AFP KNO les 1.4.2. Anatomie en fysiologie

• Anatomie, Fysiologie en Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie 

Zintuigen & KNO pathologie

Week 19

Leerjaar 1

Periode 4

Les 1.4.2

Deze les

-Vorige les
-Lesdoelen bespreken
-Theorie
-Opdracht zintuigen
-Huiswerk en afsluiting

Vorige les

Wat is een functie van speeksel?

Welk gedeelte sluit de huig af?

Welk gedeelte sluit het strotklepje af?

Wat is de functie van de amandel?

Slikken gaat makkelijker

Bewegen van tong en lippen gaat makkelijker

Bevat enzym amylase > vertering van suikers

Beschermt tegen bacteriën

Werkt neutraliserend op maagzuur

Strotklepje = luchtpijp

Huig = neusholte

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen uit welke onderdelen de neus en het oor bestaat.
• De anatomie en de fysiologie van neus en oor uitleggen.
• De anatomie/fysiologie van de neus en het oor toepassen
• De route die een geluidstrilling aflegt door de onderdelen van het oor noemen.
• De functie van de onderdelen van het oor noemen en aanwijzen in een schematische tekening

Anatomie van de neus

• Holten gescheiden door kraakbeen en bot, het neustussenschot.
  
• Adenoïd = neusamandel
  
• De neusbijholten(sinussen) zijn met lucht gevulde holten en bevinden zich rond de neusholte en de ogen. Elke sinus is genoemd naar het bot waarin het zich bevindt.
  
• Functie neus(holte): Ademhaling, reuk, afvoeren traanvocht en stemvorming
  

Anatomie van het oor

Anatomie van het oor

Bestaat uit:

1. Uitwendige oor (buitenoor)
   auris externa
2. Middenoor
   auris media
3. Inwendige oor (binnenoor)
   auris interna

Het uitwendige oor

• Het buitenoor (auris externa) bestaat uit:
  De oorschelp; vangt geluidstrillingen op. Deze worden via de uitwendige gehoorgang doorgegeven aan het trommelvlies (membrana tympani). 
• De uitwendige gehoorgang bevat haartjes en oorsmeerklieren (talgkliertjes) 
  Wat is de Latijnse naam voor oorsmeer?
• Uitwendige gehoorgang is 2,5 cm lang
• De geluidstrillingen brengen het trommelvlies in beweging

Het middenoor

• Het middenoor (auris media): geluidsgeleidende deel 
  
• Bestaat uit:
  -Buis van Eustachius (van middenoor naar keelholte) 
  -de kleinste botjes; de gehoorbeentjes

1. De hamer - malleus
2. Het aambeeld - incus
3. De stijgbeugel - stapes

• De gehoorbeentjes geven de prikkels van het uitwendige oor door aan het inwendige oor. (wel 20-30x versterkt) 
• De gehoorbeentjes zitten aan de ene kant vast tegen het trommelvlies en aan de andere kant tegen het ovale venster. 

Vraag

Hoe komt het dat je een doof gevoel hebt/ gevoel dat je oren dichtzitten als je bijv. stijgt of daalt in het vliegtuig?

Wat heeft de buis van Eustachius hier mee te maken?

Hoe kun je dit gevoel voorkomen? Wat gebeurt er dan met de buis van Eustachius? 

Wie weet zo het antwoord?
Pak evt. je boek Medische terminologie erbij en schrijf de antwoorden op in eigen woorden. (blz. 157) 

De buis van Eustachius

• Verbinding tussen middenoor en de keelholte
• Druk in het middenoor blijft gelijk als buiten het oor

Het inwendige oor
auris interna

• Het binnenoor (auris interna)
• Bevat 3 onderdelen:
  

1. Slakkenhuis/ Cochlea ( ovale - + ronde venster) -> zintuigcellen voor het gehoor liggen in de wand in het orgaan van Corti
   Vangen (geluids-)trillingen op en geven ze als (elektrische) signalen door aan de hersenen via de nervus cochlearis. 
2. 3 halfcirkelvormige kanalen -> zintuigcellen voor het evenwicht
   Vormen samen het labyrint/doolhof.

Het evenwichtsorgaan

Over koorddansen en misselijk worden in de auto …..

Je evenwichtszintuig gebruik je de hele dag, zowel bewust als onbewust. Om dit toe te lichten twee voorbeelden: “Een koorddanser loopt hoog boven het publiek over een gespannen kabel. Honderden ogen volgen hem. Heeft hij een bijzonder evenwichtsgevoel? Nee hoor, de kijkers gebruiken hun evenwichtszintuig net zo intensief! Niet om over de kabel te lopen, maar om de man te zien; beide zijn jullie bezig om je evenwicht te bewaren. Jij niet om over de kabel te lopen, maar om de man te zien. Het geheim van de koorddanser? Hij heeft een bijzonder goede spierbeheersing. En lef.” “Het komt nogal eens voor dat mensen in de auto misselijk worden. Helemaal als je tijdens het rijden een boek leest. Hoe komt dat? De afstand tussen je boek en je ogen verandert niet, ook niet wanneer je over een hobbelige weg rijdt. Echter, je evenwichtsorganen en je spieren moeten daar hard voor werken: steeds maken ze korte, snelle correcties. Om de misselijkheid te voorkomen helpt het om in de verte te kijken: je lichaam beweegt dan met de horizon mee.” Steeds zorgt je lichaam er dus voor dat je in balans blijft, rechtop kan staan en dat je niet zomaar omvalt. Welke zintuigen hierbij betrokken zijn, hoe het evenwichtsorgaan werkt en hoe het komt dat je lichaam in evenwicht blijft, leer je in deze webquest.

