1.2 Nederland als koloniale mogendheid (deel 2, oefenvragen bij deel 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 Nederland als koloniale macht (deel 2)

Kaart van Nederlands-Indië uit 1915

Wat was eerder?

1. Begin Java-oorlog
2. Opheffing VOC

Wat was eerder?

1. Arrestatie Diponegoro
2. Invoering Cultuurstelsel op Java

Waarom is de arrestatie van prins Diponegoro een keerpunt in de Nederlandse koloniale geschiedenis?

1. Het betekende de overwinning voor de opstandelingen tegen het Nederlandse gezag op Java
2. Het betekende het begin van de Java-oorlog, na deze arrestatie kwamen de Javanen in opstand tegen de Nederlanders
3. Het betekende het einde van de Java-oorlog, Nederland vestigde hierna gezag over heel Java
4. Hierna besloot Diponegoro bondgenoot te worden van de Nederlanders

Wie werd er gouverneur-generaal in Nederlands-Indië na de Java-oorlog?

1. Eduard Douwes Dekkers
2. Jan Pieterszoon Coen
3. Jo van Heutsz
4. Johannes van den Bosch

Geef een korte omschrijving van het begrip cultuurstelsel

Voordeel voor Nederland

Voordeel voor Javanen

Nadeel voor de Javanen

Het batig slot

Plantloon

Verkoop Twents textiel neemt toe

Verrichten van herendiensten

Beste gronden worden bewerkt met exportgewassen

Wie / wat is "Max Havelaar"?

1. De schrijver van het boek Multatuli
2. De titel van een boek geschreven door Multatuli
3. Een pseudoniem voor Eduard Douwes Dekkers
4. Een fair trade keurmerk

Zet de volgende gebeurtenissen op de juiste volgorde van tijd in de tijdbalk:

1

2

3

4

5

6

Oprichting VOC

Van den Bosch voert Cultuurstelsel in

Opheffing VOC

Arrestatie Diponegoro

Begin Java-oorlog

Multatuli schrijft het boek Max Havelaar

19e eeuw: West-Europese landen verstevigen hun grip op bestaande koloniën / breiden koloniaal bezit uit 

Dit heet modern imperialisme

Voor Nederlands-Indië betekende dit het volgende:

• Nederlands-Indië krijgt een eigen leger: het KNIL (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger)
• Nederland gaat haar macht verder uitbreiden dan Java => bloedige oorlogen, zoals de Atjeh-oorlog (1873-1914)
• Ethische politiek

Bekijk van het onderstaande filmpje over de Atjeh-oorlog 2 fragmenten:

• van minuut 0 tot 3.30
• van minuut 7 - 10.30

Leg uit waarom de Atjeh-oorlog past bij het modern imperialisme

Er ontstond na 1860 kritiek op het Cultuurstelsel. Welk kritiekpunt komt in bron 12 (tekstboek 1.2) naar voren?

• De regering deed iets met  kritiek op Cultuurstelsel.
• Er werd een nieuwe politiek ingevoerd: de ethische politiek in 1901.
• Nederland moest investeren in de kolonie

De Nederlandse regering deed iets met kritiek op Cultuurstelsel. Er werd een nieuwe politiek ingevoerd: de Ethische Politiek (vanaf 1901).

Ethische politiek

• Ontstaat rond 1900 in Nederland
• Nederland wil iets terugdoen voor de uitgebuite Indonesische bevolking (Ereschuld)
• Beschaving en cultuur bij brengen

De Ethische politiek bestond uit:

• Verbetering van het onderwijs

• Irrigatie aanleggen voor betere oogsten

• Emigratie bevorderen van dichtbevolkte naar dunbevolkte gebieden

• Verbetering gezondheidszorg

De gevolgen van beter onderwijs

Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren en leren daar over vrijheid en democratie.

Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië.

Let op: Ook in andere kolonies ontstaat nationalisme