5.3 De Kerkhervorming

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

5.3 De Kerkhervorming

Leerdoel

Welke kritiek er was op de katholieke kerk?

Hoe de splitsing van de kerk ontstond? 

Kenmerkende aspect 21: De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke Kerk in West-Europa tot gevolgd had

Erasmus

Humanist: Vertaalde de bijbel 

Schreef in 1509 het boek Lof der Zotheid 

Misstanden in de Katholieke kerk 

Hij maakte grappen over alles wat niet met christelijke geloof te maken 

Erasmus

Hij maakte de hebzucht en machtsdrang 

Erasmus vond dat de kerk afweek van het ware geloof

De kerk rond 1500

De paus was de plaatsvervanger van God op aarde en leidde de christelijke gemeenschap.

De leefwijze van de paus stond ver af van de soberheid die door het christendom werd verkondigd.

Politieke macht: vocht oorlogen uit en de leefwijze van de paus leek sterk op die van koning en hij woonde in een schitterend paleis 

Paus Alexander VI

Paus Alexander VI

De paus leidde de christelijke gemeenschap en werd gezien als de plaatsvervanger van God op aarde. 

De paus leefde vaak in luxe en rijkdom, terwijl het christendom soberheid en eenvoud als belangrijke waarden verkondigde. Zijn weelderige levensstijl, met paleizen, dure gewaden en kunst, stond haaks op de idealen van bescheidenheid die de kerk uitdroeg.

Misstanden in katholieke kerk 

• Geestelijken overtraden vaak de regels.
• Edellieden werden soms bisschop.
• Veel priesters hadden vrouw en kinderen.
• Jaarlijkse boete voor celibaatschending.
• Focus op geld en macht in plaats van geloof.

P

Bouw van de Sint-Pieter

• De paus gaf opdracht tot het bouwen van de Sint-Pieter in Rome.
• Door aflaten te kopen kwam hij aan het geld.
• Deze aflatenhandel riep veel kritiek op.
• waaronder bij Maarten Luther 

Een aflaat

Gelovigen konden van monniken een aflaatbrief kopen 

Met een aflaat had je bewijs dat (een stukje van) je zondige gedrag was vergeven

Je kocht als het ware een plekje in de hemel 

Deze aflaat kon ik op veel kritiek rekenen 

P

Maarten Luther

Duitse monnik ( 1483 tot 1546)

worstelde met de vraag: hoe je er zeker van kon zijn dat je later naar de hemel gaat? 

Luther had vooral kritiek op de aflaten handen 

95 stellingen 

In 1517 noteerde Luther zijn kritiek in een lijst van 95 stellingen 

Hij schreef dat de paus veel geld verdiende aan arme gelovigen 

Maar het ergste is dat kerk vergeving van zonden verkocht 

Alleen God kon zonden vergeven

Kritiek op kerk

Priesters en andere geestelijken waren volgens hem niet nodig.

Hij was ervan overtuigd dat gelovige genoeg had aan de bijbel omdat dit het woord van god is

Hij vond ook dat priesters niet langer in het onbegrijpelijke Latijn moesten preken, maar gewoon in de volkstaal.

Luther vertaalde de Bijbel in het Duits.

P

Maarten Luther

Luther heeft kritiek op:

- Kunst in de kerk

- Luxueuze levenstijl van hoge geestelijken 

De verkoop van kerlijke ambten

geringe kennis van het Latijn en de Bijbel bij priester 

zijn Ideeën verspreidden zich snel door de drukpers

Kritiek op de kerk

Luther hoopt met een hervorming of reformatie de misstanden binnen de katholieke kerk op te kunnen lossen.

maar dit gebeurden niet en er kwam een breuk met de katholieke kerk en vormde een nieuwe Protestantse 

Daardoor viel het christendom uiteen in twee groepen 

P

De gevolgen voor Luther

Was je het niet eens met de kerk of probeerde je onder het gezag van de kerk uit te komen? 

Dan was je een ketter!

(een christen die afwijkt van de opvattingen van de katholieke kerk)

P

Bij veel mensen ontstond steeds meer ongenoegen over de omstandigheden in katholieke kerk. De paus, de bisschoppen en pastoors hielden mensen voor dat ze zich moesten houden aan de regels van het geloof. Deed je dat niet en had je kritiek op christelijke kerk was je een ketter 

Maarten Luther

De paus doet Luther in de kerkelijke ban.

Uit de kerk gestoten

Keizer Karel V doet Luther in de rijksban (hij werd vogelvrij verklaard).

Dat hield in dat iedereen Luther straffeloos mocht doden