9.2 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat?

• geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

9.2 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat?

Tsaar Nicolaas II

- probeerde net als zijn vader als autocratisch vorst te regeren.

- dacht met WO I zijn positie te kunnen versterken, maar dat liep anders....

- militaire nederlagen en voedsel tekorten leiden tot demonstraties

februari revolutie!

1917

Na de Februarirevolutie komt de Voorlopige Regering  aan de macht, die wil hervormingen doorvoeren en verder gaan met de oorlog

  Lenin wordt populair met zijn aprilstellingen:

  BROOD, GROND & VREDE

Oktoberrevolutie 1917:

- voorlopige regering wordt afgezet

- bolsjewieken aan de macht

- dictatuur van de communistische partij

1918: Vrede van Brest-Litovsk

Burgeroorlog 1918-1922

- Roden tegen de Witten

- Roden: bolsjewieken

- Witten: binnen- en buitenlandse tegenstanders van de         communisten

- 16 miljoen doden

- fatale cijfers voor de industrie en de agrarische sector

9.2 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat?

Controle vragen

Hoe werd Rusland voor 1917 bestuurd?

Wat leidde de Februarirevolutie in? Welke veranderingen kwamen er?

Wat leidde de Oktoberrevolutie in? Welke veranderingen kwamen er?

Welke periode volgde er na de Oktoberrevolutie?

NIEUWE ECONOMISCHE POLITIEK (vanaf 1921)

- Boeren mogen weer grond bezitten (eerder was alles staatsbezit gemaakt)

- Boeren mogen weer producten vrij verkopen

- Winkels, werkplaatsen en kleine fabrieken weer privébezit

- Mijnbouw en zware industrie blijven wel in handen van de staat

- In 1922 kreeg Lenin een beroerte en twee jaar later stierf hij.

- Voor propagandistische doeleinde werd een groot mausoleum gebouwd.

NIEUWE LEIDER

Na een machtsstrijd werd Stalin in 1927 de nieuwe leider.

Joseb dze Besarionis Dzjoegasjvili

De man van Staal

PLANECONOMIE (vanaf 1928)

Andere politiek (einde NEP) om van de SU een industriële reus te maken:

1. Via vijfjarenplannen de zware industrie omhoog stuwen

2. Collectivisatie van de landbouw (in dienst van de industrialisatie)

Propaganda voor het vijfjarenplan

Voorbeeld van snelle industrialisatie:

In de Oeral werd in enkele jaren tijd een nieuwe industriestad uit de grond gestampt: MAGNITOGORSK

Een groot succes, maar de prijs in mensenlevens was enorm.....

Propagandaplaat voor de collectivisatie van de landbouw

- In theorie was de collectivisatie vrijwillig, in de praktijk werd het opgelegd.

- Vijanden werden koelakken genoemd en die verdwenen naar de Goelag.

- In de eerste helft van de jaren dertig was de collectivisatie voltooid.

- De gevolgen waren rampzalig: alleen al in de Oekraïne stierven 4 miljoen mensen door hongersnood

9.2 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat?

Controle vragen

1. Wat was de NEP?

2. Wat waren de twee belangrijkste peilers van het Vijfjarenplan?

3. Waarin verschilde de NEP van het Vijfjarenplan?

4. In hoeverre was het Vijfjarenplan een succes te noemen?

ZUIVERINGEN

- acties gericht tegen de 'vijanden van de revolutie'.

- dit waren aanvankelijk vooral boeren die de collectivisatie tegenwerkte.

ZUIVERINGEN

- na 1934 werden vooral ook (vermeende) politieke tegenstanders weggewerkt (kritiek op landbouwpolitiek)

- jaren 1936-38: periode van de grote zuiveringen.
Weinigen waren hun leven nog zeker. Ook de hele militaire top werd weggezuiverd

Hoofd van de geheime dienst (NKVD), Nikolaj Jezjov, raakt na de grote zuiveringen zelf uit de gratie.

Persoonlijkheidsverheerlijking.

- Aanvankelijk als een vader te midden van zijn kinderen, later steeds meer op afstand bijna zoals een God

- Door propaganda en indoctrinatie werd een cultuur van 'ja-knikkers' ontwikkeld.

npo.nl