Week 46 - Samenstellingen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

ZRGVEPL419AK

Kappers - niveau 3

SAMENSTELLINGEN

 Bekijk het

volgende filmpje...

0

WAT IS EEN SAMENSTELLING?

• Een woord dat uit meerdere woorden bestaat, noem je een samenstelling.
  
  
• Wie weet er een voorbeeld?
• hogesnelheidslijn 
  
• vaatwasmachine

WAAROM EEN KOPPELTEKEN?

• De meeste woorden kun je aaneenschrijven. Maar als dit voor lees- of uitspraakproblemen zorgt, plaats je een koppelteken.
  
  
• Je gebruikt het bij een combinatie van 2 klinkers. 
• Voorbeeld? 
• diploma-uitreiking (au) / radio-omroep (oo)

KOPPELTEKEN

• Koppelteken gebruik je ook bij een samenstelling met een afkorting, aparte letter of symbool
• Voorbeeld?
• mbo-niveau
• V-hals
• $-teken

TUSSENLETTERS

• Om de regels voor de tussenletters in samenstellingen goed toe te passen, moet je de meervoudsvormen van woorden kennen.

TUSSENLETTERS -en-

• Een samenstelling krijgt een tussenletter -(e)n-
  als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat in het meervoud eindigt op -(e)n-  en niet op -s
• Voorbeeld?
• boekenkast (boek -> boeken)
  tomatensoep (tomaat -> tomaten)

TUSSENLETTER -e-

• Wanneer het eerste gedeelte van de samenstelling zowel -(e)n- als -s in het meervoud heeft, krijg je een -e- als tussenletter
• Voorbeeld:
  ziektebeeld (ziekte -> ziektes, ziekten)
  groentesoep (groente -> groentes, groenten)

TUSSENLETTER -er-

• Bij woorden met een meervoud -eren, schrijf je in de samenstelling -er-
  
  
• Voorbeeld: 
  kindervoorstelling (kinderen
  eiersalade (eieren)

TUSSENLETTER -e-

• Als het eerste gedeelte verwijst naar een persoon of zaak die uniek is.
• Voorbeeld:
  zonneschijn (er is maar 1 zon)
  Koninginnedag (maar 1 koningin)
• Nauwelijks herkenbare woorden.
  Voorbeeld: beregoed, elleboog, ledemaat

TUSSENLETTER -s-

• Samenstelling die bestaat uit 2 zelfstandige naamwoorden, als je de -s- hoort, schrijf je hem ook.
• Voorbeeld: 
• meningsverschil, tasjesdief, jongensdroom

Maak een samenstelling van de woorden:
buur + ruzie

Maak een samenstelling van:
maan + schijn

Maak een samenstelling van:
kip + soep

Maak een samenstelling van de woorden:
groente + soep

Hoe schrijf je: stereoinstallatie

1. stereo-installatie
2. stereoinstalatie
3. stereoïnstalatie
4. stereo-instalatie

Hoe maak je de samenstelling:
beer + gezellig

1. berengezellig
2. beregezellig
3. beergezellig
4. beregezellie

Hoe schrijf je: familie + accommodatie

1. familie-accommodatie
2. familieaccommodatie
3. familieacommodatie
4. familie-accomodatie

Hoofdletters

Oefen verder in SCORE.

WEL hoofdletters

- aan het begin van een zin

- bij namen: Kimberley, Feiya

- bij aardrijkskundige namen: Etten-Leur, Rucphen, Nederland

- bij woorden die afgeleid zijn van namen: Engels, Bredase

- bij straatnamen: Trivium, Stationsstraat, Parklaan

- bij merknamen van producten: Lays, Mercedes, Wicky

- bij namen van bedrijven: Praxis, Xenos, Lidl

GEEN hoofdletters

- namen van dagen: vrijdag, maandag, woensdag

- namen van maanden: januari, mei, juli

- namen van seizoenen: lente, zomer, herfst, winter

- namen van windstreken: noorden, zuiden, oosten

- historische periodes: middeleeuwen, renaissance

- afleidingen van feestdagen: oudjaarsavond, paasei

- geloven: christendom, imam, paus, jodendom

beste mevrouw de vries
In de bovenstaande zin moet...

1. 1 hoofdletter
2. 2 hoofdletters
3. 3 hoofdletters
4. geen hoofdletters

november

1. hoofdletter
2. kleine letter

vaderdag

1. hoofdletter
2. kleine letter

Goed of fout?
Noord-holland

1. goed
2. fout

Mijn ............... doet heel raar, ik ga toch eens de ................ bellen.

1. iphone / Vodafone
2. iphone / vodafone
3. iPhone / Vodafone
4. Iphone/Vodafone

..... na het eten ga ik sporten.

1. 'S Avonds
2. 'S avonds
3. 's Avonds
4. 's avonds

Huiswerk

Werkboek: 

opdracht 2, 7, 9 (vanaf blz. 304)

Online:

Deelvaardigheid spelling -> Aaneenschrjiven