Havo 2_par 4 De Nederlanden in verzet

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Paragraaf 4

blz. 100

→Herhalen: sleep de onderdelen naar de juiste plek

Protestant

Katholiek

Maarten Luther

De Paus

Aflaten

Bijbel in volkstaal

Latijnse kerkdienst

Sober

Beeldenverering

Reliekenverering

'Kale' kerk

Beelden in de kerk

'Magische' handelingen

Sobere handelingen

Wie is Karel V?

Vrienden van Karel V

Gebieden in Zuid-Amerika die zijn veroverd sinds de ontdekking van Amerika door Columbus.

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

De uitbreiding van het Ottomaanse Rijk bleef een voortdurende bedreiging voor het rijk van Karel V. Daarnaast was in de Middeleeuwen het christendom de belangrijkste godsdienst in Europa, en de Islam was een grote bedreiging. Karel voelt zich, als koning van Jeruzalem, verplicht om een kruistocht tegen de islam te voeren.

Vrienden van Karel V

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

Door de Spaanse veroveringen in Zuid-Amerika wordt hij heerser over een rijk waar de zon nooit ondergaat.

Hoewel Karel officieel keizer van het Rooms-Duitse Rijk was (zwart omlijnd op de kaart), waren veel van de vorsten in dit rijk niet gehoorzaam aan Karel.

Karel had zeer regelmatig oorlog met Frankrijk, tussen: 1521-1526, 1526-1529, 1535-1538, 1542-1544 en 1552-1559. Dit had vooral te maken met de ligging van beide landen, maar ook met macht en invloed in andere landen.

De Nederlanden

• Nederland als één land bestond nog niet in de Middeleeuwen
  

• Er waren veel kleine gebieden, die bij elkaar 'De Nederlanden' heetten.

• In die gebieden was een heer de baas

• Rond 1500 waren al deze gebieden in handen van de Habsburgers

De Nederlanden maakten deel uit van het Rooms-Duitse Rijk. De graven en hertogen in Nederland waren officieel leenmannen van de Duitse keizer, maar die had meestal niet meer veel macht over zijn leenmannen. In 1018 werden de legers van de Duitse keizer zelfs verslagen door te troepen van de graaf van Holland.

Karel en economie

- wereldwijde handel na de ontdekking van Columbus

- Schepen vol goud en zilver uit Zuid-Amerika

Karel en geld

- belasting

- inkomsten uit Amerika

Karel en de oorlog

 - oorlog tegen de Fransen

- oorlog tegen de Turken

- 'oorlog' tegen de Hervormers (protestanten)

Karel en de moderne tijd

mensbeeld 

Mensen gingen zelf nadenken; volgen koning, kerk en Bijbel niet meer zomaar

ontdekkingsreizen

Handelaren hebben meer gezeien van dan Europa alleen. Er komen rijke handelsstden. 

Karel V heeft onderdanen die minder gehoorzaam zijn!

Hoe bestuurde Karel zijn uitgestrekte rijk?

eenheid 

'Iedereen in mijn rijk is katholiek!'

centralisatie

'Iedereen in mijn rijk gehoorzaamt aan mij en mijn ambtenaren, ik ben die eigenwijze gewesten zat!'

belasting

'Iedereen betaalt mee aan mijn oorlogen!'

Herhaalvragen

1. Welke plannen heeft Karel V met het deel van zijn rijk dat de Nederlanden heette?

2. Waarom zijn de burgers van Karels rijk boos?

Aan het werk

1. SO bespreken

2. huiswerk