CVA

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

CVA

Inhoud

1. Ziektebeeld 

2. Begripsbepaling/anatomie 

3. Prognose

4. Gezondheidsrisico's

5. Epidemiologie, 

6. Verschijnselen voor CVA

7. Etiologie

8. Complicaties 

9. Effect op zelfmanagement, autonomie

10. Diagnose/therapie 

11. Lichamelijk, sociaal en geestelijk-emotioneel gebied

12. Gevolgen voor sociale netwerk/ mantelzorg van de zorgvrager

13. Aandachtspunten voor verpleegkundige zorg

14. Visie op gezondheid

15. Onderzoeken

Het ziektebeeld

1.  Begripsbepaling/anatomie

2. Prognose

3. Gezondheidsrisico's/epidemiologie,

4. Verschijnselen/symptomen

5. Etiologie

6. Complicaties 

7. Diagnose/therapie 

8. Onderzoek

Begripsbepaling/anatomie

• Beroerte (Cerebro Vasculair Accident)
  
• Levensbedreigende aandoening
  
• Doodoorzaak nummer 1 bij vrouwen, nummer 3 bij mannen
  
• Verstoorde bloedvoorziening kan twee oorzaken hebben:
  
• Herseninfarct: verstopping van een bloedvat door een bloedstolsel
  
• Hersenbloeding: bloeding van een bloedvat door geknapte bloedvat
  
• De hersenen krijgen geen genoeg zuurstof om te funciotneren 

Wat weet je over
het ziektebeeld
CVA?

Prognose 

• Vooruitzichten zijn afhankelijk van een aantal dingen:
  
• Het hoeveelheid beschadigde hersenweefsel
  
• Welke lichaamsfunctie er aangetast is
  
• De snelheid waarmee de behandeling gegeven is
  
• De ernst van de beroerte 

Prognose 

• Vaak sprake van restverschijnselen, kan ook volledig herstel optreden.
• Meeste zijn na CVA instaat zelfstandig thuis te functioneren, dat is ongeveer 75%
• Grootste deel van herstel in eerste half jaar.
• Bij ernstige gevallen moeten mensen langdurig worden opgenomen in een verpleeghuis.
• Eerste 5 jaar meer kan om opnieuw een CVA te krijgen, na 5 jaar is dit risico net zo groot als bij leeftijdsgenoten.

Gezondheidsrisico's

• Ouderdom
• Hoge bloeddruk
• Diabetes Mellitus
• Stress
• Te weinig bewegen 
• Hoge cholesterol 
• Hart/vaatziekten 

• Roken
• Obesitas 

Noem minimaal vier gezondheidsrisico's van een CVA

Epidemiologie

• Jaarlijks lopen naar schatting 40.000 mensen in Nederland een CVA op en 20.000 een TIA.
• Tot de leeftijd van 55 jaar heb je weinig risico op een CVA, daarna verdubbeld de risico op de tien jaar. 
• Mannen hebben meer risico dan vrouwen. Bij vrouwen is het eerder fataal. 

Verschijnselen voor CVA

• Krachtverlies
• Moeite met spraak
• Moeite met begrip 
• Moeite met lopen
• Moeite met evenwicht
• Minder alert
• Bewustzijnsdaling  

• Kauw/slik klachten 
• Verward
• Hoofdpijn
• Urineverlies

F.A.S.T.

F → Face (gezicht)
A → Arm (arm)
S → Speech (spraak)
T → Time (tijd)

Vraag tanden te laten zien of te glimlachen. Kijk of de mondhoek hangt of scheef staat.

Vraag beide armen naar voren te strekken en de binnenzijde van de hand naar boven te draaien. Let op of een arm zwalkt of wegzakt.

Vraag aan slachtoffer of bekenden of er verandering is in de spraak (onduidelijker of niet op woorden kunnen komen)

Probeer erachter te komen hoe lang de klachten al duren. Dit is belangrijk voor de behandeling door een arts.

