H12 en 13

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Planning vandaag

• Vragen tot en met hoofdstuk 11?
  
•  Waar op te letten bij H10 / H11 en H12
• Maken en nakijken: 4, 7, 11, 14, 17, 19, 22, 23, 29
•  Bespreken van opdracht 30 (belangrijk)
• Huiswerk: zie studiewijzer tot en met opgave 36
• Zie toetsmateriaal extra SOM richting toets en examen

Naamgeving koolstofchemie 

Stappenplan:

1. Zoek en benoem de langste aaneengesloten koolstofketen. Dit is de hoofdketen of stam.
2. Zoek en benoem de zijgroepen (gebruik hierbij Binas 66D) . 
3. Zet de zijgroepen op alfabetische volgorde. 
4. Komt een zijgroep vaker voor, geef dit dan aan met telwoorden (di, tri, tetra, penta...). 
5. Geef de zijgroepen plaatsnummers. De meest belangrijke zijgroep moet de laagste nummering hebben. Geen verschil? Dan moet de eerste zijgroep van de naam de laagste nummering hebben. 

Binas

(Gebruik Binas tabel 66C+D.)

Alcoholen

Alcoholen hebben de zijgroep OH. Dit geven we weer met een uitgang -ol achter (!) een koolwaterstofnaam. 

Alkanen met één OH-groep noemen we 

ook wel alkanolen. 

Bijvoorbeeld: ethanol. 

Amine

Koolwaterstof met deze zijgroep:

Meestal krijgt deze -amine als achtervoegsel, als dat niet kan, gebruik je amino- als voorvoegsel  

bijvoorbeeld 

          propaan-1-amine 

let op

de N van de amine telt niet mee bij de langste keten (stamnaam), want is geen C atoom!

Ethers / alkoxyalkanen

Bevatten een C-O-C groep (BiNaS -O-)

(zuurstof tussen twee koolstof in) 

Naamgeving ethers

.

Langste keten zoeken = 2 --> ethaan

Aantal C's tellen aan de andere kant = 1 -> stam + oxy = methoxy

Aan elkaar plakken = methoxyethaan

Aldehyden / alkanal 

.

Kijken naar de langste keten = 5 --> pentaan

laten eindigen op -AL --> pentanal 

Keton / alkanon

.

,

Tel de langste keten (4) - butaan

Laat eindigen op -ON

butanon

Waarom hier geen nummer? 

Naamgeving esters

1. Zoek eerst van de ester uit wat het carbonzuur en wat de alcohol is geweest
   
2. Geeft deze twee moleculen individueel een naam
   
3. Plak daar de juiste achtervoegsels aan
   
4. Combineer deze twee namen met elkaar
   

Microvraag

Leg uit op microniveau dat water een hoger kookpunt heeft dan ethoxyethaan (kookpunt in Binas 42B).

Deelvraag: structuurformule van ethoxyethaan is???

Antwoord microvraag

WaterMOLECULEN bevatten OH-groepen en ze kunnen dus onderling sterke waterstofbruggen vormen. EthoxyethaanMOLECULEN hebben geen OH en/of NH-groep en kunnen dus enkel zwakkere vanderwaalsbindingen vormen. 

Dus is het kookpunt van water hoger dan van ethoxyethaan

Planning vandaag

• Vragen tot en met hoofdstuk 11?
  
•  Waar op te letten bij H10 / H11 en H12
• Maken en nakijken: 4, 7, 11, 14, 17, 19, 22, 23, 29
• Bespreken van opdracht 30 (belangrijk)
• Huiswerk: zie studiewijzer tot en met opgave 36
• Zie toetsmateriaal extra SOM richting toets en examen

Lesopzet 2

• Vragen tot en met 12?
  
• 30 van H12 nog samen
• Maken opgaven van studiewijzer H13!
  
• Rf en Kv en titratie
  
• Hoofdstuk 13 is SE (richting PSO)