Spreken, gesprekken voeren schrijven les 1

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Inleiding Examens Nederlands, 5 onderdelen

• Centraal Examen,
    Luisteren & Lezen 

Inleiding Examens Nederlands, 5 onderdelen

• Instellingsexamen Spreken, Gesprekken voeren en Schrijven
• Spreken = presentatie geven
   Gesprekken voeren = discussie voeren met iemand
   Schrijven = 3 schrijfopdrachten
• Drie lessen ter voorbereiding op de onderdelen van het       instellingsexamen Nederlands

Spreken, gesprekken voeren schrijven les 1

Lesdoelen

- Je weet hoe je een presentatie voorbereidt en opbouwt.

- Je weet hoe je een gesprek voorbereidt.

- Je weet hoe het examen gesprekken voeren gaat.

- Je weet welke stellingen gekozen zijn voor het examen gesprekken.

- Je weet hoe je een  schrijftekst voorbereidt.

- je hebt kennis genomen van de regels omtrent werkwoordspelling. 

Veelgemaakte fouten

Verontschuldigen​

Met de rug naar het publiek staan​

Friemelen met iets in je handen​

Vervallen in herhalingen​

Oplezen of monotoon spreken​

Teveel met je handen spreken​

Publiek niet aankijken​

Stopwoordjes ​

Beeld gebruiken

• Wat is het voordeel van het gebruik van beeldmateriaal? 
• Wat is belangrijk bij het gebruik van beeldmateriaal?

Spreekdoel

Spreekdoelen die vaak voorkomen zijn:

 informeren 

overtuigen

instrueren

Informeren

Gezamenlijk 

1.1 spreken 

Opdracht 1 Presentaties beoordelen  

Zelfstandig

1.1 spreken 

Opdracht 2&3

Pauze 

Gesprekken

 Afstemmen op gespreksdoel en gesprekspartner

Taalgebruik?  Informeel, formeel

Taalgebruik

• Formeel of informeel taalgebruik (u of jij zeggen)​
  
• Vermijd straattaal en populaire woorden​
  
• Let op stopwoorden​
  
• Spreek duidelijk verstaanbaar en rustig​
  
• Varieer in toonhoogte en melodie​

Bespreek samen

Je leest over een interessante cursus die aansluit bij je werkzaamheden. Je wilt de cursus volgen en zou graag willen dat je werkgever deze cursus betaalt. Daarom ga je in gesprek met je leidinggevende.

• Wie is je gesprekspartner?
  
• Wat is je gespreksdoel?
• Is je taalgebruik formeel of informeel? Leg je antwoord uit.
  
• Welke voorkennis verwacht je bij je gesprekspartner over het onderwerp?
• Hoe open je dit gesprek? 

Gespreksdoelen

- besluit nemen

- informatie geven

- een probleem oplossen

- een mening geven

- overtuigen

Welke gespreksdoelen zijn er nog meer? 

Andere indeling doelen (handig voor je werk) 

KENNISDOEL:

Welke informatie wil ik aan de ander overdragen in dit gesprek?

Welke informatie wil ik in dit gesprek van de ander ontvangen?

HOUDINGSDOEL:

Welk gevoel wil ik bij de ander achterlaten na dit gesprek?

Welke mening wil ik beïnvloeden met dit gesprek?

Waar wil ik iemand van overtuigen

GEDRAGSDOEL:

Wat wil ik dat de ander gaat doen na dit gesprek?

Hoe wil ik dat de ander zich na dit gesprek gaat gedragen?

Belangrijk in een gesprek

- Duidelijke vragen stellen: vermijd suggestieve vragen 

- Omgaan met onverwachte reacties

Tijdens een gesprek kan iemand iets zeggen of doen wat je misschien niet verwacht. Je moet dan onverwacht een reactie geven en daarbij beleefd en duidelijk blijven. 

Wat zeg je bijvoorbeeld als iemand je steeds in de reden valt? 

Wat kan je doen als je gesprekspartner niet veel zegt? 

Uitleg examen gesprekken

- Waar kan je de opdracht vinden? 

- Hoe zit het examen in elkaar? 

- Het kiezen van de stellingen

- Bedenken van argumenten

Teksten schrijven 

Welke teksten schrijf je op je werk? 

Wat vind jij belangrijk als je een e-mail schrijft?

Gebruik de juiste toon

In een tekst is het niet alleen belangrijk wat je zegt, maar ook hoe je het zegt. Kies om te beginnen de aanspreekvorm die past bij je publiek: spreek bijvoorbeeld jongeren en directe collega’s aan met ‘je’ en ‘jullie’. Gebruik in een tekst voor bijvoorbeeld klanten of hogergeplaatsten het formele ‘u’ en ‘uw’. Let bij de keuze van je andere woorden ook op je doel en je publiek.

