3. Cultuur van het moderne - theater

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

1. Cultuur van het moderne 

Theater

Leerdoelen

o Ik begrijp het streven naar VERNIEUWING; breuk met het verleden (van 19e naar 20e eeuw)

o Ik kan uitleggen wat wordt bedoeld met het uitdrukken van innerlijke gevoelens van kunstenaar, zoals angst en vervreemding (kernconcept: EXPRESSIE EN VERVREEMDING)

o Ik weet/herken hoe kunstenaars de essentie van elke discipline onderzoeken (kernconcept: ONDERZOEK NAAR GRONDSLAGEN)

o Ik weet wat episch theater en vervreemdingseffecten (Brecht) zijn

o Ik weet  wat method acting is (Stanislavski)

Begrippen: episch theater, vervreemdingseffecten, psychologisch realisme (Stanislavski), Bauhaus

o Ik weet welke begrippen bij kunstanalyse theater horen

Programma P2

Week 1: context beeldend modernisme 

Week 2: dans modernisme + kunstanalyse/examenvragen beeldend en dans

Week 3: theater modernisme + kunstanalyse/examenvragen theater

Week 4: muziek modernisme + kunstanalyse/examenvragen muziek

Week 5: film modernisme + kunstanalyse/examenvragen film

Theater cultuur van het moderne?

Kijk de video over theatervernieuwers en schrijf de begrippen op die worden gebruikt om modern theater te beschrijven

Kijk de video over theatervernieuwers en schrijf de begrippen op die worden gebruikt om modern theater te beschrijven

Kernconcepten

• VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN​
  
• ONDERZOEK NAAR GRONDSLAGEN​
  
• EXPRESSIE EN VERVREEMDING​
  

​

19e eeuw

20e eeuw

VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN: Breken met het verleden​

Het academische (klassieke) ballet met zijn vaststaande pasjes en het streven naar sprookjesachtige gewichtloosheid vindt de avant-garde niet meer interessant. 

Naturalistisch theater uit de 19e eeuw

Met deze stijl van theater maken wilden de avant-garde breken!

• Decors en kostuums zo echt mogelijk
  
• Acteurs acteren zo natuurlijk mogelijk
  
• Vierde wand: doen alsof er geen publiek is
  
• Verhaallijnen uit het echte leven
  

Kersentuin van Tsjechov (psychologisch drama)

Ghosts has been filmed, and adapted for film and television, numerous times in various languages. It was adapted at least three times for silent films. In 1915, George Nichols directed a film of the same name for producer D. W. Griffith. Mary Alden and Henry B. Walthall starred.[ 

VERNIEUWING EN VOORUITGANGSDENKEN

• In de jaren na WO1 wordt het naturalisme doorbroken door theatermakers als Meyerhold en Bertold Brecht. Zij willen de illusie doorbreken dat wat zich op het toneel afspeelt echt is. Zij willen het publiek actief betrekken bij de inhoud van het theaterstuk (vaak politiek getint zoals bij Brecht).

ONDERZOEK NAAR GRONDSLAGEN

• Essentie
  
• Abstractie
  
• Onderzoekend

Meyerhold ontwikkelt na de Russische revolutie een nieuwe acteertechniek: de biomechanica. Theater niet alleen ter ontspanning maar als ondersteuning van het arbeidsproces. De vorming van de nieuwe mens.

Acteurs gaan ritmisch te werk met veel uithoudingsvermogen (zoals in de fabriek). Meyerhold bedenkt de lichaamshoudingen die gebruikt kunnen worden om een emotie of rol weer te geven. Decors zijn constructivistische bouwsels, kostuums zijn uniformachtig. Publiek doet mee in de vorm van een optocht.

Het constructivisme eist van de kunstenaar dat hij een ingenieur wordt. De kunst moet een wetenschappelijke basis hebben en voortkomen uit de organisatie van zijn materiaal, zijn vaardigheid om zijn lichaam goed te gebruiken. Om dat te bereiken moet zijn lichaam getraind worden en moet hij het 'mechaniek' van zijn lichaam kennen. Gymnastiek, acrobatiek, dans, ritme, boksen en schermen zijn alle nuttig in dienst van de biomechanica. Dat is het hoofdvak voor iedere constructivistische toneelspeler.

ONDERZOEK NAAR GRONDSLAGEN

• Essentie
  
• Onderzoekend
  
• Onderzoek doen naar grondslag
• en met gelijkgestemden
  

Konstantin Stanislavsky > ontwikkelt een acteerstijl die onderricht wordt

Stanislavsky perfectioneert het naturalistisch acteren door een methode waarmee acteurs zich volledig moeten inleven in hun rol: de Stanislavsky-methode. Ook wel bekend als method-acting. 

In Hollywood is deze techniek nog altijd populair: hier top 10 acteurs/actrices

https://collider.com/actors-method-acting/#daniel-day-lewis 

 

EXPRESSIE

• Stanislavski- methodacting
  
• Acteren is niet imiteren, maar moet gehaald worden uit werkelijke emotie.
  
• Putten uit eigen verborgen gevoelens
  
• Acteurs dompelen zich in echte leven eerst onder in hun rol (een acteur kan beter een patient spelen als hij echt een tijdje tussen patienten heft doorgebracht)
  

VERVREEMDING

• Cabaret en dada, Hugo Ball start begin van het dadaïsme
• Het cabaret werd opgericht ter bespotting van de gangbare 'idealen van de cultuur en van de kunst’ 
  
• Experimenteel van karakter
  
• Bizarre en absurde voordrachten
  

VERVREEMDING

Bertold Brecht: Episch theater

Brecht is ervan overtuigd dat theater meer mogelijkheden heeft dan enkel vermaak. Hij wil geen theater maken dat mensen in slaap sust, hij wil theater maken dat inzicht geeft. Waarbij voor Brecht inzicht in de maatschappelijke en politieke situatie voorop staat. Theater kan en moet de wereld veranderen, vindt Brecht.

VERVREEMDING

Vervreemdingseffecten

Inzicht geven, niet de emotie maar de ratio aanspreken, is een van de belangrijkste uitgangspunten van het episch theater. Om te bereiken dat het publiek zich niet te zeer door het verhaal laat meeslepen zet Brecht – en later andere theatermakers – zogenaamde ‘vervreemdingstechnieken’ in. Met die technieken wordt afstand gecreëerd.

VERVREEMDING

Vervreemdingseffecten= Doorbreken van de illusie van het theater:

• Acteurs richten zich tijdens het spel rechtstreeks tot het publiek
  
• Er is een verteller als ‘voice-over’
  
• Acteurs beginnen plotseling te zingen
  
• Tijdens het spel verkleden de acteurs zich
  
• Tijdens het spel wordt het decor gewisseld
  
• Acteurs lopen de zaal in
  

Brecht wil de toeschouwer dwingen om objectief, zelfstandig en kritisch te oordelen.

Noem 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je niet zo goed hebt begrepen.

Noem 1 ding op waar je meer over wilt weten