Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4. Hoofdletters en leestekens (blz. 278)

HOOFDLETTER

1

Aan het begin van een zin. Let op zinnen in de directe rede.

2

Bij persoonsnamen; Sytske van der Zweep, mevrouw Van der Zweep.

3

Namen van verenigingen, bedrijven, instellingen en diensten.

4

Afleidingen van aardrijkskundige namen, merken, historische gebeurtenissen, straten, hemellichamen, gebouwen, feestdagen en titels.

4. Hoofdletters en leestekens

HOOFDLETTER - wanneer niet?!

1. Soorten; glaasje bordeaux

2. historische periodes; middeleeuwen

3. afleidingen van feestdagen; kerstvakantie

4. maanden, dagen, seizoenen; mei, zondag, lente

5. windstreken; noorden, zuiden, westen, oosten

6. Religies en afleidingen daarvan; katholiek, islam, jodendom

Opdrachten

Maak opdracht 1 en 2 op blz. 279.

Schrijf bij opdracht 1 de hele zin in je schrift.

Leg bij opdracht 2 precies uit wat het  verschil in betekenis is tussen beide woorden.

4. Hoofdletters en leestekens

LEESTEKENS

Punt

Aan het eind van de zin.

Bij afkortingen.

Vraagteken & uitroepteken

Aan het eind van een zin. Let op de directe rede. 

Komma

1. Voor en na een bijstelling.

2. Tussen twee persoonsvormen.

3. Tussen onderdelen van een opsomming.

4. Voor of na een aanspreking. 

5. Voor een voegwoord.

Puntkomma

1. Zinnen die sterk met elkaar samenhangen.

2. Delen van een opsomming (in zinnen).

Dubbele punt

1. Opsomming aankondigen.

2. .Verklaring aankondigen.

3. Om de directe rede aan te kondigen.

Aanhalingstekens

1. Citaat.

2. Directe rede (alleen bij gesproken tekst, geen gedachten).

Opdrachten

Maak opdracht  4 t/m 6 op blz. 281-282.

5. Meervoudsvorming

Meervouden op -s: garages, dvd's, baby's, bureaus, essays.

Meervouden op -en: bomen, laarzen, dieven, takken, perziken, knieën, bacteriën

Meervouden op -eren: eieren, runderen

Vreemde meervoudsvormen: musea, data, crises, politici.

Opdrachten

Maken vwo: opdracht 2, 4, 5, 6 (blz. 295)

Maken havo: 2, 4 t/m 8 (blz. 284)

6. Verkleinwoorden

Paraplu

Baby

Tosti

Vlag                         Wat gebeurt er met het woord als je het verkleint?

Ketting

Rund

Blad

Tante

Opdrachten

Maken vwo: 3 t/m 5 (blz. 297)

Maken havo: 2 t/m 5 (blz. 286))

7. Tussenklank in samenstellingen

7. Tussenklank in samenstellingen

7. Tussenklank in samenstellingen

Opdrachten

Maken vwo: 2 t/m 8 (blz. 299-300)

Maken havo: opdracht 2 t/m 7 (blz. 288)

8. Aan elkaar of los?

8. Aan elkaar of los?

8. Aan elkaar of los?

8. Aan elkaar of los?

Aan elkaar:

1. Samenstellingen van twee of drie woorden: schoolvakantie

2. Getallen tot en met duizend en in samenstellingen: drieduizend, zeshonderd. 

3. Combinaties van voorzetsel en bijwoord: dichtbij, naartoe.

4. Combinatie van twee voorzetsels: voorin, achterop.

5. Er, hier, daar, waar + voorzetsel: hieraan, waarvoor, daartegenover.

8. Aan elkaar of los?

Los: 

1. Getallen met miljoen of miljard: vijf miljoen, zes miljard.

2. Combinatie van voorzetsel en bijwoord als daarna een lidwoord of zelfstandig naamwoord komt: hij woont dicht bij de stad.

3. Combinatie van twee voorzetsels als daarna een lidwoord of zelfstandig naamwoord komt: ik zit graag achter op de fiets. 

5. Voorzetsels die onderdeel uitmaken van een werkwoord: inpakken, opschieten, bijzetten. 

Opdrachten

Maken vwo: 2 t/m 4 (blz. 302)

Maken havo: opdracht 2 t/m 4 (blz. 290)

9. Liggend streepje

9. Liggend streepje

Opdrachten

Maken vwo: 2 t/m 6 (blz. 304)

Maken havo: opdracht 1 t/m 4 (blz. 292)

10. Trema, apostrof, accenttekens

10. Trema, apostrof, accenttekens

Opdrachten

Maken vwo: 3 t/m 6 (blz. 306)

Maken havo: opdracht 1 t/m 5 (blz. 293-294)

11. Getallen

11. Getallen

Opdrachten

Maken vwo: opdracht 1 (blz. 307)

Maken havo: opdracht 1 (blz. 295)

12. Sommige of sommigen?

12. Sommige of sommigen?

12. Sommige of sommigen?

Opdrachten

Maken vwo: opdracht 1 t/m 3 (blz. 309)

Maken havo: opdracht 1 t/m 3 (blz. 297)

13. Probleemwoorden