Bijvoorbeeld:

uitnodiging voor jongeren: populair, eigentijds, enthousiast;

informatieve e-mail aan klant: formeel, beleefd, respectvol;

overtuigende brief aan de gemeente tegen sluiting skatebaan: kritisch, bezorgd

Verbanden

Zinsverband

Zinnen hebben met elkaar te maken. Zo kan in een uitspraak staan en daar in de volgende zin een voorbeeld bij worden gegeven: 

'Het broeikaseffect heeft grote invloed op het leven op aarde. Dat zie je bijvoorbeeld aan de stijging van de zeespiegel.'

Alineaverbanden

Er kan ook een verband bestaan tussen alinea's. Dan is er sprake van een alineaverband.

Voorbeeld

Zo kan in een alinea beschreven worden dat jongeren tegenwoordig vaak te dik zijn en dat dit gevaren oplevert. Een volgende alinea kan dan voorbeelden van die gevaren noemen.

Signaalwoorden

• Je publiek begrijpt je tekst beter als je gebruik maakt van signaalwoorden.
• Met signaalwoorden kun je verschillende soorten verbanden duidelijk maken.

 Signaalwoorden

Een tekst zonder signaalwoorden bestaat eigenlijk niet.

Zelfs het simpelste woordje 'en' is een signaalwoord.

Ik pakte mijn fiets EN fietste naar school. --> Er wordt iets OPGESOMD

Welke verbanden zouden er nog meer zijn?

Signaalwoord 

       tijd

Signaalwoord  

conclusie

Signaalwoord
doel-middel

Intussen

Daarmee

Dus

Daarna

Tijdens 

Daartoe

Met de bedoeling 

Vandaar

Signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Tekstverband = reden

Tekstverband = tegenstelling

Signaalwoord:         want

Signaalwoord

    omdat

Signaalwoord:

      echter

Signaalwoord:

    maar

Met welk tekstverband hebben we hier te maken?

Ik ben van mening dat we geen vlees meer moeten eten, maar mijn beste vriend denkt daar anders over.

1. Tegenstelling
2. Opsomming
3. Voorbeeld
4. Reden

Met welk tekstverband hebben we hier te maken?

Als jij mijn tas inpakt, koop ik onderweg iets lekkers voor je.

1. Volgorde van tijd
2. Opsomming
3. Voorwaarde
4. Voorbeeld

Met welk tekstverband hebben we hier te maken?

Mijn oom kwam in een lange file terecht. Daardoor kwam hij te laat op mijn bruiloft.

1. Oorzaak-gevolg
2. Tegenstelling
3. Opsomming
4. Voorbeeld

 Op welk tekstverband wijzen de   

 signaalwoorden maar, toch en echter?

Ik heb geen zin maar ik ga toch. 

1. opsomming
2. tegenstelling
3. reden
4. conclusie

 Wie kan een zin maken met de   

 signaalwoorden want en omdat?

Met welk tekstverband hebben we te maken? 

1. opsomming
2. conclusie
3. tegenstelling
4. reden

 Om welk tekstverband gaat het hier?

 Ik kreeg een hapje en een drankje. 

1. reden
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. tegenstelling

 In welke zin wijzen de signaalwoorden  

 op een volgorde in tijd?

1. Ik wil langskomen. Ik heb echter geen tijd.
2. Eerst ga ik sporten, daarna kom ik langs.
3. Ik heb tijd om langs te komen en ook veel zin.
4. Ik kom langs, omdat ik daar veel zin in heb.

Signaalwoorden 

van voorbeeld

Signaalwoorden 

van voorwaarde

Signaalwoorden van opsomming

Signaalwoorden van samenvatting

Signaalwoorden van oorzaak&gevolg

Signaalwoorden van tegenstelling

Signaalwoorden van tijd

Signaalwoorden van conclusie

dus

vervolgens

echter

omdat

kortom

ten tweede

mits

bijvoorbeeld

als

zoals

al met al

vervolgens

hierdoor

want

maar

daarentegen

ook

Parafraseer

Gebruik je in je tekst informatie uit bronnen? Dan kun je die het best in eigen woorden weergeven: parafraseren. 

Als dat duidelijker is – of voor de afwisseling – kun je een kort stuk tekst (1-3 zinnen) ook een keer letterlijk overnemen: citeren. 

Zet die tekst tussen aanhalingstekens en geef duidelijk aan wie het gezegd heeft of uit welke bron je tekst hebt overgenomen.

Maak een bronvermelding als dat voor de opdracht vereist is. 

examen schrijven

- 3 opdrachten in 1 uur

- Je moet ze allemaal gemaakt hebben, anders moet je het examen opnieuw maken (dus beter 3 halve opdrachten dan 2 hele goed) 

- brief schrijven, artikel schrijven, advertentie, memo, e-mail, betoog

De beoordelingscriteria: waar denk jij dat op gelet wordt? 

Volgende les hebben we het over de indeling van deze stukken.

vertel hier ook de beoordelingscriteria

Goed 

Kan beter