Dorpskrant les 8: beeldspraak deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands - Periode 3

De Dorpskrant - Les 8

Creatief schrijven & Spelling

Terugblik vorige les

• Je weet nu: 
  
• wat beeldspraak is.
• wat de functie van beeldspraak is.

Je kunt nu 3 vormen van beeldspraak herkennen en benoemen:

• vergelijking met als (beeld, object en verbindingswoord)
• vergelijking zonder als (beeld en object)
• metafoor (beeld en weggelaten object)

• (Waarom ook alweer? In iedere tekst in de Dorpskrant verwerk je 1 vorm van beeldspraak (of een stijlfiguur --> komt in les 9 aan bod))
  

Aan het einde van deze les ...

• ... kun je 2 nieuwe vormen van beeldspraak herkennen en benoemen:
  
• personificatie
• metonymia

• (Waarom ook alweer? In iedere tekst in de Dorpskrant verwerk je 1 vorm van beeldspraak (of een stijlfiguur --> komt in les 9 aan bod))
  

Wat is beeldspraak?

• Beeldspraak is beeldend oftewel figuurlijk taalgebruik. Wat je met beeldspraak zegt bedoel je dus niet letterlijk. Je maakt een vergelijking. Beeldspraak heeft namelijk altijd met vergelijkingen te maken.
  

• Mijn oma is zo trots als een pauw op mijn prestaties. 
  

Waarom beeldspraak?

• Met beeldspraak kun je:
  
• iets extra duidelijk maken
• iets extra sterk, krachtig uitdrukken
• nadruk op iets leggen

• Zo trek je de aandacht van je lezer en kun je hem verrassen of verbazen. Het maakt je tekst een stuk interessanter, spannender en aantrekkelijker om te lezen!
  

Beeldspraak: 3 elementen 

Bij een vergelijking kunnen 3 elementen aanwezig zijn:

• object hetgene dat vergeleken wordt
• beeld hetgene waarmee het object vergeleken wordt 
• verbindingswoord woord dat het object en het beeld met elkaar verbindt

Mijn broer is zo sterk als een leeuw.

• object = mijn broer
• beeld = een leeuw
• verbindingswoord = als

Vergelijking met als

• Bij de vergelijking met als zijn alle 3 de elementen aanwezig: object, beeld en verbindingswoord.
• Er zijn ook andere verbindingswoorden mogelijk: zoals, net als. alsof.

• Hij doet alsof hij gek is.
• Object = hij
• Beeld: gek
• Verbindingswoord: als

Vergelijking zonder als

• Bij de vergelijking zonder als zijn 2 elementen aanwezig: object en beeld. 
• Het verbindingswoord wordt weggelaten.
  

• Evan, een angstige wezel, zit bij Nederlands bij ons in de klas.
  
• object: Evan
• beeld: een angstige wezel

Metafoor

• Bij een metafoor is maar 1 element aanwezig: het beeld. 
• Object en verwijswoord worden weggelaten. 
• MAAR... Je kunt wel zelf bedenken wat het weggelaten object is. 

• De koning van de wildernis sloop dichterbij.
  
• beeld de koning van de wildernis
• (weggelaten object = de leeuw)

Nieuwe uitleg

Dan nu, op de volgende slide: 

de uitleg over de personificatie en de metonymia.

Personificatie

• Bij een personifictaie krijgt iets wat niet leeft/menselijk is menselijke eigenschappen of gedrag van mensen. 
  

• De telefoon slaapt op het bureau van de docent. ( = De telefoon ligt daar en staat op stil/is niet actief.)
  
• levenloos iets: de telefoon
• menselijke eigenschap/gedrag: slapen

• Het papier is geduldig. (= Papier wacht wel totdat het een keer gebruikt/beschreven wordt.)
  
• levenloos iets: het papier
• menselijke eigenschap/gedrag: is geduldig

Metonymia

• Bij een metonymia wordt iets genoemd dat te maken heeft met hetgene dat eigenlijk wordt bedoeld. Er is sprake van een verband/relatie. Er zijn verschillende verbanden mogelijk. 
  

• Je noemt de verpakking/het materiaal i.p.v. de inhoud.
• Doe nog maar een bakkie. 
• (inhoud = een kopje koffie of thee)

• Je noemt de maker i.p.v. het product.
• Er is een nieuwe Rembrandt ontdekt. 
• (product = een nieuw schilderij van Rembrandt)

Metonymia

Nog 2 verbanden:

• Je noemt een deel i.p.v. het geheel.
• De docent telde alle neuzen. 
• (het geheel = de leerlingen)

• Je noemt het geheel i.p.v. het deel.
• Nederland heeft gewonnen. 
• (het deel = het Nederlands elftal)

Metonymia

Voorbeelden

• Heb je je tong verloren? (bedoeld is: je vermogen om te praten – ‘je tong te roeren’)
• Marianne Timmer won in 1998 en in 2006 goud. (bedoeld is: een gouden medaille)

• Ghana speelde vanavond zijn laatste groepswedstrijd. (bedoeld is: het Ghanese team, voetbalelftal 
  

Aan de slag!

Op de volgende slides ga je oefenen met het herkennen van beeldspraak.

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Hij is zo sterk als een beer.

1. metafoor
2. vergelijking met als
3. personificatie
4. vergelijking zonder als

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

De burgemeester bood de vluchtelingen een veilige haven.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie
4. metonymia

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Leon, een boom van een vent, sloeg de inbreker neer.

1. metafoor
2. vergelijking met als
3. personificatie
4. vergelijking zonder als

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel.

1. metafoor
2. vergelijking
3. personificatie

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

De kerktoren kijkt uit over de hele stad.

1. metafoor
2. vergelijking met als
3. personificatie
4. metonymia

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Esmeralda is een draak van een vrouw.

1. metafoor
2. vergelijking zonder als
3. personificatie
4. vergelijking met als

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

De zon lachte hem stralend toe.

1. vergelijking met als
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymia

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

De minister-president staat aan het roer van de regering.

1. vergelijking zonder als
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymia

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Die Rembrandt vind ik mooier dan die Van Gogh.

1. vergelijking zonder als
2. metonymia
3. metafoor
4. personificatie

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Zij is net een nachtegaal.

1. vergelijking zonder als
2. metonymia
3. metafoor
4. personificatie

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

De wind huilt door de bomen.

1. metafoor
2. personificatie
3. metonymia
4. vergelijking zonder als

Welke vorm van beeldspraak wordt gebruikt?

Geef mij nog eens een glas.

1. vergelijking zonder als
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymia

Welke onderdelen vind jij nog lastig?

Einde van de les!

Goed gewerkt! 

Heb je nog vragen?

Werk dan verder aan je dorpskrant