11.4: Je Lijkt Op

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

11.4: Je lijkt op...

Een vader zegt tegen zijn zoon: "Je haar heb je echt van je moeder!"
Wat bedoelt hij daarmee?

Waar zit jouw bouwbeschrijving?

In de celkern zitten chromosomen

Chromosomen bestaan uit DNA

DNA bevat alle informatie over jou en jouw kenmerken

Waar zit jouw bouwbeschrijving?

Je krijgt de informatie over je kenmerken van je ouders

In totaal heb je 23 paren chromosomen

Alle chromosomen bij elkaar is het genoom

Je hebt 23 paar chromosomen. Hoeveel chromosomen heb je in totaal?

1. 23
2. 46
3. 50
4. 30

23 paar chromosomen

Waar zit jouw bouwbeschrijving

Iedereen heeft twee geslachtschromosomen

Mannen: XY

Vrouwen: XX

X-chromosoom is groter dan Y-chromosoom

Karyogram

Opdracht

Schrijf het volgende op voor jezelf: 

- Een man heeft in zijn zaadcellen ___ (aantal) chromosomen waarvan __ (aantal) geslachtschromosomen, namelijk: __ of __

- Een vrouw heeft in haar eicellen __ (aantal) chromosomen waarvan ___ (aantal) geslachtschromosomen, namelijk: __ of __

Zet in de volgorde van klein naar groot

1 (kleinst)

2

3

4 (grootst)

Genoom

Cel

Celkern

Chromosomen

Zijn dit de chromosomen van een man of een vrouw?

1. Man
2. Vrouw

Waardoor lijk je op je ouders?

Waardoor lijk je op je ouders?

Je kan bepalen wat de kans wordt op een jongen/meisje door een tabel te maken en in te vullen.

Neem de tabel over en vul hem in

Wat is de kans op een jongen?

En op een meisje?

	X	X
X
Y

Waardoor lijk je op je ouders?

Erfelijke eigenschappen heb je geen invloed op 

- Info op de genen = genotype

- De eigenschap die je ziet = fenotype

Eigenschappen kunnen ook beïnvloedt worden door de omgeving

Genotype of fenotype?

- Genen voor rood haar

- Goed zijn in biologie

- Een litteken hebben

- Lang zijn

- Groene ogen hebben

Hoe kan het dat broers of zussen soms helemaal niet op elkaar lijken?

Hoeveel % van hun chromosomen delen broers en zussen?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. Weet je niet

Eigenschappen

- Op je chromosomen zitten verschillende eigenschappen 

- Een eigenschap noem je een 'gen', voorbeeld: oogkleur

- Een variant op een eigenschap is een 'allel'

Hoe worden die eigenschappen 'gemaakt'

- DNA bestaat uit 4 verschillende onderdelen, combinaties van 2

- Die combinaties 'coderen' voor een eiwit

- Eiwit zorgt dat de eigenschap tevoorschijn komt

Voorbeeld

Oogkleur wordt bepaald door gen (OCA2) op chromosoom-15.   

Dit gen maakt P-eiwit (verantwoordelijk voor pigment)