13.3 en 13.4 Het hart en hart- en vaatziekten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 3 Bloedsomloop

Met welk cijfer zit je nu in de klas? Hoe gaat het met je het 1e lesuur?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Hoe loopt de kleine bloedsomloop?

Uit hoeveel helften bestaat het hart?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De kleine bloedsomloop start met zuurstofarm bloed.

1. Juist
2. Onjuist

Eén helft van het hart is zuurstofarm, de andere helft is zuurstofrijk.

1. juist
2. onjuist

Hoe vaak komt het bloed door het hart als het één keer door je lichaam rondgepompt wordt?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In welk soort bloedvaten stroomt het bloed van het hart af?

1. Slagaders
2. Haarvaten
3. Aders

Welk deel van het hart bevat zuurstofrijk bloed?

1. Rechter helft
2. Linker helft

Noem een functie van de grote bloedsomloop.

Basisstof 3 Het hart

Leerdoel

• Je moet de delen van een hart en aansluitende bloedvaten       kunnen noemen met hun kenmerken en hun functies
• Je moet kunnen beschrijven hoe een hartslag verloopt 

Het hart ligt in de borstholte, iets naar links onder het borstbeen. Een hart is ongeveer zo groot als een vuist. De hartspier trekt gemiddeld zeventig keer per minuut samen.

Het hart

Hart

•  linker- en rechterkant met elk een boezem en kamer
  
•  2 boezems en 2 kamers
  

Hartboezems

•  krijgen het bloed vanuit het lichaam
  
•  pompen het door naar de kamers
  

•  minder gespierd dan kamers
  

Hartkamers

•  krijgen het bloed van de boezems
  
•  pompen het bloed over een grotere afstand naar organen      in het lichaam

•  meer gespierd dan boezems
  
•  linkerkamer meer gespierd dan rechterkamer
  

Werking van de hartkleppen

Hartkleppen

Halve maanvormige kleppen

Werking van het hart

De 3 fasen van een hartslag

Fase 1

1 - De hartslag begint met het samentrekken van de boezems, die kort daarvoor zijn volgestroomd met bloed. Beide boezems trekken tegelijk samen. Het bloed stroomt hierdoor de kamers in (zie afbeelding 6.1). De kamers zijn ontspannen.

Fase 2

2 - Als de kamers zijn volgestroomd met bloed, trekken ze samen (zie afbeelding 6.2). De hartkleppen slaan dicht en verhinderen dat het bloed terugstroomt in de boezems. De druk in de kamers stijgt. Als de druk in de kamers hoger is geworden dan de druk in de aorta en in de longslagader, worden de halvemaanvormige kleppen opengeduwd. Het bloed wordt tegelijkertijd in de aorta en in de longslagader gepompt. Tijdens het samentrekken van de kamers zijn de boezems ontspannen.

Fase 3

3 - Hierna vindt de hartpauze plaats. Zowel boezems als kamers zijn dan ontspannen. Het bloed stroomt uit de holle aders en de longaders in de boezems en gedeeltelijk al in de kamers (zie afbeelding 6.3). De halvemaanvormige kleppen zijn gesloten. Daardoor kan het bloed uit de longslagader en de aorta niet terugstromen naar de kamers. Hierna volgt weer fase 1.

Bouw van het hart

Succes!!!

Leerdoelen

• Je kunt de oorzaken en gevolgen van hart en vaatziekten noemen.
• Je kunt aangeven hoe je de kans op hart en vaatziekten kunt verkleinen.
  

Hart- en vaatziekten is een veel voorkomende doodsoorzaak in Nederland

Welke hart- en vaatziekten ken je?

Hart- en vaatziekten

Ziektes die je krijgt aan hart en bloedvaten.

• Slagaderverkalking (atherosclerose)
  
• Hartinfarct
  
• Hartritme stoornissen
  

Waar wordt slagaderverkalking rechtstreeks door veroorzaakt?

1. Overgewicht
2. Veel roken
3. Hoog cholesterolgehalte
4. Veel stress

Slagaderverkalking

Vernauwing van de bloedvaten

Oorzaak: Hoog cholesterolgehalte in het bloed 

• Hiervan komt groeit een laagje tegen binnenwand van bloedvaten
  

Gevolg: Verminderende bloedtoevoer naar organen 

• Mogelijk overbelasting van het hart
  

Weefsel sterft hierdoor af!

Hartinfarct

Kransslagader of vertakking ervan raakt verstopt

Oorzaak:

• Door slagaderverkalking in een kransslagader
  

Hartinfarct

Gevolg:

• Benauwd gevoel
  
• Scherpe pijn in de borst
  
• Uitstraling pijn naar linkerarm
  
• Transpireren
  
• Overgeven
  

Hartritme stoornissen

Langdurige verstoringen van het normale hartritme

Oorzaak: Verstoring van de impulsen van het hart

Gevolg: Bloedstroom wordt onregelmatig, kan zelfs stoppen

Hoe kan je de kans op hart- en vaatziekten verkleinen?

Kans verkleinen:

Door een gezonde leefstijl:

• Rook niet
  
• Drink weinig alcohol
  
• Eet gezond en gevarieerd
  
• Regelmatige lichaamsbeweging
  
• Gezond lichaamsgewicht
  
• Voorkom stress
  

Huiswerk volgende les

basisstof 13.4 (2 kennisvragen + 2 inzichtvragen 

basisstof 13.5 alvast doorlezen!