5.1 Ecologie op alle organisatieniveaus

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Periode 4 bio: toets H5+6 + PO tuinkers

Thema 5 Ecologie

Leerdoelen 5.1 Ecologie op alle organisatieniveaus

• Je kunt uitleggen wat een ecosysteem is en kenmerken ervan benoemen.
• Je kunt uitleggen dat de organisatieniveaus binnen de ecologie hun eigen emergente eigenschappen hebben.
  
• Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen.
• Je kunt de invloed van de belangrijke abiotische factoren op organismen beschrijven en de invloed van organismen op abiotische factoren.

Ecologie

bestudeert de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving

Organisatieniveaus

• Molecuul
• Cel
• Weefsel
• Orgaan
• Organisme
• Populatie: groep organismen van zelfde soort
• Levensgemeenschap: populaties in bepaald gebied
• Ecosysteem: biotische en abiotische factoren in bepaald gebied
• Biosfeer/systeem aarde

Emergente eigenschappen

Specifieke eigenschap voor een niveau die op een lager niveau niet bestond.

• Populatie: dichtheid, geslachtverhouding, geboorte- en sterftecijfer
• Levensgemeenschap: biodiversiteit en complexiteit

Binas 93B

Macroklimaat: groot gebied waar (vrijwel) hetzelfde klimaat heerst

Microklimaat: abiotische factoren verschillen op ieder klein plekje

Bodem

Zand: water doorlaten, zuurstof opname makkelijk + plek voor wortels

Klei: water en mineralen vasthouden, minder zuurstof + minder plek voor wortels

Ook van invloed zijn:

• Humus = organisch+anorganisch+schimmels+bacteriën  -> voedselrijk maken bodem
• pH
• Grondwaterstand

Licht

Is nodig voor fotosynthese

• Zonplanten
• Schaduwplanten
  

& invloed van daglengte op bijvoorbeeld voortplanting en verplaatsing diertjes

Water

Landplanten: vochtig milieu

• Dunne cuticula (waslaagje) tegen verdamping
• Veel huidmondjes
• Kleine wortelstelsels

Landplanten: droog milieu

• Dikke cuticula (waslaagje) tegen verdamping
• Weinig huidmondjes
• Ontwikkelde wortelstelsels

Temperatuur

heeft invloed op de werking van enzymen (regelen chemische processen in organismen)

Tolerantie in optimumkromme

het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te verdragen

Verspreidingsgebied: waar soort op aarde voorkomt

Tolerantiegrens: de uiterste waarde waarbij organismen van de soort kunnen overleven

Beperkende factor: de factor die bepaald hoeveel organismen van een soort in een bepaald gebied kunnen leven (van invloed op fotosynthese en dus op energie van organisme om te kunnen overleven)

Leerdoelen 5.1 behaald?

• Je kunt uitleggen wat een ecosysteem is en kenmerken ervan benoemen.
• Je kunt uitleggen dat de organisatieniveaus binnen de ecologie hun eigen emergente eigenschappen hebben.
  
• Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen.
• Je kunt de invloed van de belangrijke abiotische factoren op organismen beschrijven en de invloed van organismen op abiotische factoren.

De opdrachten:

Bestudeer blz. 90 t/m 98.

Onvoldoende: Maken + verbeteren opdr: 1 t/m 16.

Voldoende: Maken + verbeteren opdr: 11 t/m 16.