16.1

Effecten van ontwikkelingen op politieke bindingen in een samenleving

1 / 18
next
Slide 1: Slide
MaatschappijwetenschappenMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 18 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Effecten van ontwikkelingen op politieke bindingen in een samenleving

Slide 1 - Slide

16.1 Natievorming en staatsvorming
16.2 De rol van een staat bij collectieve actie
16.3 Globaliseringsprocessen en de positie van de nationale staat
16.4 Binding met de staat sterker dan met Europa

Slide 2 - Slide

Het ontstaan van de Nederlandse staat is een onderdeel van het proces van staatsvorming in West-Europa vanaf de Middeleeuwen

Slide 3 - Slide

- de feodale samenleving verdween
- er ontstond een modern statensysteem. 

Deze institutionalisering kwam voort uit de wederzijdse afhankelijkheid tussen de vorst aan de ene kant (die belastingopbrengsten nodig had) en de adel en burgerij aan de andere kant (die zich met het bestuur mochten bemoeien en beschermd werden).

Slide 4 - Slide

Er is wetenschappelijke discussie over de vraag wanneer en hoe naties ontstaan. 

Is nationale identiteit dus het product van staatsvorming? 
Of
bestaat er een gedeelde nationale identiteit die ertoe leidt dat mensen die tot één natie behoren gezamenlijk een staat gaan vormen op een bepaald grondgebied?

Slide 5 - Slide

het sociaal-constructivisme 
zien de natie als een uitvinding van het negentiende-eeuwse nationalisme. 

Het idee dat de inwoners van een staat een natie vormen wordt door hen gezien als politieke strategie van politieke elites om de 
bevolking aan de staat te binden.
Natievorming is in dit perspectief een door de staat gestuurd proces: 

het vastleggen van één taal en deze via (verplicht) onderwijs verspreiden, 

het geven van vaderlandse geschiedenis op scholen, 

de invoering van nationale feestdagen, 

de invoering van dienstplicht etc.

Slide 6 - Slide

nationalisme
Naties waren volgens nationalisme oude, organisch gegroeide eenheden. 

 In de middeleeuwen zijn naties  ontstaan. Een groep mensen met gedeelde herinneringen, ideeën over een gemeenschappelijke herkomst, een gemeenschappelijke cultuur en taal ontwikkelde zich tot een natie 

Slide 7 - Slide

Historisch onderzoek lijkt daarentegen te wijzen op een omgekeerde richting: 

politieke bindingen binnen staten leiden tot culturele banden en het ontstaan van een nationale identiteit. 

Slide 8 - Slide

Een groep mensen die na een schipbreuk op een onbewoond eiland terechtkwam, besloot daar te gaan wonen en er later een staat te vestigen.
A
Etnie
B
Natie

Slide 9 - Quiz

De Friezen hebben zich lang geleden in Nederland gevestigd en leven nog steeds aan de Noordzeekust. Ze zijn in Nederland als nationale minderheid erkend.
A
Etnie
B
Natie

Slide 10 - Quiz

Een stam die jarenlang had rondgetrokken door Afrika bleef uiteindelijk in Kenia wonen. Ze hadden dezelfde dingen meegemaakt en kenden elkaar door en door.
A
Etnie
B
Natie

Slide 11 - Quiz

Natie en etnie
Een volk is een groep mensen met een eigen cultuur, eigen taal en eigen geschiedenis.
- Heeft/wil een volk een eigen staat? Dan is het een natie.
- Heeft/wil een volk geen eigen staat? Dan is het een etnie.

Je kunt het verschil tussen een natie en een etnie uitleggen en herkennen in een voorbeeld. 

Slide 12 - Slide

In 1830 riepen de Belgen hun onafhankelijkheid van Nederland uit, door Nederland pas in 1939 officieel erkend, en dit is sindsdien gebleven.
A
Etnie
B
Natie

Slide 13 - Quiz

Wie was er eerst?
A
Nederland
B
Nederlanders

Slide 14 - Quiz

Slide 15 - Video

Nationalistische school: 

- Een volk voelt zich verbonden; deze groep(en) vormen een staat.
- Belangrijke rol voor tradities
- Gaan ervan uit dat naties in de middeleeuwen zijn ontstaan. 
Modernistische school: 

- Eerst is er een staat; om binding te versterken volgt er natievorming.
- Belangrijke rol voor mythen en stereotypen (invented traditions) voor herkenning.
- Veel 'invented' in de 19e eeuw.

Slide 16 - Slide

Natievorming in Nederland
Om mensen zich verbonden te laten voelen met elkaar hebben staten hun macht gebruikt. Bv. Koning Willem I probeert de sociale cohesie te versterken door:
  • Nederlands vaste voertaal
  • Vaderlandse geschiedenis als schoolvak
  • nationale feestdagen invoeren
  • dienstplicht instellen

--> Leidt tot meer sociale cohesie.

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide