5.3 - Horen en zien

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Thema 5 - Waarneming, gedrag en regeling

Thema 5 - Waarneming, gedrag en regeling

5.1 - Je omgeving waarnemen

5.2 - Voelen, ruiken, proeven

5.3 - Horen en zien 

5.4 - Het zenuwstelsel

5.5 - Gedrag  

5.6 - Regeling

5.7 - Zintuigen en impulsen (VWO)

5.2 - Voelen, ruiken, proeven

Herhaling

5.1 - Je omgeving waarnemen

5.2 - Voelen, ruiken, proeven

Herhaling

Wat is GEEN zintuig in je huid?

1. Warmte zintuig
2. Voelzintuig
3. Tastzintuig
4. Drukzintuig

Wat is een brandwond?

1. Een kneuzing van de huid
2. Een schrammetje van de huid
3. Een beschadiging aan de huid door bv warmte
4. Geen van deze antwoorden is juist

Waardoor kunnen brandwonden ontstaan?

1. Chemische stoffen en vuur
2. Vuur, elektriciteit en warmte
3. Chemische stoffen en elektriciteit
4. Chemische stoffen, elektriciteit en warmte

Wat is de buitenste laag van de huid?

1. Lederhuid
2. Hoornlaag
3. Kiemlaag
4. Onderhuidsbindweefsel

De huid:

De huid bestaat uit verschillende onderdelen. In welk deel liggen je zintuigen in de huid?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuidse bindweefsel

In welke laag van de huid liggen de zintuigen van de huid?

1. Alleen in de opperhuid.
2. Alleen in de lederhuid.
3. In de opperhuid en in de lederhuid.
4. Alleen in het onderhuids bindweefsel.

Wat is geen zintuig?

1. Ruiken
2. Proeven
3. Bewegen
4. Zien

Dit vangen de zintuigcellen in je zintuigen op

1. Impulsen
2. Zenuwen
3. Prikkels
4. Licht

Vragen uit het boek

5.3 - Horen en zien

Doelen van de paragraaf

Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie

Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven

De weg van het gehoor

Geluid komt binnen in je oor

Geluid is trillende lucht

Geluid komt binnen via de oorschelp

Gaat door de gehoorgang

Oorsmeerkliertjes houden gehoorgang vochtig en schoon

De weg van het gehoor

Geluid komt tegen het trommelvlies

Blijft soepel door oorsmeer

De weg van het gehoor

Gehoorbeentjes in trommelholte gaan trillen

- Hamer

- Aambeeld

- Stijgbeugel

Trilling gaat door naar slakkenhuis

> Hier liggen zintuigcellen met haartjes

> Haartjes bewegen met de trilling mee

De weg van het gehoor

Trilling gaat door naar slakkenhuis

Hier liggen zintuigcellen met haartjes

Haartjes bewegen met de trilling mee

Berichten van zintuigcellen omgezet in impulsen

Impulsen via gehoorzenuw naar je hersenen

Buis van Eustachius

Trommelvlies moet goed gespannen zijn om goed te horen

Hiervoor moet lucht aan beide kanten even hard er tegenaan drukken

Verandert de luchtdruk, dan staat je trommelvlies bol

Hierdoor trilt hij minder, dit kan zelfs pijn doen

Buis van Eustachius

Teveel of te weinig lucht kan worden opgelost via de Buis van Eustachius

Verbinding tussen de trommelholte en de keelholte

Meestal dicht, behalve als je slikt of gaapt

Bacteriën via Buis van Eustachius naar oor

Middenoorontsteking

Kinderen vaak last van -> vaker verkouden en kortere buis van Eustachius

Het oog

Oogkas

Wenkbrauwen en oogleden met wimpers – tegen stof en zand

Traanklier – maakt traanvocht om je oog nat te houden

Knipperen met je ogen verspreid het vocht en haalt vuiltjes uit je oog

Vocht verdwijnt via traanbuis (eindigt in je neusholte)

Het oog

Harde oogvlies – wit, behalve voor je pupil en iris

Vaatvlies - bloedvaatjes

Netvlies

Hierop komt alles wat je ziet

Je pupil

Bepaalt hoeveel licht op je netvlies komt

Weinig licht -> pupil groot

Veel licht -> pupil klein

Hoe meer licht, hoe beter je ziet

Te veel licht beschadigt het netvlies

Pupilreflex

De lens

De lens zorgt er voor dat je dingen scherp ziet

Kan platter of boller worden

Boller: dingen van dichtbij goed zichtbaar

Platter: dingen van ver weg goed zichtbaar

De lens

- Lichtstralen komen overal 

op je lens

- Lens 'buigt' lichtstralen

naar binnen

- Hierdoor komt het op je 

netvlies

      -> Verkleind, op de kop, in spiegelbeeld

Bril nodig?

Verziend - bolle glazen

- Korte oogbol

- Te sterke lens

Bijziend - holle glazen

- Lange oogbol

- Zwakke lens

Vragen

Hoe heet onderdeel 2?

1. Oorschelp
2. Trommelvlies
3. Gehoorgang
4. Slakkenhuis

Hoe heet onderdeel 4?

1. Oorschelp
2. Trommelvlies
3. Gehoorbeentje
4. Slakkenhuis

De zintuigcellen voor gehoor vind je in het trommelvlies.

1. juist
2. onjuist

Wat is de taak van de buis van Eustachius?

1. Geluid doorgeven aan het trommelvlies
2. Zorgen dat de luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk blijft
3. Trillingen doorgeven tussen de gehoorbeentjes
4. Impulsen doorgeven aan de gehoorzenuw

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de hoeveelheid lichtinval in het oog? 

1. Netvlies
2. Pupil
3. Hoornvlies
4. Lens

Als je iets van dichtbij goed wilt kunnen bekijken moet je lens ... worden

1. Boller
2. Platter
3. Langer
4. Korter

Wat is het probleem als je bijziend ben?

1. Ooglens is te sterk
2. Ooglens is te zwak

Hoe zien de bril-glazen er uit van iemand die verziend is?

1. Bolle lenzen
2. Platte lenzen
3. Holle lenzen
4. Verharde lenzen

Begrippen

Gehoorzintuigen

Oorschelp

Gehoorgang

Trommelvlies

Oorsmeerkliertjes

Trommelholte

Gehoorbeentjes

Slakkenhuis

Gehoorzenuw

Buis van Eustachius

Harde oogvlies

Oogspieren

Iris

Pupil

Hoornvlies

Traanklieren

Glasachtig lichaam

Lens

Leerdoelen:

Je kunt de delen van het oor benoemen met hun functie

Je kunt de bouw en werking van het oog beschrijven

vaatvlies

netvlies

oogzenuw

gele vlek

blinde vlek

pupilreflex

bijziend

holle lenzen

verziend

bolle lenzen