14.3 en 14.4

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

programma Les 14.3 en 14.4

1. terugblik 14.2
2. uitleg 14.3 - het ademhalingsstelsel
3. Uitleg 14.4 - Inademen en uitademen
4. Zelfstandig werken
5. Afsluiting

Terugblik 14.2

Wat gebeurt er met de bloedvaten als het lichaam onder de 37 graden komt? (Isabella)

Stel dat je een wandeling maakt op een koude dag, en je handen voelen koud aan. Leg ut welke processen in je lichaam ervoor zorgen dat je temperatuur constant blijft, maar je handen wel kouder worden. (Emma / Maarten)

Leg uit hoe lichaamstemperatuur reguleert als je van de kou een warme winkel inloopt (Èla)

Waarom heeft een baby een relatief groot risico op onderkoeling? (Mahina)

Een blaar bestaat uit weefselvloeistof, is dit het inwendige of het uitwendige milieu?

1. Inwendig milieu
2. Uitwendige Milieu?

Hieronder staan 3 beweringen over de huid
Je ziet iemands huid op 2 momenten

Plaats de beweringen bij het juiste moment

De bloedvaten in de huid zijn nauw

de warmteproductie door het lichaam is het grootst

de zweetproductie is het grootst

Bij schapen ontstaat bij de vertering de giftige stof phyllo-erythrine.
Bij sommige schapen wordt deze giftige stof niet afgebroken.
Onder invloed van licht wordt bij deze schapen in de huid phyllo-erythrine
omgezet in stoffen die de bloedvaten aantasten. Dat leidt tot dikkopziekte.
De huid van de kop is dan opgezwollen door ontstekingen in huidbloedvaten.

Waarom ontstaan deze ontstekingen vooral in de kop?

Gaswisseling en uitscheiding

§ 14.3 Het ademhalingsstelsel van de mens

Leerdoel

14.3.1 Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel van de mens noemen met hun kenmerken en functies.

Je bent aan het sporten en je spant je behoorlijk in. Je raakt buiten adem en gaat sneller en dieper inademen. Je krijgt meer energie en je kunt weer presteren. Het lijkt vanzelf te gaan, maar in werkelijkheid moet er heel wat gebeuren in je lichaam.

Filmpjes

We bekijken samen de 4 filmpjes van BVJ

wat	Lezen bs 14.3 - samenvatting maken
Hoe	lees de tekst van basisstof 14.3 Maak de opdrachten
Hulp	1) boek & pen, zelfstandig (dus alleen in stilte)
Tijd	15 minuten

Luchtpijp

Kraakbeenringen

slijmvlies  met trilhaartjes

keelholte en strottenhoofd

neusademhaling - 4 redenen waarom dat beter is

• reinigen van de lucht stofdeeltjes en bacteriën
• keuren van de lucht op "giftige" gassen
• bevochtigen van de lucht
• verwarmen van de lucht

wat	maken opdrachten bs 14.3
Hoe	lees het stukje tekst voor de vraag maak daarna de vraag
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3 ) docent
Tijd	15 minuten ( niet af --> huiswerk)
Klaar	Opdrachten af? oefen met flitskaarten ( online )

Afsluiting 

14.3.1 Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel van de mens noemen met hun kenmerken en functies.

B - longblaasjes

A -long

E -Bronchië

C -Luchtpijptakje

D -luchtpijp

waarom kan er snel gaswisseling plaatsvinden in de longen?

1. de wand van de luchtpijp is erg dun
2. er zit een laagje slijm in de longblaasjes
3. Het oppervlak van de longblaasjes is groot
4. alle antwoorden zijn goed

Geef 4 redenen waarom neusademhaling gezonder is dan mondademhaling

Zuurstof uit                                wordt

koolstofdioxide uit                             wordt

In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats

het bloed

de lucht

opgenomen in het bloed

afgegeven aan de lucht

Samenstelling lucht       

koolstofdioxide 

waterdamp

zuurstof

ingeademde lucht

uitgeademde lucht

A-weinig

B-weinig

c-weinig

d-veel

e-veel

f-veel

Hoe heten de delen die de luchtpijp stevigheid bieden

1. kraakbeenringen
2. strottenhoofd
3. kraakbeenbotjes
4. ribben

Met welk cijfer is de luchtpijp aangegeven?

1. 1
2. 2
3. 3

Bij het slikken bevindt de huig zich in stand ... en het strotklepje in stand ...

1. 1 en 1
2. 2 en 2
3. 1 en 2
4. 2 en 1

Begrippen

bronchiën - Vertakkingen van de luchtpijp.

gaswisseling - Opname van zuurstof en afgifte van koolstofdioxide.

huig - Sluit de neusholte af tijdens slikken.

keelholte -Holte waarin bij inademing lucht uit de neus - of mondholte komt voordat deze naar de luchtpijp gaat.

kraakbeenringen - Zorgen ervoor dat de luchtpijp en bronchiën altijd openstaan.

longblaasjes - Deel van de longen waarin de gaswisseling plaatsvindt.

longhaarvaten - Vormen een netwerk van kleine bloedvaatjes om de longblaasjes.

luchtpijp - Hierdoor gaat de lucht van de keelholte naar de longen.

luchtpijptakjes - Kleinste vertakkingen van de bronchiën.

neusharen - Houden in de neusholte grote stofdeeltjes tegen.

neusholte - Holte waarin lucht komt bij de neusademhaling.

neusslijmvlies - Slijmvlies dat de binnenkant van de neusholte bedekt.

strotklepje - Sluit de luchtpijp af tijdens slikken.

trilharen - Haren op cellen in het slijmvlies van de luchtwegen; door een golvende beweging hiervan gaat slijm naar de keelholte.

Leerdoel

14.4.1 Je kunt beschrijven hoe borstademhaling en buikademhaling plaatsvinden.

14.8.1 Je kunt beschrijven hoe de ademfrequentie wordt geregeld.

Ademhalen doe je niet alleen met je longen. Er zijn meer organen die een rol spelen bij de ademhaling. Je ademhaling gaat niet altijd in hetzelfde tempo. Als je tegen de wind in fietst of intensief sport, ga je sneller ademhalen. Je kunt ook sneller gaan ademhalen als je angstig, woedend of zenuwachtig bent.

buikademhaling

borstademhaling

Zet de stappen van inademen in de goede volgorde

Lucht stroomt je longen in

Je borstholte en longen worden groter

Tussenribspieren en middenrifspieren trekken samen

Luchtdruk in je longen neemt af

Ribben kantelen omhoog en middenrif wordt plat

	huiswerk
Wat	afmaken opdrachten bs 14.3 + Begrippen bs. 14.3
hoe	1) boek voor het leren gebruik je samenvatting
Tijd	30 minuten
Klaar	Overhoor jezelf met de flitskaarten en de test-jezelf. Deze kun je online vinden.