4.4 Aantonen van zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zouten

4.4 Aantonen van zouten

Leerdoelen

• Je leert de oplosvergelijking en indampvergelijking van zouten opstellen.
  
• Je leert de oplosbaarheidstabel in Binas gebruiken.
• Je leert onbekende ionen in een oplossing aantonen door de kleur of door de vorming van een neerslag.
• Je leert de vergelijking van een neerslagreactie opstellen.

Herhaling

Van atoom naar ion

Ladingen van ionen

• Een positief ion heeft minder elektronen dan het overeenkomstige atoom.
  
• Een negatief ion heeft meer elektronen dan het overeenkomstige atoom.
  
• Elektronen kwijt            positief.
  
• Elektronen bij          negatief.

Enkelvoudige ionen

• Enkelvoudige ion: ion dat bestaat uit 1 element zoals: K⁺, Na⁺, Cl^-, Ca²⁺

• Belangrijk elementen halen planten uit de bodem:

       Metalen: zoals K+ en Mg2+ ionen. Met name deze positieve ionen zijn                nodig voor een goede groei.
       De niet-metalen zoals stikstof, fosfor en zwavel. 

        Hoe? Samengesteld ion!

Samengesteld ion

Een samengesteld ion:

• Groepje niet-metalen of groepje metalen
  
• heeft 1 of meer elektronen te veel of te weinig
  

Het opstellen van een oplosvergelijking:

• Controleer oplosbaarheid met BINAS tabel 45
• Het (nog) niet opgeloste zout heeft fase (s)
  
• Na oplossen zijn er losse ionen met fase (aq)
  
• Noteer de lading van de ionen
  
• Elke index wordt een coëfficiënt in de vergelijking
  

CaCl2 (s)              Ca2+(aq) + 2 Cl- (aq)

Indampvergelijking

Gaan precies de andere kant op:

                          Ca2+(aq) + 2 Cl- (aq)                CaCl2 (s)

Indampreactie:

• Het water verdampt
  
• de positieve en negatieve ionen zoeken elkaar weer op en
  
• Vormen een ionrooster.
  

Na het indampen blijft het zout als residu achter

Nieuw

Hoe kun je onderzoeken welk zout er in een oplossing zit?

Oplosbaarheid

• Oplosbaarheid

        Sommige zouten lossen goed op, sommige niet
        BINAS 45A: Welke combinatie tussen een metaal 

        en een niet-metaal lost goed op

• Kleur van een zoutoplossing
  

        Sommige ionen geven de oplossing een kleur, bv Cu²⁺

• Oplosbaarheid van een zout is te gebruiken voor het aantonen                                                           van verontreinigingen in een zout

Vlamkleuring

• Niet alle ionen slaan neer. Na⁺ net als K⁺ lost altijd op.
  
• Binas tabel 65A: de kleur die een vlam krijgt als je er de zoutoplossing inhoud
  
• Kleur van vuurwerk = vlamkleuring
  

Neerslagreactie

Even oefenen

Zoek voor jezelf uit of de volgende stoffen goed oplossen:

Natriumcarbonaat

Kopersulfaat

Calciumchloride

Schrijf de oplosvergelijking op!

Even oefenen

Je mengt een oplossing van natriumcarbonaat met een een oplossing van calciumchloride. Je filtreert de neerslag en dampt het filtraat in.

• Maak een neerslagtabel met alle ionen.
• Leg met een reactievergelijking uit welke stof na samenvoegen ontstaat.
  
• Schrijf ook de indampvergelijking op.

Natriumcarbonaat + Calciumchloride

Stap 1: Na⁺_(aq), CO₃^2-_(aq), Ca²⁺_(aq), Cl^-_(aq) 

_{Stap 2+3:} 

Stap 4:      Ca²⁺_(aq) + CO₃^2-_(aq)                   CaCO_{3 (s)}

	CO 3 2-	Cl -
Na +	G	G
Ca 2+	S	G

Even oefenen

Je mengt een oplossing van natriumcarbonaat met een een oplossing van kopersulfaat. Je filtreert de neerslag en dampt het filtraat in.

• Maak een neerslagtabel met alle ionen.
• Leg met een reactievergelijking uit welke stof na samenvoegen ontstaat.
  
• Schrijf ook de indampvergelijking op.

Natriumcarbonaat + Kopersulfaat

Stap 1: Na⁺_(aq), CO₃^2-_(aq), Cu²⁺_(aq), SO₄^2-_(aq) 

_{Stap 2+3:} 

Stap 4:      Cu²⁺_(aq) + SO₄^2-_(aq)                   CuCO_4 (s)

	CO 3 2-	SO 4 2-
Na +	G	G
Cu 2+	S	G

Huiswerk

Leren en maken 4.4