BVJ 2.3 Veranderingen in de puberteit

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

2.3 Veranderingen in de puberteit

Wat gaan we doen vandaag

Terugblik

Leerdoelen 2.3 Veranderingen in de puberteit

Theorie 2.3

Aan de slag

Afsluiten

Thema 2 Voortplanting en seksualiteit

B1 Voortplantingsstelsel van een man

B2 Voortplantingsstelsel van een vrouw

B3 Veranderingen in de puberteit

B4 Bevruchting en zwangerschap

B5 Geboorte

B6 Veilig vrijen

B7 Seksualiteit 

B8 Erfelijkheidsonderzoek

B3 Veranderingen in de puberteit

- Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

 - Je kunt de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven.

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

Meisje: schaamlippen, vagina

Jongen: penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit onder 

invloed van hormonen uit de hypofyse, 

de teelballen en de eierstokken

Secundaire geslachtskenmerken

Vrouw	Man
Rijping eicellen Menstruatie Borsten Verbreding bekken Onderhuids vet Groeispurt Oksel-, been-, schaamhaar Meer talg- en zweetklieren	Groei penis Aanmaak zaadcellen Stemverlaging Gezichtshaar en lichaamshaar Meer spierweefsel Groeispurt Oksel-, been-, schaamhaar Meer talg- en zweetklieren

Intersekse

Personen bij wie het lichaam zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken heeft of kenmerken ontbreken noemen we Intersekse.

Soms is dit uitwendig (vergrote clitoris/geen penis)

soms inwendig. (Geen zaadcellen produceren/ geen baarmoeder)

Geslacht

Hormonen

De hypofyse.

Deze maakt verschillende hormonen:

* Groeihormonen

* Hormonen die je geslachtsklieren beïnvloeden

Eierstokken:

* Maken vrouwelijk geslachtshormoon - Oestrogeen

Teelballen:

* Maken mannelijk geslachtshormoon - Testosteron

Hormonen worden afgegeven aan het bloed en verspreid door het lichaam

ontstaan secundaire geslachtskenmerken vrouw:

• groei borsten
• groei schaamhaar
• ongesteld
  

hypofyse

geeft startsein 

maakt hypofyse-hormonen

teelballen

geslachtsorgaan man reageert op hypofysehormonen en 

maken testosteron

eierstokken

geslachtsorgaan vrouw reageert op hypofysehormonen en maken oestrogeen

ontstaan secundaire geslachtskenmerken man:

• penisgroei
• baardgroei
• lage stem etc...
  

Ovulatie

Elke 4 weken rijpt er in 1 van de eierstokken een follikel. 

Deze vult zich met vocht en knapt uiteindelijk open. 

De eicel komt hierbij vrij en komt in de eileider terecht. 

We noemen dit de eisprong of ovulatie.

Cellen in de wand van de follikel produceren oestrogeen. Dit houdt het dikke baarmoederslijmvlies in stand tot het gele lichaam afsterft.

Het slijmvlies komt dan vrij, dit is de menstruatie.

Rijping follikel en ovulatie

Menstruatiecyclus 

Menstruatiecyclus

menstruatiecyclus

Eicel is een van de grootste cellen van het menselijk lichaam

Bevat veel voedingsstoffen voor - de reis

                                                              - voeden van de bevruchte eicel

Kan zich niet zelf voortbewegen, dit doen de haartjes in de eileider

Zaadcel is erg klein

In de kop zit DNA voor de bevruchting

Met de zweepstaart beweegt hij zich voort.

Heeft geen eigen voedingsstoffen, dit komt van prostaat en zaadblaasjes.

GT: Ontwikkeling geslachtsorganen

De ontwikkeling van de geslachtsorganen begint in de 6de week van de zwangerschap. 

In het begin zijn de organen gelijk.

Hormonen sturen de ontwikkeling aan. Welke hormonen en gemaakt worden, hangt af van de geslachtschromosomen van de baby. 

Aan de slag

 Maken en nakijken/ verbeteren 2.3 Verandering in de puberteit 

B3 Veranderingen in de puberteit

- Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

 - Je kunt de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven.

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Vrouw/bevruchtingeierstokOB.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Geslachtskenmerken/geslachtskenmerken.htm

Hoe ging de les?

Volgende keer: Bevruchting en zwangerschap