H3 - 2 variabele en marginale kosten, bep en max winst

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

toetsbespreking

T431 Hoofdstuk 1 + 2 lesbrief Vraag en aanbod

opgave 1

omzet = prijs x afzet

omzet stijgt met 3,1%, afzet stijgt met 0,5%

vraag: met hoeveel procent stijgt de prijs?

antwoord: 

P = omzet/afzet dus stijging prijs is 103,1/100,5 x 100 = 102,6

Omzet daalt met 0,7%, prijs stijgt met 3,3%, met hoeveel procent is de afzet (volume) gewijzigd?

1. -3,9%
2. -0,21%
3. -103,9%
4. -100,21%

uitwerking

omzet daalt met -0,7%, prijs stijgt met 3,3%

de afzet verandert met:

99,3/103,3 x 100 = -3,9%

enkele opmerkingen

• als er gevraagd wordt om de totale omzet, stop dan niet met antwoorden als je de totale afzet (Q europa + Q amerika hebt gevonden)
• Als er gevraagd wordt wat te doen met de prijs op de Amerikaanse markt, geef dan geen antwoord op basis van de prijselasticiteit van de Europese markt
• Als er gevraagd wordt naar de kruiselingse prijselasticiteit van de vraag naar bramen als gevolg van een prijsverandering van aardbeien, ga dan niet de prijs van bramen veranderen 

Hoofdstuk 3 De Productie

paragraaf 3.3

LWEO Lesbrief Vraag en aanbod

leerdoelen

• je kunt het verschil uitleggen tussen progressieve, degressieve en proportionele variabele kosten
• je begrijpt wat het break-even punt en de break-even afzet en omzet is 
• je begrijpt hoe je de maximale winst kunt berekenen

3 soorten variabele kosten

• Degressief = De variabele kosten per product nemen af wanneer je meer producten gaat produceren.
• Proportioneel = De variabele kosten per product blijven gelijk wanneer je meer producten gaan produceren. 
• Progressief = De variabele kosten per product nemen toe wanneer je meer producten gaat produceren.

In welke grafiek is geen sprake van proportioneel variabele kosten?

1. 
2. 
3. 
4. 

TK = 5q2+500. De gemiddelde variabele kosten bij 20 stuks zijn:

1. €25
2. €100
3. €125
4. €400

De gemiddeld variabele kosten zijn

1. proportioneel
2. progressief
3. degressief
4. een combinatie van progressief/degressief

GVK = 680 + 0,02q
De gemiddeld variabele kosten zijn

1. proportioneel
2. progressief
3. degressief
4. een combinatie: progressief+degressief

In welke situatie spreken we van degressief variabele kosten?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. TK = 34q + 180.000
2. 
3. 
4. 

Wat is een mogelijke oorzaak van progressief variabele kosten?

1. hogere arbeidsproductiviteit
2. uitbreiding productiecapaciteit
3. efficiënte arbeidsverdeling
4. werknemers krijgen overuren dubbel uitbetaald

Wat is een mogelijke oorzaak van degressief variabele kosten?

1. werknemers werken sneller bij grotere productie
2. overwerk wordt dubbel betaald
3. werknemers lopen elkaar in de weg op de werkvloer
4. korting bij grote bestellingen leveranciers

Het verhaal van de kleuter en de basketballer

marginaal

Iets dat zich aan de rand bevind: verandering met 1 eenheid. 

gemiddeld

De waarde die je krijgt om de som te delen door het aantal opgetelde waarden. 

Wat kun je verdienen met een lege stoel?

Maximale winst

De winst is maximaal als de meeropbrengsten (MO) gelijk zijn aan de meerkosten (MK). 

Dus maximale winst bij MO = MK.

Zolang de variabele kosten lager zijn dan de prijs, is het zinvol om door te produceren totdat de maximale capaciteit is bereikt. 

BREAK-EVEN PUNT

BEP = constante kosten/(prijs p - variabele kosten)

Als alle constante kosten zijn terugverdiend, heb je genoeg aan een prijs gelijk aan de variabele kosten om quitte te spelen.

prijs: 2250 euro per fiets
constante kosten = 500.000 euro
variabele kosten = 1850 euro per fiets
capaciteit = 4000 fietsen
Wat is het break-even punt?

1. 4000 fietsen
2. 1250 fietsen
3. 2250 fietsen
4. 1850 fietsen

Q	1-2000	2001-2500	2.501 - 3.000	3.001 - 3.500	3.501 - 4.000
VK	1.850	1.900	1.950	2.200	2.400
P	2.250	2.250	2.250	2.250	2.250
CK	500.000	500.000	500.000	500.000	500.000

1. De productie en verkoop stijgt van 2000 naar 2500. Elk product extra levert 400 euro extra winst.
2. De productie en verkoop stijgt van 2000 naar 2500. Elk product extra levert 350 euro extra winst.
3. De productie en verkoop stijgt van 2000 naar 2500. Elk product extra levert 300 euro extra winst.
4. De productie en verkoop stijgt van 2000 naar 2500. Elk product extra levert 400 euro extra winst.

