Triumphus tekst

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Les 8: Triumphus

Tekst 8: herhalen

Tekst leren:

nuttig omdat je de grammatica én woorden tegelijk leert.

 Mater sedet 

cum filio et filia

 sub columnis templi  Castoris et Pollucis. 

OW + PV

mater = moeder, nominativus, onderwerp

sedet = (hij/zij/het) zit, 3e ev indicativus, persoonsvorm

BWB

cum + abl: met

filio: zoon => dat.ev. of abl. ev. 

et: en => verbindt twee gelijke delen 

filia: dochter => nom.ev. of abl.ev.

Punt van overeenkomst = abl.ev.

et verbindt twee gelijke delen en cum wil een ablativus hebben

BWB van manier: hoe zit ze daar?

BWB

sub + abl.: onder

columnis: dat/abl.mv. van columna

templi: gen.ev., zegt iets over columna

Castoris et Pollucis: gen.ev., zegt iets over templi

BWB plaats: onder de zuilen van de tempel van Castor en Pollux

Let op dat je namen altijd weer in hun normale vorm terugzet.

Waar zit moeder?

1. Castoris et Pollucis
2. sub columnis templi
3. sub columnis templi Castoris et Pollucis
4. cum filio et filia

Wat is de nom. ev. van filio?

BWB

sub + abl.: onder

columnis: dat/abl.mv. van columna

templi: gen.ev., zegt iets over columna

Castoris et Pollucis: gen.ev., zegt iets over templi

BWB plaats: onder de zuilen van de tempel van Castor en Pollux

Let op dat je namen altijd weer in hun normale vorm terugzet.

Filius est Aulus, 

filia est Marcia.

 Initium triumphi exspectant. 

Optimos locos habent. 

Wat is een ND in het vorige stukje?

1. initium triumphi
2. Aulus
3. optimos
4. optimos locos

Welke van de twee is een genitivus?

1. initium
2. triumphi

Geef de vertaling van initium triumphi

voco

vocas

vocat

vocamus

vocatis

vocant

ik roep

jij roept

hij/zij/het roept

wij roepen

jullie roepen

zij roepen

Vandaag

Verder met les 8

Les 8 

Mater sedet cum filio et filia sub columnis templi

 Castoris et Pollucis. Filius est Aulus, filia est Marcia.

 Initium triumphi exspectant. Optimos locos

habent. Ibi diu sedent. Puero et puellae mora

 difficilis est. Aulus discedere temptat. Mater rogat:

Waarom is Aulus ongeduldig?

Schrijf alle vormen op van de 1e pers ev +mv

‘Cur
 discedis?’ Respondet Aulus: ‘Sitio. Aquam bibere  

 cupio.’ Mater eum discedere vetat: ‘Prope me

 manere debes. Tu quoque, Marcia. Si disceditis,

10. fortasse erratis. Ingens est in via turba spectatorum.’

 Filia lacrimat. Rogat mater: ‘Cur lacrimas?’ Puella

 dicit: ‘Et ego sitio. Ambo sitimus. Siti perimus.

 Num tu, mater, aquam tecum habes? Filiam et

 filium haud bene curas!’

Schrijf alle vormen op van de 1e pers ev + mv

Alle 1e personen: 

enkelvoud:

sitio, cupio, sitio

meervoud: 

sitimus, perimus

Schrijf alle vormen op van de 2e pers 

‘Cur
 discedis?’ Respondet Aulus: ‘Sitio. Aquam bibere  

 cupio.’ Mater eum discedere vetat: ‘Prope me

 manere debes. Tu quoque, Marcia. Si disceditis,

10. fortasse erratis. Ingens est in via turba spectatorum.’

 Filia lacrimat. Rogat mater: ‘Cur lacrimas?’ Puella

 dicit: ‘Et ego sitio. Ambo sitimus. Siti perimus.

 Num tu, mater, aquam tecum habes? Filiam et

 filium haud bene curas!’

Schrijf alle vormen op van de 2e pers

Alle 2e personen: 

enkelvoud:

discedis, debes, lacrimas, habes, curas

meervoud: 

disceditis, erratis

De vertaling

‘Cur
 discedis?’ Respondet Aulus: ‘Sitio. Aquam bibere  

 cupio.’ Mater eum discedere vetat: ‘Prope me

 manere debes. Tu quoque, Marcia. Si disceditis,

10. fortasse erratis. Ingens est in via turba spectatorum.’

