17.5 Genregulatie 6V 2122

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 17.5 Genregulatie

1 / 45

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 45 slides, with text slides and 3 videos.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 17.5 Genregulatie

Slide 1 - Slide

Doel en begrippen 17.5

Je leert hoe cellen selectief genen (de)activeren om hun eiwitproductie te regelen

activeren, silencen, genexpressie, chromatinestructuur, nucleolus, epigenoom, milieufactoren, epigenetica, genomische inprinting, genregulatie, structuurgenen, regulatorgenen, operator, promotor, repressoreiwit, transcriptiefactoren, enhancers, silencers, activatoreiwitten, repressoreiwitten, micro RNA

Slide 2 - Slide

Genexpressie

Genexpressie: welke genen staan aan/ uit in welke cel -> welke eiwitten worden gemaakt in welke cel

Genen activeren/ silencen

Bepaalt de celdifferentiatie/ celspecialisatie

Bepaalt welke eigenschappen tot uiting komen

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

zie volgende dia

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 8 - Slide

Spiralisatie

Donkere plekken in de kern:

sterk gespiraliseerd DNA

= heterochromatine

-> geen transcriptie

+ nucleolus (kernlichaampje)

(betrokken bij RNA synthese)

Slide 9 - Slide

Spiralisatie

Lichte plekken in de kern:

weinig gespiraliseerd DNA

= euchromatine

-> wel transcriptie

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Filmpje zie volgende dia

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Methylering en acetylering histonen

Acetylering (toevoeging van een -COCH3 groep) van een histonstaart zorgt voor minder spiralisatie

Slide 14 - Slide

Methylering en acetylering histonen

Methylering (toevoeging van een -CH3 groep) van een histonstaart zorgt voor meer spiralisatie

Slide 15 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 16 - Slide

Methylering DNA

Methylering (toevoeging van een -CH3 groep) van de Cytosine-base bij de promotor (aanhechtingsplaats van RNA polymerase) voorkomt de transciptie (blokkade)

Slide 17 - Slide

Methylering DNA

Methylering van Cytosine wordt beïnvloed door invloeden van buitenaf (stress/ eetpatroon=epigenetica).

Slide 18 - Slide

Methylering DNA

Methylering van Cytosine wordt bij de DNA replicatie meegenomen dus erft het kind het methylering-patroon van de ouders -> eigenschappen van een kind zijn deels beïnvloed door de milieufactoren van de ouders.

Slide 19 - Slide

Methylering DNA

Genomische imprinting: als de eigenschappen van een kind recessief zijn doordat het dominante gen is uitgeschakeld door epigenetische factoren.

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Genexpressie

Cellen kunnen de genexpressie regelen door:

epigenetica - chromatinestructuur
epigenetica - DNA structuur
regelen van de transcriptie
regelen van translatie

Slide 22 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Voorbeeld: regulatie van genen voor de aanmaak van enzymen om lactose te verteren (bron 21)

Slide 23 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Structuurgenen coderen voor de eiwitten die lactose kunnen verteren

Slide 24 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Regulatorgen codeert voor een repressoreiwit

Slide 25 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Repressoreiwit bindt aan de operator van de structuurgenen en voorkomt de binding van RNA polymerase aan de promotor.

Slide 26 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Bij aanwezigheid van lactose bindt lactose aan het respressoreiwit en inactiveert het -> het laat los.

Slide 27 - Slide

Regeling transcriptie - prokaryoten

Zonder repressoreiwit kan RNA polymerase binden aan de promotor en worden de structuurgenen afgelezen.