Experimenteren wintereditie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

1. sneeuw maken

2. winters kiekje

3. smeltwater

4. koud flesje

Welk proefje lijkt je het leukst?

sneeuw maken

winters kiekje

smeltwater

koud flesje

In welke fasen kunnen stoffen voorkomen?

gas

vloeibaar

vast

rijpen

stollen

verdampen

smelten

subimeren

condenseren

welke vorm van warmte
overdracht heeft geen
tussenstof nodig?

1. Stroming (convectie)
2. Geleiding (conduction)
3. Straling (radiation)
4. alle drie

Energie: welke richting gaat warmte op?

1. koud naar warm
2. warm naar koud
3. beide richtingen

Sneeuw maken

nodig:

- waterkoker (of pannetje)

- water

- kopje (met oortje)

- echte vrieskou :)

Wat denk je dat er gaat gebeuren?

leg uit waarom je dat verwacht

Werkwijze

1. kook het water

2. giet het water in het kopje

3. ga naar buiten

3. gooi het water hoog in de lucht

LET OP: gooi van je af!  Het water is heet

4. schrijf je waarnemingen op en leg je proef vast met foto of video

Verdiepingsvraag: 

Hoe komt het dat kokend water veranderd in sneeuw?

Zoek uit waar dit mee te maken kan hebben?

Winters kiekje

experiment 2

Wat is sneeuw?

Sneeuwjacht

Darcy

sneeuw die door de wind wordt voortgejaagd

winters kiekje

nodig:

- goede fotocamera die van zeer dichtbij foto's kan maken (macro)

- eventueel vergrootglas

- donkere achtergrond

Wat denk je dat je gaat zien?

leg uit waarom je dat verwacht

Werkwijze

1. ga naar buiten

2. probeer een detail foto te maken van de sneeuw

Hoe ziet een sneeuwvlok er van dichtbij uit?

probeer zo ver mogelijk in te zoomen

3. probeer dit zo mooi mogelijk vast te leggen

Verdiepingsvraag: Hoe komt het dat een sneeuwvlok er zo uit ziet?
zoek dit uit voor de volgende les.

Atoombinding 

(covalente binding)

waterstofbrug (H - O)

Smeltwater

nodig:

- maatbeker

- sneeuw

- geduld ;)

- rekenmachine

Wat denk je dat je gaat zien?

Onderbouw waarom je dat verwacht

Werkwijze

1. Schep sneeuw in de maatbeker. Zorg dat de bovenkant vlak is zodat je de inhoud kan aflezen.

2. Laat de sneeuw smelten

3. Intussen zoek je op: de formule voor dichtheid, dichtheid van ijs en de dichtheid van water

4. Schrijf je voorspelling op

5. Lees af wat de inhoud is van het smeltwater

6. Bereken de dichtheid van de sneeuw 

extra vragen:

- wat is de molecuulmassa van water? (tip: gebruik het periodiek systeem)

- Hoeveel gram van je smeltwater is waterstof? (tip: zoek in je boek naar massaverhouding)

Verdiepingsvraag:

Hoe komt het dat sneeuw zo veel meer ruimte inneemt dan wanneer het is gesmolten?

Zoek dit uit voor de volgende les

Dichtheid water 9982 kg/m^3

Dichtheid sneeuw 

verse sneeuw 100 kg/m^3

platgereden sneeuw: 900 kg/m^3

ρ=​V​​m​​

ρ=​V​​m​​

koud flesje

nodig:

- leeg plastic flesje

- warme kamer

- vrieskou

Wat denk je dat je gaat zien?

leg uit waarom je dat verwacht

Werkwijze

1. laat het flesje binnen met de dop open staan (5 min)

1a) je kan er eventueel een bodempje water uit de waterkoker in doen

2. draai de dop erop

3. zet de fles buiten in de sneeuw

4. leg vast wat je ziet gebeuren (foto of filmpje)

Verdiepingsvraag:

Hoe komt het dat het flesje wordt gecrushed?

Zoek dit uit voor de volgende les