 Filia lacrimat. Rogat mater: ‘Cur lacrimas?’ Puella

 dicit: ‘Et ego sitio. Ambo sitimus. Siti perimus.

 Num tu, mater, aquam tecum habes? Filiam et

 filium haud bene curas!’

voco

vocas

vocat

vocamus

vocatis

vocant

ik roep

jij roept

hij/zij/het roept

wij roepen

jullie roepen

zij roepen

r. 14 t/m 17 

Mater tacet. Subito servum accedere videt. Servus

 aquam situlo portat. Aquam spectatoribus vendit.

 Mater servum vocat: ‘Rogo te ad me venire, quod

 emere aquam cupimus.’ Servo pecuniam tradit.

Hoeveel 3e pers ev tel je? 

Hoeveel 3e pers ev tel je?

1. 2
2. 4
3. 6
4. 8

r. 14 t/m 17 

Mater tacet. Subito servum accedere videt. Servus

 aquam situlo portat. Aquam spectatoribus vendit.

 Mater servum vocat: ‘Rogo te ad me venire, quod

 emere aquam cupimus.’ Servo pecuniam tradit.

Hoeveel 1e pers tel je? 

Hoeveel 1e pers tel je?

1. 2
2. 3
3. 5
4. 6

r. 14 t/m 17 

Mater tacet. Subito servum accedere videt. Servus

 aquam situlo portat. Aquam spectatoribus vendit.

 Mater servum vocat: ‘Rogo te ad me venire, quod

 emere aquam cupimus.’ Servo pecuniam tradit.

Hoeveel infinitivi tel je?

Aantal infinitivi in r. 14-17

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

r. 14 t/m 17: zoek de niet onderstreepte PV

Mater tacet. Subito servum accedere videt. Servus

 aquam situlo portat. Aquam spectatoribus vendit.

 Mater servum vocat: ‘Rogo te ad me venire, quod

 emere aquam cupimus.’ Servo pecuniam tradit.

Noteer hier in het Latijn de PV die niet onderstreept was

(r. 17) Servo pecuniam tradit.

1. Ze overhandigt de slaaf geld
2. De slaaf overhangt geld

Waarom overhandigt ze de slaaf geld? Wat is er ook alweer aan de hand?

Servus feminae poculum aqua complet.

1. De vrouwen vullen de beker van de slaaf met water
2. De slaaf doet water in de beker van de vrouw
3. De slaaf vult de beker van de vrouw met water
4. De slaaf vult voor de vrouw haar waterbeker.

Statim Aulus clamat:

1. Meteen roept Aulus:
2. Meteen roept hij naar Aulus:

‘Primum ego bibo

1. Hij drinkt eerst
2. Ik drink eerst
3. Jij drinkt eerst
4. Ik wil eerst drinken

Marcia exspectare debet.’ Mater recusat:
‘Immo, tu debes exspectare.

1. Marcia moet wachten." Moeder weigert: "Nee, jij moet wachten."
2. Marcia moet afwachten. Moeder zwijgt. Integendeel, jij moet wachten.
3. Marcia moet wachten. Moeder stemt toe. Precies zij moet wachten.

Welk woord komt eruit?

(je moet de letters ook nog husselen)

- de eerste letter van het woord voor "vrouw".

- De laatste letter van de PV in r. 18.

- De laatste letter van een PV in de ik-vorm.

- De medeklinker in de uitgang die hoort bij de infinitivus.

- De eerste letter van het woord dat je in dit stukje als "nee" mag vertalen.

- de eerste letter van het woord dat "spoedig" betekent.

r. 18-26

Servus feminae poculum aqua complet. Statim Aulus clamat: ‘Primum ego bibo. Marcia exspectare debet.’ Mater recusat: ‘Immo, tu debes exspectare. Et tacere. Aut nihil bibis. Sorori poculum praebeo.’  Marcia bibit. Aulus tacet, sed haud diu. Mox murmurare incipit: ‘Quamdiu exspectamus! Quando Imperatorem videmus?’ Addit soror:  ‘Cur hic ante initium triumphi iam sedemus?’ Mater non respondet.

Welk woord komt eruit?