Waarden en normen

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

In deze les gaan we het hebben over waarden, normen, vooroordelen en stereotype

Deze les laat leerlingen op een prikkelende en activerende manier kennismaken met het thema "liefde" in hedendaagse kunst. De kunstwerken in deze les zijn van 15 oktober 2023 tot 3 maart 2024 in het Dordrechts Museum te bewonderen, maar de les kan ook prima los van een tentoonstellingsbezoek gegeven worden. De les eindigt met een (optionele) eindopdracht, waarbij de leerlingen zelf creatief aan de slag gaan met het thema "liefde".

Een waarde is...

1. ... een standpunt over wat uiteindelijk belangrijk is
2. ... een bepaalde verwachting over gedrag
3. ... dingen die je belangrijk vindt, als persoon of als groep.
4. ... een ideaal

Een norm...

1. ... wat een groep belangrijk vindt
2. ... ideeen over wat normaal gevonden wordt of een regel hoe je moet gedragen.
3. ... een standpunt over wat uiteindelijk belangrijk is
4. ... een bepaalde verwachting over gedrag

Waarden

Respect

Veiligheid

Privacy

Geduld

Behulpzaamheid

Trouw/Loyaliteit

Vrijheid van meningsuiting

Vriendschap

Liefde

Beleefdheid

Zelfbeheersing

Eerlijkheid

Vriendelijkheid

Gehoorzaamheid

Plezier/Genieten

Gezondheid

Rechtvaardigheid

Welke waarden vindt jij het

"Belangrijkst"?

Een beeldenstorm (of "iconoclasme", in het Grieks betekent dit "beelden breken") is het vernietigen van beelden. Dit kunnen bijvoorbeeld schilderijen, beeldhouwwerken, gebouwen, monumenten of ander(e) kunst/erfgoed zijn. Meestal gebeurt dit om religieuze of politieke redenen, waarover je zo meer gaat leren.

Welke waarden past bij de Nederlandse democratie ​

Street art

Onder street art vallen diverse soorten kunst in de openbare ruimte (de straat is het "museum"). Street art komt o.a. voor in de vorm van stickers, sjabloondruk (met graffiti), posters, (illegaal) geplaatste beelden en muurschilderingen. Vaak leveren street artists kritiek op de maatschappij. Veel kunstenaars werken anoniem en 's nachts, omdat wat ze doen meestal illegaal is.

Door eventueel door te vragen komen de leerlingen hopelijk op het juiste antwoord. Op deze moderne versie van 'De vrijheid leidt het volk' hebben de figuren geen vlaggen en wapens vast, zoals op het origineel, maar verfrollers, kwasten en verfspuitbussen. Zij gebruiken dus geen geweld als wapen in de strijd tegen onrecht, maar middelen om kunst te maken! Kunst kan een manier zijn om onrecht te laten zien en aan de kaak te stellen, en kan zelfs helpen om (soms machtige!) medestanders te vinden in je strijd tegen dit onrecht.

nos.nl

Kloppen vooroordelen altijd? 

Street art

Onder street art vallen diverse soorten kunst in de openbare ruimte (de straat is het "museum"). Street art komt o.a. voor in de vorm van stickers, sjabloondruk (met graffiti), posters, (illegaal) geplaatste beelden en muurschilderingen. Vaak leveren street artists kritiek op de maatschappij. Veel kunstenaars werken anoniem en 's nachts, omdat wat ze doen meestal illegaal is.

Door eventueel door te vragen komen de leerlingen hopelijk op het juiste antwoord. Op deze moderne versie van 'De vrijheid leidt het volk' hebben de figuren geen vlaggen en wapens vast, zoals op het origineel, maar verfrollers, kwasten en verfspuitbussen. Zij gebruiken dus geen geweld als wapen in de strijd tegen onrecht, maar middelen om kunst te maken! Kunst kan een manier zijn om onrecht te laten zien en aan de kaak te stellen, en kan zelfs helpen om (soms machtige!) medestanders te vinden in je strijd tegen dit onrecht.

Stereotypen

Een stereotype is een overdreven beeld van een groep mensen dat vaak niet (volledig) overeenkomt met de werkelijkheid.​

​

Het is vaak een vooroordeel of negatief denkbeeld en wordt vaak gebruikt als rechtvaardiging van bepaalde discriminerende acties

Ary Scheffer, 'De Hemelse en Aardse Liefde', 1850, collectie Dordrechts Museum.

https://www.annefrank.org/nl/themas/discriminatie-en-gelijke-rechten/

(@marieke: kan je alle 4 de video's in de slide integreren ipv link?)

Bekijk de video:

Vooroordelen zijn niet aangeboren. Ze zijn afhankelijk van je referentiekader en worden aangeleerd door: Opvoeding, onderwijs, media.

Vooroordelen: aangeboren of aangeleetd?

Aangeboren

Aangeleerd

Vraag enkele leerlingen om hun antwoord toe te lichten, liefst aan de hand van voorbeelden. Hierbij kunnen ze o.a. denken aan oorlogen (bijv. in Oekraïne, Gaza, Libanon), protesten van klimaatactivisten en boeren, steeds meer burgers die zich sinds de corona-pandemie afzetten tegen de overheid, miljoenen ontheemde mensen die genoodzaakt zijn hun thuisland te ontvluchten…

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft ermee ingestemd om minimaal 30 procent van de raden van commissarissen (rvc's) bij de ongeveer honderd beursgenoteerde bedrijven uit vrouwen te laten bestaan.​

Eens

Oneens

Vraag enkele leerlingen om hun antwoord toe te lichten, liefst aan de hand van voorbeelden. Hierbij kunnen ze o.a. denken aan oorlogen (bijv. in Oekraïne, Gaza, Libanon), protesten van klimaatactivisten en boeren, steeds meer burgers die zich sinds de corona-pandemie afzetten tegen de overheid, miljoenen ontheemde mensen die genoodzaakt zijn hun thuisland te ontvluchten…

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft ermee ingestemd om minimaal 30 procent van de raden van commissarissen (rvc's) bij de ongeveer honderd beursgenoteerde bedrijven uit vrouwen te laten bestaan.​

Optioneel:  slotopdracht

Als je deze les(sen) iets wil uitbreiden, kan het leuk zijn om de leerlingen uit deze slotopdrachten te laten kiezen - of hen één van de twee opdrachten te geven. Maar natuurlijk is het niet per se nodig; ook zonder deze opdrachten hebben de leerlingen vast een hoop geleerd.

https://www.annefrank.org/nl/themas/discriminatie-en-gelijke-rechten/

(@marieke: kan je alle 4 de video's in de slide integreren ipv link?)

Wil je weten wat andere jongeren 

zeggen over vooroordelen? 

Bekijk de video's:

Wil je weten laten zien wat andere jongeren te zeggen hebben over vooroordelen? 

Bekijk dan met de klas de video’s.