Les 2 - Afbraak en opbouw door ijs

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 2 - Afbraak en opbouw door ijs

2.3 - Water, ijs en wind

Wat gaan we doen?

• Herhaling: Quiz - Boven-, midden- of benedenloop?
• Vragen 2.3
• Bespreken vragen
• Werken aan opdrachten 2.3 

In deze zone vindt vooral sedimentatie plaats.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone kan door de sterke stroming van het water gesteente, zand en grind loswrikken uit de rivierbodem.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone komt de rivier van nauwe bergvalleien in de bredere dalen terecht.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone kan een puinwaaier ontstaan wanneer de scheiding tussen beide landschappen heel scherp is.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone daalt de stroomsnelheid het meeste.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone zijn de hellingen steil en is de rivierbedding nauw.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone kan een deltakust ontstaan.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone zorgt diepte-erosie voor V-vormige dalen.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone vindt vooral transport plaats.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

In deze zone meanderen rivieren.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

Net zag ik een voorbeeld van de ...

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

Nederland ligt in de .... van rivieren.

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

Net zag ik een voorbeeld van de ...

1. Bovenloop
2. Middenloop
3. Benedenloop

Vragen bij 2.3 vanaf 'Afbraak en opbouw door ijs'

1. Onder welke omstandigheden kunnen gletsjers op hoge breedte en in de bergen ontstaan?

2. Wat is een gletsjer?

3. Hoe ontstaat een gletsjerdal? Gebruik in je uitleg het begrip 'morene'.

4. Wat is een trogdal?

5. Leg het verschil uit tussen aanslibbingskusten en klifkusten? Geef van beide kustsoort aan welk proces hier voornamelijk plaats vindt. 

6.  Leg uit hoe een paddenstoelrots in Bolivia ontstaat. 

U-dal 

V-dal!

U of V-dal?

Exogene krachten

Verwering

• mechanische verwering
• chemische verwering

Erosie

• water
• wind
• ijs

Endogene krachten

• Platentektoniek
  
• Aardbevingen
  
• Vulkanisme
  
• Gebergtevorming
  

1

2

3

4

5

6

Verwering 

Het uiteenvallen/afbrokkelen van gesteente onder invloed van weer, zon en plantengroei 

Twee soorten verwering

1. mechanische verwering/fysische verwering

2. chemische verwering

Mechanische verwering:

temperatuurverschillen

Mechanische verwering:

plantenwortels

Mechanische verwering:

vorstverwering

De samenstelling van het gesteente verandert

Chemische verwering

Erosie

Uitschurende werking van ( met puin beladen) ijs, water of wind

Sedimentatie

Materiaal wordt afgezet (neergelegd)

Jullie gaan met behulp van Google Earth een aantal plekken op aarde bezoeken en bekijken welke vormen van erosie of verwering er plaatsvindt.

Ga op zoek naar de volgende plekken:

• De Morteratchgletscher (Zwitserland)
  
• De kust bij Dover (Engeland)
  
• Wave rock (Australië)
  
• Karstgebergte Guilin Yangshuo (China)
  
• De Boeddha van Leshan (China)
  

Geef per plek aan of er sprake is van erosie of van verwering.

Zoek eventueel ook met Google naar afbeeldingen van deze plekken.

Geef ook aan waardoor de erosie/verwering is ontstaan.

Lezen: 2.3 - Water, ijs en wind

Maken: 2.3 - opdracht 1 t/m 8

AAN DE SLAG!