Oplossingsgericht werken

• Ggz
• MBO
• Studiejaar 2

Begeleiden en ondersteunen B

Oplossingsgericht werken

If the client says he has a problem, he has a problem

If the client says he doesn’t have a problem, he doesn’t have a problem

Steve de Shazer

Lesdoelen

• Je beschrijft de methodiek oplossingsgericht werken.
• Je oefent met de methodiek oplossingsgericht werken.
• Je benoemt hoe je deze methodiek kunt toepassen in jouw werkveld.
• Je toetst deze methodiek aan de visie van jouw instelling of die van een GGZ instelling.  

Oefenen

Voldoening schenkend moment

• Ga uiteen in tweetallen.
• Vertel elkaar over een voldoening schenkend moment op je werk in de afgelopen weken (sprankelend moment).
• Degene die luistert naar het verhaal moedigt aan en vraagt door tot hij/zij de situatie voor zich ziet. Schrijf na afloop op een post-it wat voldoening gaf.
• Neem circa 2 min. per persoon.

Oplossingsgericht coachen

Uitgangspunten: 

• Het is niet nodig om het probleem te analyseren om tot een oplossing te komen. 
• De cliënt is de expert en bepaald de doelen.
  
• Verandering is onvermijdelijk, niet of, maar wanneer.
• Een kleine verandering is genoeg om meer in gang te zetten.
• De meeste mensen hebben al hulpbronnen die nodig zijn om te veranderen. 

Wat is anders?

Oplossingsgericht werken is niet defectgericht maar succesgericht. 

Oplossingsgericht werken is er niet op gericht om het negatieve te bestrijden maar om het positieve te versterken. 

Oplossingsgericht werken gaat ervan uit dat de coacheé zelf in staat is tot doelen stellen en zelf beschikt over hulpbronnen en competenties om doelen te bereiken. 

Belangrijkste stelregels

• Wat niet stuk is, moet je niet maken; koester wat goed gaat.
• Als iets werkt: ga ermee door.
• Als iets beter werkt: doe er dan meer van.
• Als iets niet werkt: stop ermee en doe iets anders.  

Centrale vraag: hoe bereiken we wat we willen bereiken?

Gewenste situatie 

• Wat wil de coacheé bereiken?
• Veranderbehoefte van de coacheé: wat wil de coacheé veranderd zien?
• Coach staat stil hoe de gewenste situatie eruit zal zien, hoe de coacheé in deze situatie zich zou kunnen gedragen.
• Platformvraag: hoe ver is de coacheé op weg naar de gewenstie situatie?
• Men gebruikt vaak een schaal hierbij --> coacheé moet aangeven waar hij/ zij bevindt op schaal van 1 tot 10.

Grondhouding

• Probleem erkennen (aansluiten) en je voorstellen dat een probleem lastig is voor de ander. 
• Benieuwd zijn naar wat er in de plaats van het probleem zou moeten gebeuren.
• Geïnteresseerd zijn in wat werkt.
• Geloven dat oplossingen die door de ander worden benoemd beter werken dan oplossingen die je zelf aandraagt. 

Oordeel achterwege laten

• Altijd nieuwsgierig, houding van NIET WETEN (oordelen achterwege laten);
• Leading one step behind (vragen stellen; niet invullen);
• Positieve vooronderstelling. 
• Vrij van oordeel door denken en gevoel en je open stellen. 

Basishouding

• Erkennend;
• Begripvol;
• Welwillend;
• Geduldig;
• Uitnodigend;
• Aanmoedigend;
• Activerend;
• Waarderend;
• Doelgericht. 

Uitleg 5 stappen gespreksmodel

Stap 1. Verhelderen van veranderbehoefte

Stap 2. Definiëren gewenste toestand

Stap 3. Platform bepalen, gebruik schaal

Stap 4. Analyseren eerder succes/ positieve uitzonderingen

Stap 5. Stapje vooruit

Gebruikte technieken

• De taal/ woorden van coacheé volgen;
• Het weglaten van eigen interpretaties;
• Complimenteren;
• Positief relabelen;
• Uitzonderingen op het probleem zoeken, zien en benoemen;
• Schaalvragen stellen;
• Toekomstprojecties laten maken;
• Wondervraag. 

Doorvragen

Wat heeft geholpen? Hoe zou de situaties eruit zien als de coacheé nog een stapje verder gaat?

Oplossingsgericht interview

Stel je een toekomstige klus / confrontatie / gesprek waar

je tegenop ziet voor. Vertel daar heel kort iets over.

Ga in gesprek met elkaar met behulp van de vragen die horen bij oplossingsgericht interviewen

Waar hoop je op (na de klus / confrontatie / gesprek)

 Als 10 is: je bent helemaal klaar voor die klus

 Als 1 is: je bent helemaal niet klaar voor die klus

Op welk cijfer zit je nu?

Wat maakt dat je (nu al) op dat cijfer zit?

Hoe ziet een cijfer hoger eruit?

Hoe kan je op een hoger cijfer uitkomen?

Terugblik op deze les