Het evenwichtsorgaan

• Tegen het inwendig oor aan liggen 3 halfcirkelvormige organen, die loodrecht op elkaar staan in 3 vlakken.
• En er liggen 2 blaasjes die door een nauwe verbinding aan elkaar zitten. In de wand liggen de evenwichtscellen.
• Totale stelsel gevuld met vocht.

Het evenwichtsorgaan

2 soorten zintuigen

1. Echte evenwichtszintuigen (stand van ons hoofd, snelheid)
2. Rotatiezintuigen (draaiing) > overmatige prikkeling zorgt voor duizeligheid

Hoe werkt het evenwichtsorgaan?

Wanneer het hoofd van stand verandert, gaat de vloeistof  in de kanalen stromen.
Deze vloeistof stroomt langs de zintuigcellen en geeft een prikkel door aan de hersenen via de evenwichtszenuw. 

Weet jij nu waar de onderdelen 

(de antwoorden) zich bevinden?

Overhoor elkaar!  ---   Twijfel?  Ga terug naar slide 7

Wat is nr 2?

De gehoorzenuw geeft de impuls (elektrisch signaaltje) door naar de hersenen

8

Stijgbeugel. Komt in beweging door het trillen van het aambeel. Geeft de trilling door aan het Ovale venster.

13

Evenwichtsorgaan. Geeft informatie over het evenwicht door naar de evenwichtszenuw (De gehoorzenuw is eigenlijk ook de evenwichtszenuw. De zenuw bevat zenuwvezels vanuit het slakkenhuis en vanuit het evenwichtsorgaan).

9

Aambeeld. Komt in beweging door het trillen van de hamer. Geeft de trilling door aan de stijgbeugel.

12

Bovenkaak

10

Slakkenhuis. Zet geluidstrillingen die vanaf het Ovale venster komen om in impulsen. In het slakkenhuis (opgerold buisje van 3,5 cm lang) zit vloeistof en zintuigcellen met trilhaartjes. De trilhaartjes trillen op volgorde van toonhoogte en geven het signaal door aan de gehoorzenuw.

7

Buis van Eustachius. Regelt de luchtdruk in de trommelholte.

6

Hamer. Komt in beweging door het trillen van het trommelvlies. Geeft de trilling door aan het aambeeld.

11

Trommelvlies. Geluidsgolven botsen tegen het trommelvlies, het trommelvlies trilt. Geeft geluidstrillingen door aan de gehoorbeentjes

4

Rode ruimte

Middenoor: bestaat uit het trommelvlies en de gehoorbeentjes

5

Gehoorgang. Geeft de geluidsgolven vanuit de oorschelp door aan het trommelvlies

3

Oorsmeerkliertjes. Houden het trommelvlies soepel.

2

Oorschelp. Vangt geluidsgolven op. 

1

Ovale venster. Komt in beweging door het trillen van de stijgbeugel. Geeft de trilling door aan het slakkenhuis.

16

Leer de functies van de onderdelen van het oor

Paarse ruimte

Binnenoor: Slakkenhuis en evenwichtsorgaan

14

Dit deel + groene ruimte

Buitenoor: Oorschelp + gehoorgang 

15

Herhaling leerdoel: Je kunt de route die een geluidstrilling aflegt door de onderdelen van het oor noemen

-->

-->

-->

-->

-->

-->

gehoorbeentjes trillen

vocht in het slakkenhuis trilt

zintuigcellen zetten prikkel om in impulsen

impulsen gaan naar hersenen

geluid zorgt voor trillingen in de lucht

trommelvlies gaat trillen

Zet in de juiste volgorde:
1. De vloeistof in het slakkenhuis wordt in beweging gebracht
2. De oorschelp van het geluid op
3. Het geluid legt een weg af door de gehoorgang
4. De gehoorzenuw geeft het geluid door aan de hersenen
5. Het trommelvlies brengt de gehoorbeentjes in beweging

1. 2, 3, 1, 4, 5
2. 4, 1, 5, 3, 2
3. 2, 3, 5, 1, 4
4. 4, 5, 1, 2, 3

Samenvattend

Oorschelp

Evenwichtsorgaan

Gehoorzenuw

Gehoorbeentjes

Tommelvlies

Gehoorgang

Slakkenhuis

Oorsmeerkliertjes

buis van Eustachius

Aan de slag..

met opdrachten rondom de zintuigen

Huiswerk

1. Leren van de LessonUp -Zintuigen en anatomie en fysiologie (1.4.1. en 1.4.2.) 
2. Leren:
   Medische terminologie lijst. Zie opdracht
   Medische terminologie anatomie en fysiologie H.14.1. tot en met 14.2.4.