Les 5 KUA: analyse dans

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

dansanalyse: let op, inloggen met i-pad

Doel van de les: oefenen analyseren van een dans

Wat moet je aan het eind van deze les kunnen:

gestructureerde analyse maken

verschillende begrippen toepassen in je analyse

waar gaat het om:

leren interpreteren van dans dmv formele aspecten

Kunst analyseren: wat doe je dan?

Voor alle disciplines moet je iets kunnen zeggen over:

• Voorstelling: wat is er te zien / horen? Wat is het onderwerp/verhaal/thema/idee/concept?

• Vormgeving: hoe wordt de voorstelling vormgegeven / afgebeeld door middel van beeld/ dans/spel/muziek/filmtechniek?
  
• Materialen/technieken (bij beeldende kunst) of theatervormgeving (bij podiumkunsten): Waarmee, met welke materialen en technieken, wordt de voorstelling vormgegeven?

Voor alle disciplines moet je de begrippen kennen waarmee je deze onderwerpen kunt beschrijven. Via magister vind je de online omgeving van de Bespiegeling met drills waarmee je de kunstbeschouwelijke begrippen kunt trainen.

Welke dansstijlen ken je?

We kijken zo naar een aantal filmpjes. 

Welke dansstijlen zie je?

Let op de volgende punten:

- Welke muziek hoor je?

- Wat voor kleding dragen de dansers?

- Wat voor schoenen dragen de dansers?

- Welke bewegingen zie je?

Welke dansstijl was dit?

1. Jazzdance
2. Moderne dans
3. Hiphop
4. Afro dans

Welke dansstijl was dit?

1. Jazzdans
2. Klassiek ballet
3. Modern ballet
4. Graham

Welke dansstijl was dit?

1. Afro
2. Klassiek ballet
3. Poppin'
4. Moderne dans

Er zijn verschillende soorten dans. We maken onderscheid tussen theaterdans en gezelschapsdans.

Gezelschapsdans: 

Hoort bij een bepaalde cultuur / streek / land. Toegankelijk voor veel mensen. Meestal geen verhaal.

Theaterdans:

Gemaakt voor een publiek. Heeft vaak een verhaal of een boodschap. 

Dans analyse

Doelen:

• De begrippen leren die je gebruikt bij het analyseren van een dansvoorstelling
  
• Leren kijken naar en analyseren van een dansvoorstelling
  

Dans analyse

• Tijd
  
• Kracht (in de video: 'energy')
  
• Ruimte
  

(in de volgende video worden ook actie en lichaam besproken)

Tijd

Dans voltrekt zich niet alleen in de ruimte, maar ook in tijd:

- duur (acht maten voor een paar passen, avondvullend voor een sprookjesballet bijvoorbeeld)

- tempo (van uiterst langzaam tot extreem snel)

- maat en ritme (in combinatie met muzikale kenmerken) Let op dat je ritme niet verward met tempo

Kracht

Dansers zetten altijd een bepaalde kracht in om te dansen. Dans is, vanuit kracht gezien, een spel tussen de krachtsinzet van de danser en de zwaartekracht die voortdurend inwerkt op zijn/haar lichaam. De ingezette kracht kan variëren van zeer sterk tot zeer zwak. Denk hierbij aan:

- spanning (of ontspanning)

- gewicht

- aanzet, impuls

Ruimte

Dans voltrekt zich altijd in ruimte. In de meest brede zin van het woord is ruimte de reële of virtuele plek, locatie, waar de danser danst. Ruimte kent een aantal aspecten, zoals:

- richtingen

- hoogtelagen

- combinaties van richtingen, hoogtelagen en voortbeweging in de ruimte (patronen)

Oefenen: tijd, kracht, ruimte

1. Bekijk de eerste 40 seconden van de video en analyseer de drie elementen in hoofdlijnen.

Oefenvraag

Het onderwerp van Lamentation (1930) van Martha Graham is de Grote Depressie (wereldwijde economische crisis van 1929-1939). Het personage in de dans is een personificatie van het verdriet zelf.

