les 15 uitscheidingsstelsel

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Leervragen

Lesstof: Persoonlijke zorg Thema 4.14

Uitscheidingsstelsel, Urine en Feces

1. Welke organen spelen een rol bij uitscheiding?
2. Wat is de functie van deze organen?
3. Wat vertellen de uitscheidingsproducten?
4. Hoe kan je de zorgvrager ondersteunen?

Terugblik

Wat hebben we vorige les behandeld?

De enige functie van de .... is het vervoer van voedsel van de mond naar de maag.

1. Alvleesklier
2. Twaalfvingerige darm
3. Slokdarm
4. Dunne darm

Dit sap zorgt voor het deactiveren van het maagzuur.

1. Galsap
2. Alvleeskliersap

De meeste voedingsstoffen uit ons eten worden opgenomen in de ...

1. Dikke darm
2. Dunne darm
3. Twaalfvingerige darm
4. Endeldarm

Waar denk je aan bij het woord; uitscheidingsstelsel?

Samenwerking in ons lichaam

1. Spijsverteringsstelsel

2. Bloedvatenstelsel

3. Ademhalingsstelsel

4. Uitscheidingsstelsel 

Stofwisseling

Stofwisseling 

Stofwisseling = metabolisme 

In elke levende cel is er stofwisseling. 

Bij stofwisseling zetten cellen stoffen uit de voeding om in stoffen die nuttig zijn voor het lichaam (energie). 

Stofwisseling vindt voortdurend en op ieder moment plaats. 

Er zijn vier stelsel die samenwerken om stofwisseling mogelijk te maken

Uitscheidingsstelsel

• Endeldarm
• Longen
• Nieren
• Huid  

Uitscheidingsorganen 

Endeldarm (rectum): afvoer ontlasting 

Longen: afvoer van kooldioxide en waterdamp

Huid: afvoer lichaamswarmte en transpiratievocht met afvalstoffen

Urinewegstelsel: afvoer restproducten en afvalproducten stofwisseling 

Urine

• Wordt gevormd in de nieren
  
• Verlaat het lichaam via urineleiders, blaas en de urinebuis
  
• Bevat:
  

Water - Afbraakproducten van eiwitten - Zouten - Urinekleurstof -Vitaminen - Hormonen

• Ongeveer 1,5 liter per dag
  

Frequentie urineren

Wat is normaal:

Verschilt per persoon

Gemiddeld 5x per dag

Ouderen vaker naar het toilet

Hoge frequentie (vaak) 

Blaasontsteking, zwangerschap, nervositeit

Lage frequentie (minder dan normaal)

Nierfunctiestoornissen, hartproblemen, vochtverlies

Waarom moeten ouderen vaker plassen?

-Nieren werken ook 's nachts

-Vrouwen verslapping plasbuis

- Mannen vergrote prostaat

-kan leiden tot obstipatie

Urinekleur

 Feces observeren

Observatiepunten;

• frequentie, 
• hoeveelheid, 
• kleur, 
• consistentie,
• geur
• samenstelling

Frequentie

verschilt per persoon, vraag altijd wat gebruikelijk is.

Verhoogde frequentie	Verminderde frequentie
- laxeren de voeding - maag-darm stoornis - psychische oorzaken - laxeermiddelen	- weinig lichaamsbeweging - medicijnen - te weinig vochtopname

Hoeveelheid

afhankelijk hoeveel en wat men eet,

Normale hoeveelheid van een volwassenen is ong. 

100 - 200 gr. per dag

Vezelrijke/Celluloserijke voeding geeft meer ontlasting.

Consistentie

Hulp bieden bij de defecatie (=stoelgang/poepen)

- Neem de tijd 

- Zorg voor privacy 

- Zorg dat iemand rechtop zit 

zo nodig met steun onder de voeten 

- Leg bij gebruik van een po bij mannen altijd een urinaal aan!

 Defecatieproblemen

Veel voorkomende Darmklachten;

- diarree,

- obstipatie,

- winderigheid,

- prikkelbaredarmsyndroom,

- aambeien, en aarsmaden

Hoe zou jij het vinden als je geholpen moet worden bij het naar de wc gaan?

Aandachtspunten bij het ondersteunen van:

• Weerstand voelen
• Zelfredzaamheid
• Hygiëne
• Veiligheid
• Privacy
• Respect 

Transpireren

Opdracht:

Thieme  Thema 4.14 uitscheidingsstelsel

Klaar?

4.15 urine

4.16 feces

Afsluiting

Kun je de leervragen beantwoorden?