PTO 3 Betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica

Woordsoort:

Betrekkelijk voornaamwoord

Terugblik grammatica

• Hoofdzinnen en bijzinnen
• Zinnen ontleden

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

• Weet je wat een betrekkelijk voornaamwoord is.
• Kun je betrekkelijke voornaamwoorden in een zin herkennen.
• Kun je de juiste betrekkelijke voornaamwoorden in een zin kiezen.
• Kun je zelf zinnen maken met betrekklijke voornaamwoorden.

Betrekkelijk voornaamwoord (1)

• Een betrekkelijk voornaamwoord verbindt een hoofdzin en betrekkelijke bijzin met elkaar.

Bijvoorbeeld:

• Het boek dat ik lees is geschikt voor ieder die graag leest.

Betrekkelijk voornaamwoord (4)

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug naar een woord / groep woorden / zin ervoor. Waarnaar het betrekkelijk voornaamwoord verwijst = antecedent.

• Waar is de hond die hij geweldig vond?

Er kan ook sprake van zijn dat het antecedent er niet voor staat, maar dat het bij het voornaamwoord ingesloten is.

Betrekkelijk voornaamwoord (2)

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug naar een woord/ woordgroepje wat er vlak voor staat. 

Zo'n woord/woordgroepje noem je het antecedent.

Betrekkelijk voornaamwoord (3)

• De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn: die e(bij de-woorden) en dat (bij het-woorden).

• Andere betrekkelijke voornaamwoorden zijn: (degene) wie en (datgene) wat.

Betrekkelijk voornaamwoord (5)

Let op! De woorden die en dat kunnen zowel betrekkelijk voornaamwoord als aanwijzend voornaamwoord zijn.

Als het die en dat kunt vervangen door deze en die is het geen betrekkelijk voornaamwoord, maar een aanwijzend voornaamwoord. 

Schrijf het antecedent en de betrekkelijke voornaamwoorden op

1: De kat die daar loopt, heeft een gebroken poot.

2: De beer die in het hok zit, is erg ongelukkig.

3: Het vrolijke konijn dat daar rent, is van mijn buurmeisje.

4: De stekelige egel die daar op de weg wandelt, loopt het risico dat ze over hem heen rijden.

5: Het witte paard dat op het dak loopt, is het paard van Sinterklaas.

6: De gevaarlijke krokodil die in jouw bil beet, had gewoon erg honger.

7: De aap die daar boven in de boom zit, heeft een klein banaantje gekregen van de oppasser.

8: De grote, gevaarlijke en stinkende hond die los mocht lopen, heeft op het gras gepoept.

9: De tijger die verliefd was op de leeuw, werd uitgelachen door de andere tijgers.

10: De wilde zalm die net nog op mijn bord lag, was echt heel erg lekker

Schrijf van iedere zin het antecedent en het betrekkelijk voornaamwoord op.

1. De mensen met wie wij op vakantie zijn geweest, zijn vrienden van mijn vrienden.
   
2. De bloemen die de twee prijswinnaars kregen aangeboven, vonden ze erg mooi.
   
3. Dit is al de zoveelste schuine mop die de barvrouw vertelt. 
   
4. Alles wat ik vandaag leer ben ik morgen weer vergeten.
   

https:

Voor de (A-)toets

De volgende onderdelen komen in de toets van vrijdag aan bod:

Hoofdzinnen en bijzinnen

Bedrijvende (actieve) en lijdende(passieve) vorm 

Betrekkelijk voornaamwoord