Paragraaf 10.4: Resorptie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Leg je spullen klaar:

• Laptop 
• Biologieboek
• Schrift voor aantekeningen
• Pen
• Mobiel in de tas!

Wat gaan we doen?

• 5 HAVO: Uitleg 10.4

• 5VWO: Opdrachten paragraaf 10.2 en 10.3 of oefenen op Biologiepagina.nl (examenopdrachten)

• HAVO: Zelfstandig werken opdrachten 10.4

Paragraaf 10.4: Resorptie

Lesdoelen

1. Je kunt beschrijven waar en op welke wijze voedingsstoffen in de darmwand opgenomen worden en welke factoren daarop van invloed zijn.

De dunne darm

Opnamen voedingsstoffen in

het bloed. 

Dunne darm

Resorptie van voedingsstoffen

• monosachariden (koolhydraten)
• vetzuren en glycerol
• aminozuren

Groot oppervlak = meer resorptie

• darmplooien
• darmvlokken
• microvilli

Resorptie

Mond: alcohol

Maag: alcohol en water

Dunne darm: 

monosachariden, aminozuren, vitamines, mineralen, water, vetzuren (via lymfevaten), medicijnen

Dikke darm: vooral veel water

Transport door de darmvlokken

Passief transport

• Celmembraan (fosfolipiden) --> vet (+ in vet oplosbare moleculen) transport door diffusie
• Membraaneiwitten (aquaporines) --> water (+ kleine opgeloste moleculen) transport door diffusie 

Actief transport, via transporteiwitten --> gaat tegen het concentratieverval in (kost ATP)

Darmvlokken (villi)

Bevatten bloedvaten en lymfevaten

Opgenomen stoffen in het bloed gaan via de poortader naar de lever.

Darmepitheelcellen zetten glycerol en vetzuren weer aan ‘’elkaar’’ en dit gaat naar de lymfe.

Na opname?

Opgenomen stoffen in het bloed gaan via de poortader naar de lever.

Lever controleert op:

- bloedsuiker niveau,

- giftige stoffen (zoals medicijnen)

Lever neemt bouwstoffen op en bewerkt deze.

Resorptie dikke darm

• Resorberen van overtollig water, mineralen
  
• Darmflora: maken enzymen →   'verteren' plantenresten cellulose
  
• Productie vitamine K (bacteriën)
• Endeldarm (rectum) opslag onverteerbare voedselresten (feces)
  
• Ook nog resorptie in endeldarm og resorptie plaats
  

Resorptie dikke darm

Hoe zal het enzym heten die darmbacteriën maken om cellulose te verteren?

Resorptie dikke darm

Hoe zal het enzym heten die darmbacteriën maken om cellulose te verteren?

Cellulase 

--> enzymen eindigen op -ase

Resorptie endeldarm (rectum)

• De zetpil --> toedienen via de anus
• In het rectum vind nog resorptie plaats, wat van pas komt bij deze vorm van medicatie: bloed in haarvaten rectum niet meteen naar poortader (en dus naar de lever)...
  

• Waarom handig?

Bij actief transport nemen darmepitheelcellen stoffen op tegen het concentratieverval in.
Wat betekent dat? (2p)

Welk proces vindt er om deze reden veel plaats in darmepitheelcellen?

1. assimilatie
2. dissimilatie

Aan de slag!

HAVO:

Paragraaf 10.4: opdracht 51 t/m 60

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!