Etiologie

Oorzaken TIA/herseninfarct:

• Vernauwing in de halsslagader 
• Vernauwing in kleine bloedvaten 
• Stolsel uit het hart
• Te weinig zuurstof
• Trombose 

Oorzaken hersenbloeding:

• Bloedingen in grote, kleine of hersenstam (ICH)
• Hersenbloeding rondom het hersenweefsel (SAB)
• Hersenbloeding door invloed van buiten 

Complicaties

Ernstige gevolgen overhouden:

• Verlammingsverschijnselen
• Stoornissen in zintuigelijke functies, zoals tastzin en pijn stoornissen.
• Apraxie, dit zijn visuele hallucinaties, gezichtsproblemen en desoriëntatie in plaats.
• Epilepsie, psychosen, stemmingsstoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, geheugenstoornissen en taalstoornissen (afasie)

Frontaal syndroom:

• Probleem met plannen
• Verminderd abstractievermogen
• Apathie en impulsief gedrag 
• Oordeelstoornis
• Vlakke emotie

Effect op zelfmanagement, de autonomie

• Patiënten proberen om te gaan met de medische gevolgen 
• Later wordt er op de alledaagse activiteiten gefocust
• Na een jaar staat het regie hebben over eigen leven centraal

• Tijdens het proces is autonomie een sociaal proces
• Fysiotherapeut helpt bij het maken van keuzes over zijn eigen lichaam. 

Diagnose/therapie 

• Eerste hulp/neurologische afdeling 
• Eerste 24 tot 72 uur acute uren
• Medicatie - wel of geen bloedverdunners
•  Poli/revalidatie 

Lichamelijk, sociaal en geestelijk-emotioneel gebied

 Lichamelijk:

• Verlamming 
• Minder scherp zicht

Sociaal:

• Moeite met spreken
• Moeite met begrijpen 
• Moeite met lezen en schrijven

Geestelijk-emotioneel:

• Depressie
• Omgaan met prikkels
• Moeite om je aandacht erbij te houden
• Verandering in karakter

Noem voorbeelden waar zorgvragers na een CVA last van kunnen hebben op sociaal gebied.

Gevolgen voor sociale netwerk/mantelzorg van de zorgvrager

• Onzeker over de toekomst
  
• Frustratie
  
• Relatieproblemen
  
• Uitputting
  
• Problemen met de verandering
  
• Geen energie voor het eigen verwerkingsproces

Wat zijn de gevolgen waar familie, vrienden en mantelzorgers last van kunnen krijgen op lange termijn?

Aandachtspunten voor verpleegkundige zorg

• Rekening houden met eventuele beperkingen
• Manier van aanspreken 
• Makkelijke en gesloten vragen stellen
• Gedrag en stemming kan veranderen 
• Ligt familie in
• Geef uitleg, zodat er betere acceptatie komt
• Ondersteunen hoe om te gaan met de beperkingen  

Hoe kan je een zorgvrager na een CVA het best ondersteunen?

Visie op gezondheid

Leef adviezen:

• Genoeg bewegen 
• Niet roken
• Gezonde voeding
• Gezond gewicht
• Probeer de bloeddruk en cholesterol laat te houden
• matig met alcohol 

Medicatie:

• Bloeddrukverlagers 
• Cholesterolverlagers 
• Anti stolling medicatie 

Visie op gezondheid 

Gezondheid is volgens de WHO een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden. 

Positieve gezondheid:

• Lichaamsfuncties 
• Dagelijks functioneren 
• Mentaal welbevinden 

• Meedoen
• Zingeving
• Kwaliteit van leven 

Onderzoeken

Vindt jij iemand die een CVA heeft gehad gezond? Waarom wel of waarom niet.

Vragen?

Bronnen

www.cva-samenverder.nl

www.infocva.nl

www.managementplatform.nl

www.ntvg.nl

www.nwz.nl

www.zowerkthetlichaam 

www.zaansmedischcentrum.nl

www.huisarts.nl

www.hartstichting.nl

www.hersenletsel.nl

www.zonmw.nl