BS 3: Glucose als grondstof MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BS 3 Glucose als grondstof

Leerdoelen

• Je kunt stoffen indelen in energierijke stoffen en energiearme stoffen.
• Je kunt de processen van fotosynthese en verbranding bij organismen beschrijven.
• Je kunt beschrijven onder welke omstandigheden fotosynthese en verbranding plaatsvinden.
• Je kunt aangeven welke stoffen een plant kan maken uit de grondstof  

       glucose en wat de functies zijn van deze stoffen.

Energierijke en energiearme stoffen

 

energierijke stoffen zijn stoffen waaruit een organisme is opgebouwd of door een organisme gemaakt: 

bijv. koolhydraten (glucose, suiker, zetmeel), vetten, eiwitten en cellulose. We noemen dit ook wel organische stoffen.

Energiearme stoffen Komen in de natuur en in organismen voor: bijv. water, mineralen, zuurstof en koolstofdioxide. 

deze stoffen noemen we ook wel anorganische stoffen

Fotosynthese en verbanding 

Bij fotosynthese zet een plant koolstofdioxide en water om in glucose en zuurstof.  Glucose bevat veel energie. 

Van glucose en mineralen maakt de plant de energierijke stoffen waaruit hij bestaat.

Ook gebruikt de plant glucose als brandstof bij verbranding.

Fotosynthese en verbranding 

Overdag (in het licht) ontstaat in de bladeren vaak meer zuurstof en glucose dan de plant bij verbranding verbruikt.

Zuurstof die niet direct gebruikt wordt, wordt afgegeven aan de lucht.

Glucose die niet direct gebruikt wordt, wordt omgezet in zetmeel en tijdelijk opgeslagen in de bladeren.

Fotosynthese en verbranding

De vorming van energierijke stoffen

Planten kunnen glucose omzetten in allerlei andere energierijke stoffen waaruit ze bestaan. Dit noemen we assimilatie.

1. Glucose kan worden omgezet in andere  koolhydraten zoals  

       suiker, zetmeel en cellulose.

* Suiker kan opgelost in water via de bastvaten naar alle delen van de plant 

   worden vervoerd.

* Zetmeel wordt tijdelijk opgeslagen in de bladeren of voor langere tijd 

   worden opgeslagen in verdikte plantendelen.

*Cellulose komt voor in celwanden, vooral bij houtvaten en vezels

De vorming van energierijke stoffen

2. Glucose kan samen met nitraat worden omgezet in eiwitten.

     Nitraat is een mineraal dat planten opnemen uit de bodem. 

     Cytoplasma en chromosemen bevatten veel eiwitten.  

     Eiwitten kunnen worden opgeslagen in zaden.

3. Glucose kan worden omgezet in vetten. Bij sommige planten 

     komen in de zaden veel vetten voor. Bijvoorbeeld bij Pinda's

De functies van assimilatieproducten

De energierijke stoffen die bij assimilatie worden gemaakt noemen we assimilatieproducten. Deze hebben meerdere functies:

Brandstoffen: Worden gebruikt bij verbranding. Vooral glucose is een belangrijke brandstof.

Bouwstoffen: Worden gebruikt bij de vorming van cellen en weefsels 

(voor opbouw en herstel)

Reservestoffen: Vooral zetmeel (en ook vetten) worden opgeslagen voor later. Grote hoeveelheden reservestoffen worden opgeslagen in verdikte delen (wortels, stengels, bladeren) en in zaden.

bs 3

opdr. 1 t/m 4  / 6 en 7

4bb : 1 t/m 7