4.2 Oplosbaarheid van zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zouten

4.2 Oplosbaarheid van zouten

Waar gaan we heen?

Als je bloemen koopt voor je moeder krijg je daar een zakje snijbloemenvoeding bij. 

Je moet het witte poeder in water oplossen.

Op zakjes van het merk Chrysal staat niet uit welke zouten snijbloemenvoedsel bestaat.

Hoe kun jij aantonen welke zouten in het zakje zitten?

Leerdoelen

• Je leert de geleidbaarheid van zoutoplossingen verklaren.
  
• Je leert de oplosvergelijking en indampvergelijking van zouten opstellen.
  
• Je leert de oplosbaarheidstabel in Binas gebruiken.

Planten halen voedingsstoffen uit de bodem.
Hoe dan?

Leg eens uit wat een ionrooster is?

Tussen de ionen zitten geen covalente bindingen. Waardoor worden ze dan wél bij elkaar gehouden?

Leg op microniveau uit dat kaliumbromide wel de elektrische stroom geleidt als het opgelost is, maar niet als vaste stof.

Voor stroomgeleiding zijn vrije, geladen deeltjes nodig. Kaliumbromide is een zout, dus in de vaste fase zitten de kalium-ionen en de bromide-ionen vast in het ionrooster, dus is er geen stroomgeleiding. Bij opgelost kaliumbromide kunnen de K+-ionen en de Br--ionen wel vrij bewegen en kan de elektrische stroom wel geleidt worden.

Een zout oplossen

Zout oplossen in water 

dan valt het uiteen 

in ionen:

Het opstellen van een oplosvergelijking:

• Controleer oplosbaarheid met BINAS tabel 45
• Het (nog) niet opgeloste zout heeft fase (s)
  
• Na oplossen zijn er losse ionen met fase (aq)
  
• Noteer de lading van de ionen
  
• Elke index wordt een coëfficiënt in de vergelijking
  

CaCl2 (s)              Ca2+(aq) + 2 Cl- (aq)

Wat is de oplosvergelijking van het oplossen van zilverchloride?

1. Ag​+​​+Cl​−​​→AgCl
2. AgCl→Ag​+​​+Cl​2​​
3. AgCl(s)→Ag​+​​(aq)+Cl​−​​(aq)
4. Ag​+​​(aq)+Cl​−​​(aq)→AgCl(s)

Indampvergelijking

Gaan precies de andere kant op:

                          Ca2+(aq) + 2 Cl- (aq)                CaCl2 (s)

Indampreactie:

• Het water verdampt
  
• de positieve en negatieve ionen zoeken elkaar weer op en
  
• Vormen een ionrooster.
  

Na het indampen blijft het zout als residu achter

maak de oplosvergelijkingen:

strontiumsulfide

calciumjodide

kaliumoxide

lithiumsulfide

en upload de foto op het volgende scherm

upload de foto van de vorige vraag

Hoe is de oplosbaarheid van IJzer(II)bromide

1. g
2. m
3. s
4. -

Hoe is de oplosbaarheid van magnesiumfosfaat

1. g
2. m
3. s
4. -

Hoe is de oplosbaarheid van het zout calciumchloride

1. g
2. m
3. s
4. -

Bij het indampen van een oplossing van zout in water..

1. Verdampt het zout en het water gelijkmatig
2. verdampt enkel het water en blijft het zout achter
3. Verdampt enkel het zout
4. wordt het zout gescheiden

Wat is de indampvergelijking voor het zout natriumchloride?

1. Na​+​​+Cl​−​​→NaCl
2. NaCl(aq)→NaCl(s)
3. Na​+​​(aq)+Cl​−​​(aq)→NaCl(s)
4. NaCl(s)→Na​+​​(aq)+Cl​−​​(aq)

De oplosvergelijking van aluminiumfosfaat

AlPO​4​​

1. Al​3+​​(aq)+PO​4​3−​​(aq)→AlPO​4​​(s)
2. AlPO​4​​(s)→Al​3+​​(aq)+PO​4​3−​​(aq)
3. Dit zout lost slecht op.
4. AlPO​4​​→Al​3+​​+PO​4​3−​​

De oplosvergelijking van
zinknitraat,

ZnNO​3​​

1. Zn​2+​​(aq)+2NO​3​−​​(aq)→Zn(NO​3​​)​2​​(s)
2. Zn(NO​3​​)​2​​(s)→Zn​2+​​(aq)+2NO​3​−​​(aq)
3. Dit zout lost slecht op.
4. Zn(NO​3​​)​2​​→Zn​2+​​+2NO​3​−​​

Triviale namen

• Wetenschappelijke naam: systematische naam
  
• Triviale naam: De naam van een stof in dagelijks taalgebruik
  
•  Binas tabel 66A
  

Oplosbaarheid

Oplosbaarheid

• Sommige zouten lossen goed op, sommige niet
  
• BINAS 45A: Welke combinatie tussen een metaal en een niet-metaal lost goed op
  

Kleur van een zoutoplossing

• Sommige ionen geven de oplossing een kleur, bv Cu2+
  

Oplosbaarheid van een zout is te gebruiken voor het aantonen van verontreinigingen in een zout

Oplosbaarheids-tabel

• Op het kruispunt van de 2 ionen vind je de oplosbaarheid
  
• Voorbeeld zinkcarbonaat
  
• BINAS tabel 45A
  

Geleiding

Voor geleiding is nodig:

• Lading
  
• Beweging van elektronen
  

Welke stoffen geleiden stroom?

• Metaal
  
• Zout in oplossing: geen ionrooster meer
  
• Gesmolten zout: geen ionrooster meer

Geef de oplosvergelijkingen van het oplossen van:
Bariumchloride
Natriumsulfaat
Wat gebeurt er als we beide oplossingen bij elkaar doen?

Huiswerk

Leren en maken 4.2