Lezen H2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Lezen H2

Tekstverbanden en signaalwoorden (1/2*)

*: deel 2/2 komt in hoofdstuk 3

Lesdoelen

Aan het eind van deze les

- kun je uitleggen wat tekstverbanden en signaalwoorden zijn

- ken je 3 nieuwe tekstverbanden: concluderend, redengevend, oorzakelijk

- kun je bij elk van deze 3 tekstverbanden passende signaalwoorden noemen

Telefoonregels tijdens deze les

Tijdens uitleg:

telefoon plat op de hoek van je tafel, scherm omlaag

Bij quizvragen:

telefoongebruik toegestaan, maar alleen voor LessonUp

Tekstverbanden

Tussen woorden, zinnen en alinea's bestaat een verband / verbinding / relatie.

Dit noemen we een tekstverband.
Zonder tekstverbanden is je tekst niet 'stevig'.

Je kent al 4 tekstverbanden:

      1. Chronologisch tekstverband

  2. Opsommend tekstverband

     3. Tegenstellend tekstverband

4. Toelichtend tekstverband

Chronologisch tekstverband herken je aan de volgende signaalwoorden:

1. Ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook nog, bovendien.
2. Eerst, vroeger, later, nu, vervolgens, nadat.
3. Hoewel, echter, maar, daarentegen, ondanks.
4. Bijvoorbeeld, zoals, denk aan, neem nou.

Signaalwoorden van en een opsommend tekstverband zijn:

1. maar, echter, toch, daarentegen, naast ...
2. dus, dan ook, concluderend, de slotsom is
3. en, vervolgens, ook, tevens, niet alleen ... maar ook, zowel ... als
4. doordat, daardoor, zodat, waardoor

Video over Elvis  ➡️

Opdracht

Bedenk tijdens het filmpje: wat kun je vertellen over Elvis?

Je gaat antwoord geven in de vorm van een opsomming.

Dus let op welke zaken je in een opsomming zou kunnen zetten.

Maak een zin over Elvis. Gebruik in die zin een opsomming met de juiste signaalwoorden.

Tegenstellend tekstverband herken je aan de volgende signaalwoorden:

1. Ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook nog, bovendien.
2. Eerst, vroeger, later, nu, vervolgens, nadat, etc.
3. Hoewel, echter, maar, daarentegen, ondanks.
4. Bijvoorbeeld, zoals, denk aan, neem nou.

Toelichtend tekstverband herken je aan de volgende signaalwoorden:

1. Ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook nog, bovendien.
2. Eerst, vroeger, later, nu, vervolgens, nadat, etc.
3. Hoewel, echter, maar, daarentegen, ondanks.
4. Bijvoorbeeld, zoals, denk aan, neem nou.

Wat is eigenlijk het nut van signaalwoorden?

1. je leert goed spellen
2. je kunt dan sneller lezen
3. je snapt dan beter hoe een tekst in elkaar zit

Tekstverbanden

Naast een chronologisch, opsommend, tegenstellend en toelichtend tekstverband, onderscheiden we ook de volgende tekstverbanden: 

- concluderend tekstverband

- redengevend tekstverband

- oorzakelijk tekstverband

Concluderend tekstverband

Bij een concluderend tekstverband trekt de auteur een conclusie uit informatie die eerder in de tekst is gegeven. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al, het blijkt dat, dan ook 

Redengevend tekstverband

De schrijver geeft een reden, bijvoorbeeld waarom hij een bepaalde mening heeft. --> 'ik vind..., omdat....' (betoog)

Signaalwoorden: want, omdat, daarom, immers, namelijk

Redengevend tekstverband

De regering moet een suikertaks invoeren, (mening)

want er zijn te veel mensen met overgewicht. (argument/reden)

Oorzakelijk tekstverband

• Geeft een oorzaak aan van een ander tekstdeel. 
• Signaalwoorden: daardoor, hierdoor, waardoor, zodat
• Voorbeeld: Het heeft de afgelopen winter niet gevroren, hierdoor zijn er weinig insecten.

Redengevend of oorzakelijk?

Redengevend	Oorzakelijk
omdat, daarom, want, vanwege etc.	doordat, daardoor etc.
Waarom iemand iets doet of vindt .	Waardoor iets gebeurt .
Eigen inbreng / menselijke beslissing.	Geen eigen inbreng / geen menselijke beslissing.

Als gevolg van de hevige sneeuwval, moesten de mensen sneeuw ruimen.
Wat is hier het signaalwoord?

1. hevige
2. moesten
3. als gevolg van
4. sneeuwval

Als gevolg van, dus, doordat, dat komt door... zijn signaalwoorden die horen bij...?

1. vergelijkend verband
2. concluderend verband
3. oorzakelijk verband
4. redengevend verband

Aan de slag met Lezen H2

Maak opdracht 1 en 2 op p. 44-47

--> Huiswerk voor vrijdag