6.3 en 6.4 Chemisch evenwicht

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.3 en 6.4

Chemisch evenwicht

Leerdoelen

• Je leert wat wordt bedoeld met een chemisch evenwicht.
• Je leert om grafieken te schetsen en te begrijpen waarbij de concentratie of reactiesnelheid is uitgezet tegen de tijd voor evenwichtsituaties.
• Je leert wat wordt bedoeld met de evenwichtsvoorwaarde en de evenwichtsconstante.
  
• Je leert om m.b.v. de de evenwichtsvoorwaarde te beredeneren of een evenwicht al is bereikt.
  
• Je leert om m.b.v. een BOE tabel concentraties in evenwicht te berekenen.

Aflopende reacties

A + B -> C + D

• Reactie in 1 richting.
• Enkele reactiepijl.
• Niet omkeerbare reactie, bijv. verbranding van een kaars.

Evenwichtsreacties

A + B           C + D

• Heen- en teruggaande reactie tegelijkertijd (dynamisch).
• Dubbele reactiepijl.


• Reactie is omkeerbaar.

Omkeerbare reacties

• Sommige reacties zijn wel omkeerbaar, maar zijn geen evenwichtsreacties.
• De reacties zijn alleen omkeerbaar onder verschillende omstandigheden.
• Bijv. de elektrolyse van water (2 H2O -> 2 H2 + O2) en de verbranding van knalgas (2 H2 + O2 -> 2 H2O).

Typen evenwichtsreacties

• Homogeen evenwicht: alle stoffen in de reactie zijn aanwezig in dezelfde fase.

• Heterogeen evenwicht: de stoffen in de reactie zijn aanwezig in verschillende fasen.

De productie van ammoniak uit waterstof en stikstof is een evenwichtsreactie. Wat voor type?

1. Homogeen
2. Heterogeen

Instellen van evenwicht

• S1 geeft snelheid van de

heengaande reactie weer.

• S2 geeft snelheid van de 

teruggaande reactie weer.

• Op t2 is het evenwicht 

ingesteld. Dit noemen we de

insteltijd (tev).

Welke reactie verloopt het snelst op tijdstip t1?

1. Heengaande reactie
2. Teruggaande reactie

Uitspraken, waar of niet waar?

Hierna volgen een vier uitspraken over het chemisch evenwicht. Geef aan of de uitspraken waar of niet waar zijn.

"Hoeveelheden van alle stoffen zijn gelijk in evenwicht."

1. Waar
2. Niet waar

"De reactiesnelheid van de reactie naar rechts en links is gelijk als er chemisch evenwicht is."

1. Waar
2. Niet waar

"Concentraties van alle stoffen zijn gelijk in evenwicht."

1. Waar
2. Niet waar

"Als een reactie het evenwicht heeft bereikt, veranderen de concentraties van de stoffen niet meer."

1. Waar
2. Niet waar

Binas 37B

Binas 37B + 51

Evenwichtsvoorwaarde

• Alleen gassen en oplossingen kunnen een concentratie hebben.
• Alleen stoffen in deze fasen komen dus in de concentratiebreuk en dus de evenwichtsvoorwaarde!

Evenwichtsconstante (K)

• Afhankelijk van temperatuur.
• Binas 51 geeft een aantal evenwichtsconstanten bij verschillende temperaturen.
• Een grote K betekent dat het evenwicht sterk rechts ligt: concentraties van producten zijn hoger dan van de beginstoffen.

Aan de slag

• Bestuderen 6.3 in je boek
  
• Maken 21 t/m 28