Glyfosaat

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Glyfosaat

Geef jouw definitie van een pesticide

Pesticiden

• Verzamelnaam 
  
  
  
• Verhogen opbrengst landbouw

        - verwijderen concurrentie

        - verwijderen plagen

De neutrale term is ‘chemische bestrijdingsmiddelen’. Als die worden gebruikt in de landbouw om ziekten, invasieve soorten en onkruiden tegen te gaan, wordt vaak gesproken van pesticiden. Maar hoe worden ze genoemd door uitgesproken voorstanders?

1. Gewasbescherming
2. Oogstafweer
3. Kweekprotectie
4. Landbouwdekking

Wat is RoundUp (werkzame stof glyfosaat) voor pesticide?

1. Insecticide
2. Bactericide
3. Fungicide
4. Herbicide

RoundUp is in de eerste plaats een onkruidverdelger, een herbicide dus.

Een insecticide doodt insecten, een fungicide schimmels en een bactericide bacteriën. Overigens blijkt uit onderzoek dat RoundUp ook schimmels en bacteriën doodt.

Glyfosaat

• 1950 voor het eerst ontwikkeld, ontkalkingsmiddel
•  1970 ontdekt als onkruidverdelger door Monsanto, octrooi verlopen in 2000 

Gebruik

• Makkelijke opname via bladeren, transport via glucose route
•  Bereikt daarmee ook de wortels
• Vanaf 1996 nam gebruik snel toe vanwege genetische gemodificeerde gewassen die resistent zijn, zoals soja en mais

Is het gebruik van glyfosaat in Nederland verboden?

1. Wel in de tuin, niet in de landbouw, wel in het openbaar
2. Niet in de tuin, niet in de landbouw en niet in het openbaar
3. Wel in de tuin, niet in de landbouw, niet in het openbaar
4. Wel in de tuin, wel in de landbouw, wel in het openbaar

In de landbouw is het gebruik van glyfosaat toegestaan. Inde tuin en het openbaar is het verboden, twee uitzonderingen daargelaten: op het spoor en op vliegvelden.

Hoogleraar Violette Geissen (Wageningen University Research) deed onderzoek naar pesticidegebruik in tien Europese landen. In hoeveel procent van de landbouwbodems werden pesticiden aangetroffen?

1. 28 procent
2. 83 procent
3. 61 procent
4. 99 procent

Geissen: ‘Wij hebben een inventarisatie gedaan in tien Europese landen: op 83 procent van de landbouwgrond zaten resten van pesticiden in de bodem. In de meeste bodemmonsters vonden we cocktails van soms wel meer dan tien bestrijdingsmiddelen. In Nederland hebben we veel DDT aangetroffen, een middel dat al sinds 1973 verboden is. Het zit nog steeds in de grond. Restanten van pesticiden stapelen zich op in de bodem.’

RoundUp zou schade toebrengen aan de gezondheid. In de Verenigde Staten bepaalde een rechter dat Bayer 71 miljoen euro moest betalen omdat een man ziek was geworden nadat hij met de stof in aanraking was gekomen. Welke ziekte had de man gekregen?

1. Parkinson
2. Alzheimer
3. Kanker
4. COPD

Terwijl in Nederland her en der akkers en weilanden weer oranje-geel kleuren door glyfosaat, werd in 2019 de grootste verkoper van deze onkruidverdelger - het toenmalige Bayer-Monsanto - veroordeeld tot het betalen van 71 miljoen euro aan een gebruiker ervan. Volgens een jury in San Francisco is de kanker te wijten aan het bestrijdingsmiddel.

 Ook is er een vermoeden dat er een verband is tussen pesticiden en long- en nieraandoeningen, Alzheimer en Parkinson.

Ook voor sommige dieren zou glyfosaat gevaarlijk zijn. Welke beesten gaan sneller dood nadat ze eraan zijn blootgesteld?

1. Vogels
2. Bijen
3. Vissen
4. Vlinders

Bijen die worden blootgesteld aan de veelgebruikte onkruidverdelger glyfosaat gaan sneller dood aan infecties.

Dat bodembacteriën last kunnen krijgen van het middel is eerder aangetoond, maar nu laten onderzoekers zien hoe ook de honingbij de dupe kunnen worden van het landbouwgif. De bevinding biedt – naast insecticiden zoals neonicotinoïden – een mogelijke verklaring voor de massale bijensterfte die wetenschappers al jaren waarnemen.

Wat heeft per hectare de meeste kilo’s aan pesticiden nodig?

1. Tulpen
2. Aardappelen
3. Appels
4. Lelies

Met deze kennis, zou jij pleiten voor restricties op het gebruik van glyfosaat?

Ja

Nee

Welk belang/argument weegt voor jou het zwaarst in je antwoord?

Toekomst

Discussie over glyfosaat nog niet voorbij

Wat zijn de opties?

Formuleer je verwachting en probeer rekening te houden met de verschillende partijen. 

Glyfosaat

• Zuur dat in zoutvormen goed oplosbaar is 
• Remt EPSP en blokkeert daarmee
  synthese van chorisminezuur
• Theorieën: 
  - blokkade aminozuur synthese
  - creëert koolstoftekort

Wil je meer weten?

Artikel Volkskrant

Verslag Hoge Gezondheidsraad België

Artikel effect glyfosaat op bijen

Review glyfosaat

Quiz: wat weet je over pesticiden?