BS 3: Verandering in de puberteit MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

BS 3 Veranderingen in de puberteit

Leerdoelen

* Je kunt omschrijven wat primaire en secundaire 

   geslachtskenmerken zijn en daar voorbeelden bij noemen.

* Je kunt de processen tijdens de menstruatiecyclus  

   beschrijven

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

Meisje: schaamlippen, vagina

Jongen: penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit onder 

invloed van hormonen uit de hypofyse, 

de teelballen en de eierstokken

Secundaire geslachtskenmerken

Vrouw	Man
Volgroeien eierstokken, baarmoeder en vulva Menstruatie Ovulatie Borsten Beharing Verbreding bekken Onderhuidsvet	Volgroeien zaadballen, bijballen en penis Stemverlaging Beharing Zwaardere botten Meer spierweefsel

Primaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken

De Borsten

De Penis

De Vagina

Schaamhaar

Groeispurt

Borsthaar

Brede heupen

Schaamlippen

De Balzak

Baard in de keel

Rondere lichaamsvorm en borsten

1. zijn primaire geslachtskenmerken
2. zijn secundaire geslachtskenmerken

In de puberteit verander je,
dit komt door....

1. De groeispurt
2. Hormonen
3. School
4. de primaire geslachtskenmerken

Hormoonklieren

Geslachtelijke hormonen

Hormonen

De hypofyse.

Deze maakt verschillende hormonen:

*Groeihormonen.

* Hormonen die je geslachtsklieren beïnvloeden

Eierstokken.

* Maken vrouwelijk geslachtshormoon - Oestrogeen (en progesteron)

Teelballen ( en bijnieren)

* Maken mannelijk geslachtshormoon - Testosteron

ontstaan secundaire geslachtskenmerken vrouw:

• groei borsten
• groei schaamhaar
• menstruatiecyclus

hypofyse

geeft startsein 

maakt hypofyse-hormonen

zaadballen

geslachtsorgaan man reageert op hypofysehormonen en 

maken testosteron

eierstokken

geslachtsorgaan vrouw reageert op hypofysehormonen en maken oestrogeen en progesteron

ontstaan secundaire geslachtskenmerken man:

• penisgroei
• baardgroei
• lage stem etc...
  

Wat is het vrouwelijk geslachtshormoon?

1. Progesteron
2. Testosteron
3. Adrenaline
4. Oestrogeen

welke 3 hormoonklieren zijn belangrijk voor de geslachtshormonen?

Wat regelen de geslachtshormonen?

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken
3. Tertiaire geslachtskenmerken
4. Puberteit

hypofyse --> Hormoon

Hypofyse

eierstokken

teelballen

oestrogeen

testosteron

Ontwikkeling geslachtsorganen

De ontwikkeling van de geslachtsorganen begint in de 6de week van de zwangerschap. 

In het begin zijn de organen gelijk.

Hormonen sturen de ontwikkeling aan. Welke hormonen en gemaakt worden, hangt af van de geslachtschromosomen van de baby. 

Ovulatie

Elke 4 weken rijpt er in 1 van de eierstokken een follikel. 

Deze vult zich met vocht en knapt uiteindelijk open. 

De eicel komt hierbij vrij en komt in de eileider terecht. 

We noemen dit de eisprong of ovulatie.

Rijping follikel en ovulatie

Menstruatiecyclus 

Sleep de beschrijving naar het juiste begrip

Ovulatie

Innesteling

Bevruchting

Menstruatie

Het afstoten van een dee van het baarmoederslijmvlies

Het samensmelten van de zaadcelkern en de eicelkern

Het overspringen van de rijpe eicel naar de eileider

Ee klompje cellen zet zich vast in het slijmvlies van de baarmoeder

Menstruatiecyclus

menstruatiecyclus

Hoeveel dagen duurt een menstruatiecyclus?

1. 28
2. 30
3. 26
4. 4

In welk orgaan ontstaan eicellen?

1. Baarmoeder
2. Eileider
3. Eierstok
4. Follikel

wat is de eisprong

1. het bevruchten van de eicel
2. het ontstaan van de eicel
3. Het vrijkomen van de eicel
4. het afsterven van de eicel

Een follikel is een opengebarsten eicel.

1. Waar
2. Niet waar

Wanneer is een vrouw vruchtbaar?

1. Tijdens de menstruatie
2. tijdens de ovulatie
3. Vlak na de menstruatie
4. Vlak voor de menstruatie

Wordt het slijmvlies van de baarmoeder tijdens de menstruatie dikker?

1. ja, tijdens de menstruatie
2. nee, na de menstruatie

Vinden bij een zwangere vrouw menstruatie plaats? En ovulatie?

1. Zowel menstruatie als ovulatie
2. Wel menstruatie maar geen ovulatie.
3. Wel ovulatie maar geen menstruatie.
4. Geen menstruatie en geen ovulatie.

wat gebeurt er tijdens dag
1 t/m 5

1. ovulatie
2. innesteling
3. menstruatie
4. bevalling

Je ziet bovenaan een klein bolletje.
Wat is dat?

1. De menstruatie
2. De eisprong = ovulatie
3. De afbraak van het baarmoederslijmvlies
4. Een zaadcel die de eicel bevrucht

Hoe noem je de
4 tot 7 dagen
vóór de pijl?

1. Ovulatie
2. Menstruatie
3. Periode van vruchtbaarheid
4. Masturbatie

Vinden bij een zwangere vrouw menstruatie plaats? En ovulatie?

1. Zowel menstruatie als ovulatie
2. Wel menstruatie maar geen ovulatie.
3. Wel ovulatie maar geen menstruatie.
4. Geen menstruatie en geen ovulatie.

Waarvoor dient de opbouw van het baarmoederslijmvlies?

1. Om bevruchting mogelijk te maken
2. Om innesteling mogelijk te maken
3. Om menstruatie mogelijk te maken

In welke periode vindt menstruatie plaats?

1. In periode P
2. In periode Q
3. In periode R
4. In periode S

De schaamlippen bij een vrouw zijn

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken
3. geen geslachtskenmerken
4. alleen de man heeft schaamlippen

Aan welke geslachtskenmerken kun je het verschil zien tussen jongens en meisjes?

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken
3. Primaire en secundarie geslachtskenmerken
4. Aan geen van beiden

De borsten van de vrouw zijn

1. primaire geslachtskenmerken
2. secundaire geslachtskenmerken
3. geen geslachtskenmerken
4. primaire en secundaire geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken
ontstaan in de puberteit?

1. juist
2. onjuist

De penis en de balzak zijn...

1. Primaire geslachtslenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken

Wat is een ander woord voor eisprong

1. Orgasme
2. Organisme
3. Ovulatie
4. Innesteling

aan de slag

Maken basisstof 3

Nakijken basisstof 1 en 2

oefenen onderdelen man en vrouw zie elo overzicht

Voorbereiden op microscopie toets

let op: wijziging van groepsindeling!!!!!!