Als de (gemiddeld) variabele kosten proportioneel zijn, is de winst maximaal als....
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. de q gelijk is aan de productiecapaciteit.
2. als de productieomvang maximaal is.
3. de GTK minimaal zijn.
4. de GCK minimaal zijn.

Q	1-2000	2001-2500	2.501 - 3.000	3.001 - 3.500	3.501 - 4.000
VK	1.850	1.900	1.950	2.200	2.400
P	2.250	2.250	2.250	2.250	2.250
CK	500.000	500.000	500.000	500.000	500.000

1. Bij een productie en verkoop van 3000 stuks, is de extra winst 300 euro per stuk.
2. Bij een productie en verkoop van 3000 stuks, is de extra winst 350 euro per stuk.
3. Bij een productie en verkoop van 3000 stuks, is de winst 300 euro per stuk.
4. Bij een productie en verkoop van 3000 stuks, is de winst 350 euro per stuk.

Q	1-2000	2001-2500	2.501 - 3.000	3.001 - 3.500	3.501 - 4.000
VK	1.850	1.900	1.950	2.200	2.400
P	2.250	2.250	2.250	2.250	2.250
CK	500.000	500.000	500.000	500.000	500.000

1. De marginale kosten van de 1000e fiets is 2250 euro.
2. De marginale kosten van de 2400e fiets is 1950 euro.
3. De marginale kosten van de 3600e fiets is 2400 euro.
4. De marginale kosten van de 1e fiets is 2250 euro.

Q	1-2000	2001-2500	2.501 - 3.000	3.001 - 3.500	3.501 - 4.000
VK	1.850	1.900	1.950	2.200	2.400
P	2.250	2.250	2.250	2.250	2.250
CK	500.000	500.000	500.000	500.000	500.000

1. De winst bij 3000 producten is 400.000 euro
2. De winst bij 3000 producten is 625.000 euro
3. De winst bij 3000 producten is 900.000 euro
4. De winst bij 3000 producten is 6.750.000 euro

uitwerking

totale opbrengst (TO) = 3.000 * 2.250 = 6.750.000

totale variabele kosten = 2.000 * 1.850 + 500 * 1.900 + 500 * 1.950 = 5.625.000

totale constante kosten = 500.000 euro

totale winst = 6.750.000 - 5.625.000 - 500.000 = 625.000

Q	1-2000	2001-2500	2.501 - 3.000	3.001 - 3.500	3.501 - 4.000
VK	1.850	1.900	1.950	2.200	2.400
P	2.250	2.250	2.250	2.250	2.250
CK	500.000	500.000	500.000	500.000	500.000

1. De winst bij 3500 producten is 650.000 euro
2. De winst bij 3500 producten is 675.000 euro
3. De winst bij 3500 producten is -175.000 euro
4. De winst bij 3500 producten is 6.750.000 euro

uitwerking

totale opbrengst (TO) = 3.500 * 2.250 = 7.875.000

totale variabele kosten = (2.000 * 1.850)+ (500 * 1.900) + (500 * 1.950) + (500 * 2200) = 3.700.000 + 950.000 + 975.000 + 1.100.000 = 6.725.000 euro

totale constante kosten = 500.000 euro

totale winst = 7.875.000 - 6.725.000 - 500.000 = 650.000

Q	1-2000	2001-2500	2.501 - 3.000	3.001 - 3.500	3.501 - 4.000
VK	1.850	1.900	1.950	2.200	2.400
P	2.250	2.250	2.250	2.250	2.250
CK	500.000	500.000	500.000	500.000	500.000

1. Als de afzet stijgt van 3.000 naar 3.500 producten, stijgt de winst met 100.000 euro
2. Als de afzet stijgt van 3.000 naar 3.500 producten, stijgt de winst met 250.000 euro
3. Als de afzet stijgt van 3.000 naar 3.500 producten, stijgt de winst met 25.000 euro
4. Als de afzet stijgt van 3.000 naar 3.500 producten, stijgt de winst met 30.000 euro

uitwerking

Extra opbrengst = 500 * 2.250 euro = 1.125.000 euro

Extra kosten = 500 * 2.200 euro= 1.100.000 euro

De extra winst is 1.125.000 - 1.100.000 = 25.000 euro

samenvatting

• als je rekent met procentuele wijzigingen, dan moet je rekenen met indexen. 2% wordt 102, -3% wordt 97
• Je hebt proportionele, progressieve en degressieve variabele kosten
• Bij het break-even punt is de winst nul. Je berekent de break-even afzet met de formule: BEA = CK/(p - GVK). 
• Bij MO = MK is de winst maximaal. 
• Bij proportioneel variabele kosten die lager zijn dan de prijs dan is de winst maximaal bij de maximale productiecapaciteit