem mee: laptop, oplader en leesboek!

Mededeling

Je huiswerk voor deze les kun je thuis zelf nakijken. 

De antwoorden kun je vinden op Teams, Nederlands, periode 2. 

Welke begrippen t/m nu?

Leerdoelen les 13

1. R: Ik weet welke regels ik moet toepassen bij tussenletters in samenstellingen.
2. T2: Ik kan bijzondere samenstellingen en getallen schrijven.

Maak nieuwe woorden met:
fiets, deur, slag, lees, schoenen, eiken

Klap je laptop dicht.

Samenstelling

Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: 

school + boek = schoolboek.

Wanneer komt er een -(e)n-?

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden.
Boekenbon
Paardenstal
Tomatensoep

Is het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord?

nee?

ja?

schrijf -e:

plat + land > platteland

huilen + bak > huilebalk

heeft het eerste deel een meervoud op -s?

nee?

schrijf -e:

gedachtes + gang > gedachtegang

asperges + soep 

>aspergesoep

schrijf -en:

lamp + kap >lampenkap

koek + pan > koekenpan

ja?

Wanneer geen extra -n? 1/2

• Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft. Gerstebier
  
• Als het eerste deel van de samenstelling ook een meervoud op -s heeft. Groentewinkel
  
• Het eerste deel van de samenstelling verwijst naar iets waar er maar één van is. Maneschijn
  

Wanneer geen extra -n? 2/2

• Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is. Armelui
• Het eerste deel een bijvoeglijk naamwoord versterkt. Beresterk
  

Wanneer moet je een -s toevoegen?

• Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook.
• Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een ander woord dat niet met een s-klank begint. Oorlogsschip - oorlogsbuit Hoofdstraat - hoofddoek
  

Oefenen

• Open je laptop

peer+sap

1. peersap
2. perensap
3. peresap

Perensap

Het eerste deel van een samenstelling is een zelfstandig naamwoord en heeft alleen een meervoud op -en.

(peren)

hebben+ding

1. hebbeding
2. hebbending
3. hebding

hebbeding

Het eerste deel van een samenstelling is heeft geen meervoud.

(hebben)

arm+lui

1. armelui
2. armenlui
3. armlui

armelui

Het eerste deel van een samenstelling heeft geen meervoud.

zon+stelsel

1. zonnestelsel
2. zonnenstelsel
3. zonstelsel

zonnestelsel

Het eerste deel verwijst naar iets waar er maar één van is.

station+plein

1. stationplein
2. stationsplein

stationsplein

Als je in een samenstelling een s-klank hoort, dan schrijf je die ook.

mening+verschil

1. meningverschil
2. meningsverschil

meningsverschil

Als je in een samenstelling een s-klank hoort, dan schrijd je die ook.

zaak+man

1. zaakman
2. zakeman
3. zakenman

t/m hier gekomen.

zakenman

Het eerste deel van een samenstelling is een zelfstandig naamwoord en heeft alleen een meervoud op -en.

(zaken)

kat+bak

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak
4. kattensbak

kattenbak

Het eerste deel van een samenstelling is een zelfstandig naamwoord en heeft alleen een meervoud op -en.

(katten)

platte + land

Aan de slag

Schrijf alle begrippen op uit deze les.

Begrippen uit les 13

samenstellingen

zelfstandig naamwoorden

tussenklanken

getallen

Schrijf 1 ding op dat
je deze les hebt geleerd.