• Op welke danselement (tijd, kracht, ruimte) heeft het kostuum het meeste effect? Beschrijf dit effect.
  
• Hoe versterkt de keuze voor dit kostuum en het effect daarvan op de beweging (zie je antwoord hiervoor) de inhoud?
  

- Op welke danselement (tijd, kracht, ruimte) heeft het kostuum het meeste effect? Beschrijf dit effect.
- Hoe versterkt de keuze voor dit kostuum en het effect daarvan op de beweging (zie je antwoord hiervoor) de inhoud?

Antwoord

Strekking antwoord:

Het kostuum is een lange koker/buis gemaakt van paarse jersey.

- Gevolg voor de dansvormgeving: beperking van de beschikbare ruimte voor de danser en richtingen.

- Versterking van de inhoud: variabel.

opdracht

Bekijk het toegewezen filmpje in duo's

eerste indruk

waar waneer?

vorm->ruimte, tijd, kracht

examenvraag

De Châtel confronteert haar dansers vaak met natuurelementen. Zij

bracht een stuk ten tonele waarin dansers te kampen hadden met harde

wind uit turbines. Ook liet de choreografe hen bewegen in levensgrote

cilinders gevuld met water.

In Föld worden de dansers geconfronteerd met het element aarde.

2p Leg uit hoe dansers en aarde elkaar wederzijds beïnvloeden. 

maximumscore 2

De antwoorden moeten de volgende strekking hebben:

• De dansers oefenen kracht uit: ze ploegen, maaien, hakken, waardoor

de aarden wal gaandeweg afkalft door hun bewegingen 1

• De aarde biedt weerstand en ‘hindert’ de dansers in hun bewegingen

en put hen uit (en besmeurt hen)

De voorstelling werd begin jaren negentig ook in Hongarije, De Châtels

geboorteland, gedanst. Het Hongaarse publiek bracht het stuk in verband

met vrijheidsstrijd. Dat kan verklaard worden vanuit de politieke situatie in

het toenmalige Hongarije.

1p Leg dit uit

Het antwoord moet de volgende strekking hebben:

Men kon zich vereenzelvigen met het geploeter van de dansers die zich

lijken te willen bevrijden uit een ingeperkte ruimte. De Hongaren hebben

als inwoners van een voormalig Oostblokland lang in onderdrukking en/of

gevangenschap geleefd en herkenden hun geschiedenis in een strijd als

deze.

Opdracht 1 OF...

1. Maak een groep van 5 personen

2. Zoek precies uit hoe de zwaantjes

hun armen hebben en kopieer dit. 

3. Maak een choreografie van 8 maten 

waarin je bewust gebruik maakt van de

elementen tijd, kracht en ruimte (je armen bijven de hele choreo gekruist!)

Zorg dat je de toepassing van de 3 elementen na afloop kunt beschrijven. 

Opdracht 2

1. Maak een groep van 5 personen

2. Begin in een kring.

3. Maak een korte statige choreografie 

waarin je bewust gebruik maakt van de

elementen tijd, kracht en ruimte.

4. Verwerk in je choreo meerdere begroetingen tussen dansers onderling. 

Zorg dat je de toepassing van de 3 elementen na afloop kunt beschrijven. 

HUISWERK

Ga naar de digitale leeromgeving van De Bespiegeling.

Bekijk de filmpjes over ruimte, kracht en tijd 

(Bij 'begrippen kunstbeschouwing' - dans)

WB:

- lz. en s. blz. 164 t/m 167 (dans)

- m. blz. 168 opdr. 6, 8, 10 

Analyseren: extra opdrachten

Bekijk het filmpje op de volgende dia en beantwoord de vragen.

Beschrijf de VOORSTELLING, wat zie je?

Wat kun je zeggen over
TIJD (in dans)
in Le Sacre du Printemps?

Wat kun je zeggen over
RUIMTE (in dans)
in Le Sacre du Printemps?

Wat kun je zeggen over de
KRACHT (in dans)
in Le Sacre du Printemps?