1.4 Socialisten en Feministen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

1.4 Socialisme en Feminisme

  Kennen 

• Verband tussen industrialisatie en de sociale kwestie
• Wat willen de socialisten bereiken
• Hoe willen de socialisten die bereiken
• Invoering sociale wetgeving in Nederland, voorbeelden kennen
• Wat was het doel van de Eerste Feministische Golf

Begrippen

• Industrialisatie                                                               * Vereniging voor Vrouwenkiesrecht
  
• Sociaal-economische veranderingen                                * Vrije Vrouwenvereniging
• Verstedelijking                                                               * Eerste Feministische Golf
• Vakbond
• Socialisme
• Sociaal-democraten
• SDAP
• Algemeen mannenkiesrecht
• Sociale wetgeving
• Armenwet
• Kinderwetje van Van Houten
• Ongevallenwet
• Woningwet
• Feminisme

1870 -> Nieuwe politieke stromingen

1. ARP en RKSP = Confessionelen
2. Liberale Unie
3. SDAP = socialisten

=> Situatie: Vanaf 1850 begint in Nederland de industrialisatie

=> Gevolg: Sociaal-Economische veranderingen

=> Gevolg: Sociaal-Economische Kwestie

Scoiaal-economische veranderingen:

- verstedelijking

- arbeiders in steden

- groot verschil arm-rijk

- arbeiders hebben geen rechten

- afhankelijk van liefdadigheid

Sociaal-economische kwestie = het grote verschil tussen arm en rijk

Dit heeft alles te maken met de slechte woon- en leefomstandigheden van de arbeiders in de steden.

Welke politieke stroming komt op voor de arbeiders?

• Het socialisme
• Doel = Oplossen sociale kwestie 
• Hoe? -> algmeen mannenkiesrecht
• Partij = SDAP
• Leider = P.J. Troelstra
• Sociaal-democraten willen dat de overheid zorgt voor de burgers
• Tegenovergestelde van wat liberalen willen, zij willen juist zo min mogelijk ingrijpen van de overheid

Socialisten willen gelijkheid tussen mensen, het verschil tussen arm en rijk moet klein zijn.

Rood is de kleur van het socialisme

vraag!

Bekijk deze affiche: kun jij uitleggen wat de tekenaar duidelijk wil maken met deze tekening?

Sociale wetgeving

De sociale kwestie was vanaf 1870 een belangrijk politiek onderwerp. Stap voor stap werden sociale wetten ingevoerd. Zo werd de situatie voor arbeiders steeds een stukje verbeterd.....

Tot 1848: armen en werklozen afhankelijk van liefdadigheid

Liberalen (!) voeren in 1854 de eerste sociale wet in: 

Armenwet: wie geen hulp van de kerk kreeg kon bij de gemeente aankloppen.

1874: Kinderwetje van Samuel van Houten

-> verbod kinderarbeid in fabrieken tot 12 jaar

-> Van Houten was een liberaal!

1900: Ongevallenwet en Woningwet

Voor mannen werd in de 19e eeuw al veel geregeld maar voor vrouwen niet!

1900: opkomst Feminisme

• Geen politieke partij maar verenigingen.
• Doel = vrouwenkiesrecht + onderwijs voor vrouwen
  
• Hoe: Vereniging voor Vrouwenkiesrecht + Vrije Vrouwenbeweging
• Leiders: Aletta Jacobs en Wilhelmina Drucker
• Gelukt? => JA -> In 1919 kregen vrouwen algemeen kiesrecht. Ook mochten vrouwen doorleren.

Het feminisme rond 1900 heet:

Eerste Feministische Golf

Aletta Jacobs: eerste meisje dat naar de universiteit ging en eerste vrouwelijke arts.

Wilhelmina Drucker: zij wilde complete gelijkheid tussen man en vrouw. Rond 1900 werkten vrouwen maar als ze getrouwd waren werden ze ontslagen of namen zelf ontslag. Wilhelmina wilde dat dit veranderde.

Piramide der tirannie

• tekening begin 20e eeuw
• Van welke politieke stroming is 

deze tekening?

• Leg je antwoord uit met een 

element uit de bron.

Opdracht spotprent

• Van welke politieke stroming komt deze prent?
• Waarom denk je dat?
• De vrouw helemaal links draagt de kleding van een advocaat dus veel aanzien. De tekenaar maakt dit niks uit, waarom niet?

bron vrouwenkiesrecht

• de tekst eronder = de man zegt: alleen als zij er ook van profiteert, zij wij bereid u te helpen bij het verkrijgen van vrouwenkiesrecht.
• De maker van de tekening is blijkbaar ergens bang voor, waarvoor?

opdracht spotprent

• Door welke politieke stroming is de tekening grmaakt?
• Wat is de achterliggende gedachte van de tekening?
• Wat is de mening van de tekenaar?

spotprent

• is de tekenaar voor of tegen vrouwenkiesrecht?
• hoe weet je dat? leg uit met een element uit de bron.

Wat vindt de maker van deze tekeningen van vrouwenkiesrecht? Welk argument gevruikt hij hierbij?

Welke combinatie van politieke stroming, aanhang en politiek leider is
juist?

1. Liberalisme - arbeiders - thorbecke
2. liberalisme - hoge burgerij - troelstra
3. socialisme - arbeiders -troelstra
4. socialisme - hoge burgerij - thorbecke

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Confessionalisme
4. Geen van alle

Wat is GEEN belangrijke politieke verandering uit de periode 1848-1900?

1. het ontstaan van politieke stromingen
2. het ontstaan van politieke partijen
3. de opkomst van volksleiders
4. de invoering van het algemeen mannenkiesrecht

Welke combinatie is onjuist?

1. Schaepman - confessionalisme
2. Thorbecke - liberalisme
3. Drucker - feminisme
4. Kuyper - Socialisme

Leg het verband uit tussen de industrialisatie en de sociale kwestie in Nederland in de 19e eeuw

Het Kinderwetje van Van Houten werd ingevoerd in .........

1. 1854
2. 1917
3. 1848
4. 1874

De sociale kwestie = ?

1. Arbeiders hadden slechte woon- en werkomstandigheden
2. Arbeiders konden door liefdadigheid van de rijke burgers een beter leven krijgen
3. Arbeiders gingen in steden wonen
4. Arbeiders richtten vakbonden op

Sociaal-Democraten willen dat de overheid de arbeiders moest helpen..

1. juist
2. onjuist

Liberalen willen dat de overheid veel sociale wetten invoert

1. juist
2. onjuist

Welk strijdpunt past niet bij de Eerste Feministische Golf?

1. Stemrecht
2. Toegang tot Universiteit
3. Abortus
4. Eerlijker onderwijs

Welke jaartallen horen bij de Eerst Feministische Golf?

1. 1800-1850
2. 1880-1919
3. 1914-1918
4. 1900-1917

Exit? 

• Check eerst of je alles begrijpt!

• Vragen?

 

• Tot de volgende keer...!