zuurstof en trachea

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

zuurstof

Leerdoelen

1. Je kunt de indicaties voor het geven van zuurstof benoemen.

2. Je kunt de risico’s en complicaties bij toediening van zuurstof toelichten.

3. Je kunt volgens protocol zuurstof aansluiten en toedienen met verschillende soorten materialen

4. Je hebt kennis van een tracheostoma en tracheacanule 

Hoe kan je de zuurstof meten bij je zorgvrager?

hoe meet je zuurstofgehalte?

• saturatie ( verzadiging vd erytrocyten met O2)
• veneuze Astrup = vingerprik 

• Arteriële Astrup (bloed uit slagader gehaald)

Indicaties voor het meten van de saturatie

• Ontwennen/ afbouwen
• Dyspnoe
• Cyanose
• Afwijkende ademhaling
• Hoge of lage pols
• Verandering bewustzijn

• Gezonde mensen saturatie 96- 100 %
• COPD/ hartfalen saturatie 92-100%
• Lager dan 95% overleg arts
• Lager dan 90% overwegen toedienen van zuurstof. Altijd inoverleg met de arts.

Benoem enkele verschijnselen bij zuurstofgebrek

verschijnselen hypoxie

• kortademig in rust en ook bij lichte inspanning
• geen energie om iets te ondernemen 
•  gebruik hulpademhalingsspieren 
• sufheid, minder alert
• vergeetachtigheid / verward
• blauwe huidskleur van vingers, nagels , lippen 
• hoge pols en AH en RR
• angstig 

De zorgvrager met hypoxie...

... wil het liefste rechtop zitten

... wil knellende kleding uitdoen

... kan niet praten en ademhalen  tegelijk

... gebruikt hulpademhalingsspieren

... neusvleugelt

... heeft tekenen van cyanose

Toedienen zuurstof; risicovol

• altijd in opdracht vd arts 
• schrijft ook aantal liters voor per minuut
• gebruik maken van juiste middelen en materialen 
• alert zijn bij COPD (ademdepressie)
• zuurstof is brandbaar!
• bij een cilinder; bereken de inhoud

 aandachtspunten 

• zorg voor comfortabele houding zorgvrager
• bij meer dan 5 ltr dan lucht bevochtigen 
• voorkomen van drukplekjes
• gebruik geen vet/olie als zalf. NOOIT vaseline 
  
• goede neus / mond verzorging
• pas op met vuur / vonkjes 

Pas op met zuurstof!

Hulpmiddelen

Neusbril                                             Zuurtstofkatheter                                            Masker

6 tot 10 liter

1 tot 6 liter

0 tot 3 liter

Zuurstofbronnen

• Zuurstofcilinder
• Concentrator
• Vloeibaar zuurstof

In een zuurstofconcentrator stroomt de omgevingslucht door adsorberend materiaal, een zogenaamde 'moleculaire zeef’. Dit materiaal scheidt de zuurstof van de stikstof en van andere gassen.

Het resultaat is een constante toevoer van een hoge concentratie extra zuurstof naar de client.

voor- en nadelen concentrator

• haalt zuurstof uit de omgevingslucht - raakt nooit op
• let op goede ventilatie
• lange slangen / knikken 
• maakt meer geluid 
• goedkoper

formule is 

 Inhoud cilinder (liters) x druk (bar). = .. liter zuurstof.

Hoeveelheid = 10 x 130 = 1300 liter zuurstof.

dan delen door 60 = aantal uren dat je nog zuurstof hebt. 

delen door aantal liters/minuut wat iemand nodig heeft. 

Juist of onjuist: Luchtbevochtiging bij zuurstoftoediening vanaf 5 liter per minuut is noodzakelijk

1. Juist
2. Onjuist

Indicaties:

problemen met ademhaling of gaswisseling

- hart/long problemen

- bloed armoede

- postoperatief, sedatie

- ernstig trauma

-onderkoeling

Contra-Indicatie

- verwondingen neus/keelholte

- verwondingen aan aangezicht

- schedel/hersenen trauma

- een jonge leeftijd (kinderen en zuigelingen)

Bij een longembolie krijgt een deel van de long

1. Te weinig bloed en zuurstof
2. Te weinig bloed en vitamine
3. Te weinig bloed en enzymen
4. Te weinig bloed en Glucose

Bij hyperventileren geeft iemand

1. Te veel koolzuurgas af
2. Te weinig koolzuurgas af
3. Te veel zuurstof af
4. Te weinig zuurstof af

Observatiepunten

Huid en slijmvliezen: Goede controle & verzorging neus, mond en keel - Check op decubitus door neussonde of neusbril

Is toedienig effectief? Knik in slang? - Verstopping door slijm? - Ademt zorgvrager veel door de mond?

Zuurstofdosering te hoog of laag: Hoofdpijn - Hoge hartslag - Zweten - Bewustzijnsverlies - Hoge bloeddruk - Overmatige speekselafvloed

 

Berekenen van zuurstof

Wat is het?

Tracheotomie: operatieve opening luchtpijp

Tracheostoma: ontstaat na tracheotomie

Tracheacanule: buisje in de tracheostoma

Indicaties

• Zwelling van de luchtweg na bestraling, operatie, ongeluk of infectie
  
• Tumorgroei in en om het strottenhoofd, de mond en/of in de keelholte
• Langdurige beademing