Erfelijkheid mavo 3

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

1. je kunt omschrijven wat een genotype, fenotype en gen is

2. Je kunt beschrijven hoe organismen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen via chromosomen

Basisstof 1

• Celkern = bestaat uit 46 chromosomen
• Chromosoom bestaat uit DNA
• 1 stukje DNA bevat erfelijke eigenschappen = gen
• gen= bevat informatie over je eigenschappen bijv. haarkleur

Gen

Een stukje DNA dat de code voor een  erfelijke eigenschap draagt noemen we een GEN.
Allel = invulling van gen.

Voorbeeld van erfelijke eigenschappen:

haarkleur (blond, zwart, rood)

haarstijl (krullend of steil)

oogkleur (blauw, bruin, groen)

Chromosomen, DNA 

en genen

Zo'n 'code' noemen we een gen.

Een gen codeert voor een specifieke erfelijke eigenschap.

.

0

Van Genotype naar Fenotype

Homozygote

Homozygote

Heterozygoot

De twee genen zijn ongelijk

Hetero = ongelijk

Het ene gen is dominant over het

andere gen

A = dominant

a = recessief 

Dominant en recessief

het overheersende allel is dominant

het onderdrukte allel is recessief

Homozygoot/heterozygoot

• Homozygoot   => twee dezelfde allelen
•  => AA --> homozygoot dominant
•   => aa -->  homozygoot recessief
  
  
• Heterozygoot => twee verschillende allelen
•   => Aa   => je ziet de dominante eigenschap

Homozygoot &  heterozygoot

• De ouders zijn heterozygoot, ze hebben twee verschillende genen voor haarkleur. Bruin haar is het dominante gen.

• De jongen is homozygoot, hij heeft twee dezelfde genen voor haarkleur. 1 van pa, 1 van ma.
  Rood haar is het recessieve gen.Alleen bij 2 van deze genen zichtbaar

Homozygoot/heterozygoot

Homozygoot   => twee dezelfde genen

                              => AA --->  homozygoot dominant

                              => aa --->  homozygoot recessief

Heterozygoot => twee verschillende genen

                              => Aa

                              => je ziet de dominante eigenschap

Stijl of krullen?

Deze persoon heeft twee gelijke genen (homozygoot). De genen zijn dominant.

Deze persoon is homozygoot dominant.  

Homozygoot vs. Heterozygoot

Homo = hetzelfde                 

Hetero = verschillend 

heterozygoot heeft dus  verschillende allelen 

homozygoot heeft dus dezelfde allelen

RR =     

rr =   

Rr =      

?

Homozygoot

?

Homozygoot

?

Heterozygoot