Verwerkingsles: Dilemma's van de oorlog

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7,8

Les 3. Dilemma's van de oorlog

Dillemaspel

Spelregels

- Maak groepjes van 4 leerlingen.

- Een leerling leest een dilemma hardop

- Iedereen denkt 1 minuut in stilte over het dilemma na.

- Bespreek het dilemma samen. Laat iedereen om de beurt aan het woord.

- Probeer het dilemma van alle kanten te bekijken.

- Wat levert een bepaalde keus op? Op de korte termijn en op de lange termijn?

- Er is geen goed antwoord. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn…

- Sluit het gesprek af.  

- Wissel even van plek in het groepje.

- En bespreek het volgende dilemma. Ga zo verder.

Dilemma 1

Het is september 1944. 

Deze middag is er een NSB-er doodgeschoten in Amersfoort.

 De mensen zijn bang voor strafmaatregelen van de Duitsers. 

Er wordt bij jou thuis aangebeld door een bekende. Hij kan niet naar zijn eigen huis, want hij wordt gezocht door de Duitsers. 

Hij vraagt of hij bij jullie mag overnachten. 

Wat doe je? 

Dilemma 2

Het is 1945, de Hongerwinter. Je bent een kind uit Amersfoort. 

Je bent naar Kootwijkerbroek geweest om bij boeren eten te halen voor je familie. Je loopt al de hele dag, je hebt het koud en erg veel honger. 

 Je hebt een zakje meel en 20 aardappelen gekocht. Bij de controlepost hebben de Duitsers je laten doorlopen: je hebt je eten nog! 

Dan zie je je buurmeisje staan. 

Ze huilt: de Duitsers hebben haar brood en wortels voor thuis afgepakt. 

Nu heeft ze niets meer en haar zusje is al weken ziek. 

Wat doe je? 

Dilemma 3

Het is 1943. Je bent volwassen. 

Er staan een jongen en een meisje voor jullie huisdeur. 

De jongen zegt: “Ze kan niet langer bij ons blijven: mijn moeder kan niet meer slapen en mijn vader wordt er helemaal gek van.” 

Het meisje is Joods en moet wel onderduiken.

 Anders wordt ze door de Duitsers opgepakt en naar een kamp gestuurd. 

Je gaat binnen om te overleggen, maar als je terug komt is de jongen verdwenen en staat alleen het meisje er nog. 

Wat doe je? 

Dilemma 4

Het is 2018. Je bent volwassen 

en woont met je vrouw/man en kinderen in Oost Aleppo in Syrië. 

Jouw buurt is deze week al twee keer gebombardeerd: overal liggen gebouwen in puin en veel bekenden zijn gedood. Jouw vrouw/man en kinderen leven nog. Ook je ouders zijn er nog, maar die zijn oud en willen niet vluchten, een te zware reis naar een onbekende wereld. 

Wat doe jij: blijven jullie of vlucht je met je gezin en laat je je ouders achter? 

Dilemma 5

Het is 2020. Je woont in een dictatuur: 

het regime is wreed en schendt de mensenrechten. 

Er worden geen buitenlandse journalisten toegelaten. 

Maar het is belangrijk dat de wereld weet hoe slecht het gaat in jouw land. 

Daarom wil je filmbeelden verspreiden op Facebook of Instagram. 

Dan loop je het risico vermoord te worden. 

Doe je het wel of kies je voor de veilige weg en doe je het niet?

Dilemma 6

Het is 2025. Nederland wordt bezet door Engeland. 

Alle kinderen met een typisch Nederlandse naam, bijvoorbeeld Klaas, Floris, Marieke of Maaike, moeten hun naam veranderen in een Engelse naam. 

Als ze dat niet doen, moeten naar een speciale school. 

Ook mogen ze niet meer lid zijn van een sportvereniging. 

Jij heet Jan of Merel. 

Ga jij je naam veranderen? 

Of ga je met je eigen naam naar een speciale school?