Kijken naar de wereld I

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Kijken naar de wereld : Romantiek & Realisme

Kunststromingen 

• theorie : kenmerken en benoemen
• neem nota 
• oefening : "tot welke stroming behoort dit werk?" 

ROMANTIEK

 REALISME 

KUNSTENAARS

KUNSTWETENSCHAP

DE ROMANTIEK (1800-1850)

• ontstond als kunststroming eind 18de eeuw in Duitsland----> vandaar naar Engeland en rest van Europa. 
• Veel ideeën die we nu als vanzelfsprekend ervaren of als clichés zien, zijn toen pas ontstaan, zoals bijvoorbeeld het idee dat een kunstenaar origineel moet zijn   

ROMANTIEK (1800-1850)

• GEVOEL  (SUBJECTIEF, 'Ik')
• VERBEELDING 
• ESCAPISME (VLUCHT UIT DE WERKELIJKHEID) 

• uitvinding stoommachine (1769)
• industrialisatie -->mechanisatie 
• industrieel proletariaat 
• grondstoffen nodig --->kolonies 

ROMANTIEK (1800-1850)

Lord Byron

• 200 jaar geleden gestorven
• flamboyant & roekeloos - een playboy
• eerste 'celebrity' ? - de dichter als rockster
• sliep met vrouwen, mannen, zijn half-zuster
• bi-polair? 
• Stierf in Griekse onafhankelijkheidsoorlog
• "Een trotse man, kribbig, cynisch, uitdagend, met ellende in zijn hart - een minachter van zijn soort, onverbiddelijk in wraak, maar in staat tot een diepe genegenheid"

"Mad, bad and dangerous to know"

KENMERKEN VAN DE ROMANTIEK (1800-1850)

WELTSCHMERZ ('lijden aan de wereld'): WAAROM? 

De Franse Revolutie had niet tot de perfecte maatschappij geleid en de wereld was 'onttoverd' door 

• de industriële revolutie (fabrieken) 
• de bijhorende verstedelijking (massa's)
• de opkomst wetenschap (alles verklaren via 't verstand ) 

De romantici rebelleerden tegen de werkelijkheid. 

                

https://create.kahoot.it/details/985715dd-9bcd-42b7-99c4-f2699feebe0b 

SEHNSUCHT (...) : WAAROM? 

 

Vanuit hun rebellie tegen de realiteit, gingen de romantici verlangen naar 'iets anders'. Ze ...

• ...vluchtten naar 'een andere wereld' 
• ...verlangden naar het onbereikbare en onbekende 

WIJ ZIJN NOG ALTIJD 'ROMANTISCH'

'de grootste verandering in het westerse bewustzijn ooit' 

Romantici nog altijd "in": 

- verfilmingen van hun werken

- hun thema's nog populair 

- biografische films/series over hen

 

Romantici: vlucht in ? verlangen naar?

 There is a pleasure in the pathless woods,

   There is a rapture on the lonely shore,

   There is society where none intrudes,

   By the deep Sea, and music in its roar:

   I love not Man the less, but Nature more,

(Childe Harold's Pilgrimage) 

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR VLUCHT ...

...terug naar de natuur (idyllisch)

William Turner (1775-1851)

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR VLUCHT ...

...terug naar de natuur ('subliem': overweldigend, ontzagwekkend, angstwekkend)

William Turner (1775-1851)

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR VLUCHT ...

...in het verleden 

-geïdealiseerd

-nationalisme

Sir Walter Scott (1771-1832)  

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR VLUCHT ...

...in de folklore (oude legendes en sprookjes) 

(de femme fatale)

 John Keats (1795-1821)

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR VLUCHT ...

...in dromen of visioenen (drugs)  

https://www.thedailybeast.com/did-opium-make-coleridge-forget-the-rest-of-kubla-khan

Samuel Taylor Coleridge(1795-1821)

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR IS GEFASCINEERD DOOR  ...

... de dood

= Zwarte Romantiek

Baron Gros 

DE ROMANTISCHE KUNSTENAAR IS GEFASCINEERD DOOR  ...

...het duistere en mysterieuze

= Gothic (Zwarte Romantiek)- horror

https://historianet.nl/cultuur/boeken/dracula-en-frankenstein-komen-dezelfde-nacht-ter-wereld

------->

Villa Deodati 

Juni 1816 

('the year without a summer') 

TEGENREACTIE : HET REALISME  (1850-1880)

• OBJECTIVITEIT 
• MENS IN ZIJN MILIEU  
• DE WERKELIJKHEID ZOALS ZE IS 

Tegenreactie: het REALISME (1850-1880)

• objectiviteit
• details (fotografische weergave) - als een camera 
• milieuschildering en karaktertekening 
• 
  

OPDRACHT: werken p 251 e.v.

Romantiek of realisme? Leg uit waarom 

Groep 1: Lorelei & De dronkaard 

Groep 2: Leven en Dood in den Ast &  La liberté guidant... 

Groep 3: Der Wanderer & Madame Bovary 

Groep 4 : Nightmare & Haarlem 

Groep 5 : Les casseurs de pierres & De leeuw van Vlaanderen

Groep 6 : 'Ik misse u' & Jonge Werther 

De Lorelei- Heinrich Heine 

Le 28 Juillet. La Liberté guidant le peuple

-Eugène Delacroix 

Madame Bovary- 

Gustave Flaubert 

The nightmare  - Fuseli 

Les casseurs de pierres - 

Gustave Courbet 

Het lijden van de Jonge Werther - Goethe

Haarlem - Willem Vester 

De dronkaard -

Eugène Laermans 

Ik misse u - Guido Gezelle 

Der Wanderer über dem Nebelmeer -

Caspar David Friedrich 

ROMANTIEK	REALISME
voelen (subjectief)	observeren (objectief)
het individu	mensen in een milieu
vlucht uit de werkelijkheid	de werkelijkheid 'zoals ze is'
fascinatie voor dood, bovennatuurlijke, mysterieuze	ook aandacht voor sociale problemen (armoede bv)
taal = persoonlijk, gevoelsgeladen	taal = afstand, detail