9.2 Nieuwe wegen; Kunst als concept

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

In de jaren '60 en '70 neemt de individuele vrijheid toe en daarmee ook de kritiek op gezag. Het existentialisme speelt hier een grote rol in.

Existentialisme = filosofische stroming die leert dat de mens de zin van het leven niet kent. Het heeft als uitgangspunt de zinloosheid en de toevalligheid van het bestaan. Het feit dat hij bestaat (existeert) is op zich al zinvol.  Het besef dat leven zinloos is, leidt tot het inzicht dat je als individu de enige bent die iets van je leven kunt maken.

Absurdistisch theater = theater zonder logische samenhang. Er is geen logische plotopbouw en betekenisvolle tekst.

Sober theater: theater zonder decor , kostuums, licht en grime. De acteur moet acteren door alles los te laten wat hij ooit over acteren heeft geleerd.

Fysieke oefeningen moeten de acteurs helpen om 'blokkades' op te heffen en 'zuiver' te acteren.

In 1969 komen een aantal toneelschoolstudenten in actie tegen het traditionele toneel. Ze vinden stukken die gespeeld worden, zoals die van Shakespeare, te ouderwets en te ondemocratisch en te weinig maatschappelijk betrokken. 

Ze gaan over tot Actie Tomaat.

Actie Tomaat heeft wel effect. Er komen veranderingen in het theater. Zo komt er naast het lijsttheater ook het vlakke vloertheater en het locatietheater.

Lijsttheater: verhoogd podium. Scheiding tussen podium en publiek. 

Locatietheater: theater voorstelling buiten het theater (op straat bijvoorbeeld)

Vlakkevloertheater: theater zonder verhoogd podium. Publiek zit op oplopende tribune.

Kunst al Concept

Het achterliggende idee van het kunstwerk is belangrijker dan het eindresultaat.

Rechts:

Uitgegumde Willem de Kooning tekening door Robert Rauschenberg.

Kunst en het gewone dagelijkse leven moeten met elkaar verenigd worden.

Zoals in het onderstaande 'muziekstuk' van John Cage met als titel 4'33

Danser Merce Cunningham ontwikkelt de 'Pure dans'. Dansen om het dansen. Hij gebruikt basisbeweigingen als lopen, wandelen of huppelen zonder emoties en zonder verhaal.

De dans dient dus niet meer tot een ander doel, zoals het vertellen van een verhaal of het opleuken van een muziekstuk. Het dansen gaat om het dansen zelf en elke beweging kan al onderdeel van een dans zijn. Ook alledaagse bewegingen als het openmaken van een blikje, bewegingen van spelende kinderen....

In de Beeldende Kunst ontstaat de 'Performance': dat zijn theatrale acties zonder verhaallijn, waarbij het vaak draait om de interactie met het publiek.

Een voorbeeld hiervan is Yoko Ono

Bij een performance komt het kunstwerk eigenlijk tot leven door de hulp van anderen.