14.4 Zenuwcellen maken contact

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

14.4 Zenuwcellen

leerdoelen:

10 Je beschrijft de bouw van zenuwcellen

11 Je legt uit hoe impulsen zich verplaatsen langs het celmembraan en hoe
     de impulsoverdracht van andere zenuwcellen verloop.

12 Je beschrijft een reflexboog.

             Zenuwcellen/Neuronen

typen zenuwcellen

• gevoelszenuwcellen (sensorische zenuwcellen)
  (vanaf zintuigen)

• bewegingszenuwcellen (motorische zenuwcellen)
  (naar spieren)

• schakelcellen
  (in hersenen en wervelkolom)

Zenuwcellen en zenuwen

herhaling - de 5 fases van een actiepotentiaal

BiNaS 88F

Werking van de impulsen door een zenuw

Belangrijke termen:

drempelwaarde 

actiepotentiaal

www.bioplek.org

Het doorgeven van impulsen via synapsen

neurotransmitter in synaps

www.bioplek.org

www.bioplek.org

Zenuwcellen in ruggenmerg

Reflex

In de afbeelding is schematisch weergegeven op welke wijze enkele neuronen in een bepaalde reflexboog met elkaar zijn verbonden.

Door uitrekking van de spier P ontstaan impulsen in de sensorische vezel verbonden met het spierspoeltje.  

Daarop volgt een reflex die de spier weer in de oorspronkelijke toestand brengt. Een aantal synapsen en schakelingen is genummerd.

Welke vragen kan je verwachten?

www.bioplek.org

Met een enorm enthousiasme vertelt bioloog Freek Vonk voor de camera over zijn grote liefde: slangen. Vonk doet onderzoek naar de evolutie van giftige slangensoorten. Van de ongeveer 3150 soorten slangen zijn ruim 600 soorten giftig voor mensen. Slangengif kan onder andere de bloedstolling, de werking van het hart of van het zenuwstelsel beïnvloeden. De zwarte mamba gebruikt een gif dat acetylcholineesterase remt. Hierdoor wordt de neurotransmitter die zich in de synaptische spleet van het motorisch eindplaatje bevindt, niet afgebroken.

Slangengif

Zet op de goede volgorde:

1

2

3

4

5

6

7

8

Prikkel

Zintuig

Impuls in zintuig

Sensorische zenuw

Hersenen

Motorische zenuw

Reactie

Bewustwording

Verwijd de bloedvaten van de skeletspieren

Stimuleert de nierwerking

Verhoogt de hartslagfrequentie

Verlaagt de ademfrequentie

Stimuleert de afscheiding van zweetklieren

Stimuleert de afgifte van het hormoon adrenaline

Parasympatisch zenuwstelsel

Orthosympatisch zenuwstelsel

Het orthosympatische zenuwstelsel is een onderdeel van het ... zenuwstelsel.

1. Autonome
2. Functionele
3. Perifere
4. Animale

Welk van de volgende zaken gaat via het orthosympatisch zenuwstelsel?

1. Galblaas trekt samen en staat gal af aan het maagdarmkanaal
2. Er wordt meer speeksel geproduceerd
3. De spieren van de vagina trekken samen
4. De bloeddruk wordt lager

De kleine hersenen

1. Zorgen er voor dat je kunt zien
2. Zorgen voor een juiste hartslag en bloeddruk
3. Zorgen voor een juiste coördinatie van spieren
4. Zorgen voor de juiste emoties

9. Vier patiënten met uitsluitend een afwijking in het zenuwstelsel vertonen de volgende ziektebeelden:
– Patiënt 1: de pupil verandert niet van grootte bij toename van de hoeveelheid van invallend licht.
– Patiënt 2: de kniepeesreflex kan niet plaatsvinden.
– Patiënt 3: er is een spraakstoornis.
– Patiënt 4: er is een stoornis in de regulatie van de rustige ademhalingsbewegingen.

Bij welke patiënt is waarschijnlijk sprake van een storing in een animaal deel van het motorisch centrum van de hersenschors?

1. Bij patiënt 1.
2. Bij patiënt 2.
3. Bij patiënt 3.
4. Bij patiënt 4.

Stel dat de zenuw op plek 2 onderbroken wordt. Wat kan hiervan het gevolg zijn?

1. geen gevoel meer in de linker arm
2. een deel van de spieren in de linker arm is verlamd
3. geen gevoel meer in de rechterarm
4. een deel van de spieren in de rechter arm is verlamd

Door een hersenschudding heeft Joris een beschadiging van zijn visuele schors in de linkerhersenhelft. Welk deel van zijn zicht zal beïnvloed zijn/minder goed werken?

1. Zijn linkeroog
2. Zijn rechteroog
3. Het linkerdeel van beide ogen
4. Het rechterdeel van beide ogen

Wat is ongeveer de drempelwaarde van een actiepotentiaal van een neuron?

1. +35 mV
2. -55mV
3. -70 mV
4. -80 mV

In welk deel van de synaps, P of Q wordt dopamine afgegeven? In welke richting wordt de impuls voortgezet?

1. P, 1
2. P, 2
3. Q, 1
4. Q, 2

wat is een synaps?

1. Een synaps is het punt waarop twee neuronen met elkaar kunnen communiceren
2. Een synaps is een weekdier dat zich verschuilt in het modderige deel van de de Middelandse zee
3. Een synaps is een vrucht uit Afrika
4. Een synaps is een onderdeel van een toetsenbord.

Bij een actiepotentiaal
gaan...

1. Eerst Na-ionen naar buiten en daarna K-ionen naar binnen
2. Eerst Na-ionen naar binnen en daarna K-ionen naar buiten
3. Eerst K-ionen naar buiten en daarna Na-ionen naar binnen
4. Eerst K-ionen naar binnen en daarna Na-ionen naar buiten

Curare is pijlgif dat door indianen werd gebruikt. Curare bindt aan de receptoren in de synapsspleet. De neurotransmitter Acetylcholine kan hierdoor niet binden. Wat is het gevolg van curare?

1. Spiercontractie
2. Spierverlamming
3. Rustpotentiaal
4. Actiepotentiaal

Heeft een synaps aan het uiteinde:

1. dendriet
2. myelineschede
3. axon
4. cellichaam

Leidt impulsen van het cellichaam af

1. dendriet
2. myelineschede
3. axon
4. synaps

Herhaling (T1 vraag). De drempelwaarde van -50 mV wordt bereikt. Wat is de eerste stap bij de vorming van een actiepotentiaal?

1. Na+ poorten gaan open. Na+ stroomt cel in
2. Na+ poorten gaan open. Na+ stroomt cel uit
3. K+ poorten gaan open. K+ stroomt cel in
4. K+ poorten gaan open. K+ stroomt cel uit

Je wilt je rechterhand optillen. Waar beginnen de impulsen?

1. primaire motorische schors
2. secundaire motorische schors
3. hersenstam
4. kleine hersenen